Introductie Casuïstiek trauma? Ervaringen in de praktijk? Verwachtingen ochtend? Nb: eigen kwetsbaarheid na meemaken schokkende gebeurtenis

Definitie trauma Kenmerken: Acute situatie die levensbedreigend kan zijn, zelf hebben ondergaan of er direct getuige van zijn geweest. Buitenmenselijke ervaring (gewelddadig, overweldigend) Relatief veel mensen bij betrokken Ontwrichtend van karakter

Programma NHG standaard Signalen tijdens/direct na/wat langere tijd na een trauma Kinderen Het verwerkingsproces Wanneer spreek je van PTSS? Rol huisarts Verwijsmogelijkheden en behandelmethodes

NHG STANDAARD “Een posttraumatische stressstoornis (PTSS ) kenmerkt zich door herbelevingen van een traumatische gebeurtenis, bijvoorbeeld in de vorm van terugkerende nachtmerries of herinneringen; deze zijn langer dan een maand aanwezig. Hiernaast kan vermijding van prikkels (situaties, gedachten, activiteiten of mensen) die in verband staan met het trauma voorkomen. Ook kunnen er langdurig symptomen van toegenomen prikkelbaarheid of woede-uitbarstingen zijn, overdreven schrikreacties en/of zich moeilijk kunnen concentreren.” De NHG-Standaard beveelt aan bij (een duidelijk vermoeden van) PTSS door te verwijzen: “In geval van een obsessieve-compulsieve stoornis of een posttraumatische stressstoornis is het veelal verstandig om direct te verwijzen, omdat deze aandoeningen specialistische behandeling behoeven.”

Oefening: signalen behorende bij reacties na trauma Subgroepen: Neem een schokkende gebeurtenis of spannend tentamen in gedachten, wat zijn gedachten, gevoelens en gedrag tijdens, direct na en langere tijd na een traumatische gebeurtenis?

Signalen tijdens Schrik, ongeloof, verbijstering Intense machteloosheid (doods) angst Lichamelijke reacties Apathie en gevoelsloosheid Hyperalert en adequaat handelen

Signalen direct na Verdriet en verslagenheid Trillende handen en benen Hoofd-maag en spierpijnen Woede en agressie Zoeken naar info Opluchting

Signalen periode erna Herbelevingen Vermijding Waakzaam, schrikreacties en angsten Andere klachten; stemming, concentratie etc Woede en wantrouwen Schuldgevoel Eenzaamheid Waarom vragen?

Kinderen 0-4 jaar hechtingsproblemen en separatie angst/angstig wantrouwen regressie post traumatisch spel (weinig spelen, niet met anderen spelen), lusteloos, hyperactief, onverzorgd/verwaarloosd, voedingsproblemen, vaak ziek, oververmoeid, achterblijvende motoriek, zindelijkheidsproblemen, taal-en spraakachterstand/stoornis

Kinderen: 4-12 jaar betrekken vriendjes in post traumatisch spel (niet bij leeftijd passend seksueel gedrag), cognitieve verandering, leerprestaties minder eigen rol/schuldgevoel/geweten timide, labiel, passief, negatief zelfbeeld, faalangstig, apathisch, agressief tegen andere kinderen, weinig spelen (met anderen), wantrouwend Verwaarlozing (fysiek), vaak ziek, buikpijn, hoofdpijn, blauwe plekken, botbreuken, snij- en brandwonden, bijtwonden, krabwonden

Kinderen 12-18 jaar Vgl met 6-12 jaar conflicten met ouders probleem op school risico op verslavingen alcohol/drugs weglopen, crimineel gedrag, rondhangen na school eetstoornissen zelfbeschadiging

Normale verwerking, acute stress en een vermoeden van PTSS? Herbelevingen: nachtmerries, emotionele en fysieke reacties bij triggers Vermijding: onthechting, somberheid, “numbness”. Hyperactivatie: slecht slapen, verhoogde schrikreacties, kort lontje, verminderde concentratie/vergeetachtig heid

Taken huisarts Steunsysteem betrekken Signalen uitvragen Levensloop patiënt: risicofactoren en beschermende factoren POH GGZ betrekken/verwijzen Verwijsmogelijkheden in kaart brengen

Verwijzen Sinaï Centrum (ook vluchtelingen) Centrum 45 PDC/IVP Psy-Q InGeest Verwijzen

Behandelmethodes PTSS EMDR Beknopte eclectische psychotherapie bij PTSS (BEPP) Cognitieve gedragstherapie Narratieve exposure therapie (NET)

Video’s Max masterclass: Erik vertelt over PTSS (begin: 35 minuten): https://www.uitzendinggemist.net/aflevering/435357/Max_Masterclas s.html