MEDIUM CARE : “Snelle Palliatieve opvang… mits indicatiestelling” Innovatieve Actie MEDIUM CARE : “Snelle Palliatieve opvang… mits indicatiestelling” Klankbordgroep 22 mei 2017

Korte beschrijving AANLEIDING PROJECT : PICT- onderzoek 2015 (Palliative Care Indicator Tool) dat aantoont dat 20% van wie in een ziekenhuis verblijft, over alle afdelingen heen, een palliatieve patiënt is. Ons land is koploper in Europa in ziekenhuisopnames in de laatste levensmaand (Bekelman et al. 2016), waardoor meer dan elders in Europa mensen in het ziekenhuis overlijden, ook al is dat doorgaans niet wat ze wensen. Uitspraak geriater AZ Groeninge tijdens GOP 2014 : “er overlijden te veel palliatieve bejaarden op een acute afdeling die daar nooit hadden moeten opgenomen worden”. DOELSTELLING : Een SNELLE OPVANG aanbieden voor palliatieve bejaarden met EEN VOLLEDIG PALLIATIEF STATUUT voor wie DE THUISZORG NIET LANGER HAALBAAR IS en een opname op een palliatieve eenheid of ZIEKENHUISOPNAME GEEN NOODZAAK is.

Snelle palliatieve opvang voor bejaarden Bepalen doelgroep Bejaarde personen (65+) In een niet-complexe palliatieve fase Van wie het overlijden binnen korte termijn verwacht wordt Nood aan objectief meetinstrument voor indicatiestelling Snelle palliatieve opvang voor bejaarden PICT Beslissingsboom PPS

PICT 1. surprise question, Lynn 2005 “ Zou u verbaasd zijn indien deze patiënt in de komende 6 tot 12 maanden zou overlijden?” NEEN 2. Zijn er twee of meerdere algemene klinische factoren aanwezig ? JA 3. Zijn er twee of meer ziekte-gerelateerde indicatoren aanwezig ? 4. De opname van de patiënt in een plan voor palliatieve zorg.

Beslissingsboom Evaluatiecel palliatieve zorg Voor de bepaling van het palliatieve statuut eenvoudig palliatief statuut prognose > 3maand verhoogd palliatief statuut prognose > 3 maand verhoogde zorgnood volledig palliatief statuut prognose ≤ 3 maand nood palliatieve opvang

Inname van voedsel en drank PPS Palliatieve Performance Scale meten van de functiestatus van palliatieve patiënten en inschatten prognose PPS Level Mobiliteit Activiteit & tekens van ziekte Zelfzorg Inname van voedsel en drank Bewustzijns -niveau 100% Volledig Normale activiteit & werk Geen ziektetekens Normaal Volledig bewust 90% Enkele ziektetekens 80% Normale activiteit & werk met moeite Normaal of verminderd 70% Verminderd Niet in staat om normale activiteit/ werk uit te voeren Duidelijke ziektetekens 60% Niet in staat hobby /huishoudelijke taken uit te voeren Af en toe hulp nodig of verwardheid 50% Vooral zitten/liggen Niet in staat om ook maar enig werk uit te voeren Uitgebreide ziektetekens Veel hulp nodig Volledig bewust of slaperig 40% Vooral in bed Niet in staat de meeste activiteiten uit te voeren Bijna volledige zorg nodig Volledig bewust of slaperig +/- verwardheid 30% Volledig bedlegerig Niet in staat enige activiteiten uit te voeren Volledige zorg verminderd 20% Minimaal tot alleen slokjes 10% Alleen mondzorg slaperig of coma 0% Overleden -   5 parameters best passende horizontale niveau scoren van 100% tot 0 %

PPS voorspellende waarde voor overlevingstijden Giare et al. Stellen dat PPS-scores van 10-20, 30-50 en 60-70 overeenkomen met een overleving van 1 week, 1 maand en 3 maanden: PPS score Mediane overlevingstijd in dagen Range in dagen 70 % 78 25 tot 131 60 % 48 17 tot 79 50 % 37 32 tot 42 40 % 24 21 tot 27 30 % 13 12 tot 14 20 % 4 3 tot 5 10 % 2 voorspellende waarde voor overlevingstijden

Betrokken actoren, wat is hun taak Woonzorgcentrum Sint- Vincentius Avelgem : initiatiefnemer Federatie Palliatieve Zorg : inhoudelijke ondersteuning van het project alsook “bruggenbouwer” naar de overheid (o.a. Vlaamse Gemeenschap, Federale Evaluatiecel Palliatieve Zorg, …) Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-West Vlaanderen : opleiding en adviesverlening (zowel medisch als psychosociaal) personeel Vlaamse Gemeenschap, Departement Welzijn, afdeling Woonzorg en Eerste lijn : beoordeling en bespreking jaarverslag, mogelijkheden verkennen omtrent aanpassing, bijsturing wetgeving. Thuisverplegingsdiensten uit regio : doorverwijzing patiënten Huisartsen uit regio : doorverwijzing patiënten, correcte indicatiestelling, verdere opvolging opgenomen patiënt Ziekenhuizen uit de regio : doorverwijzing patiënten, correcte indicatiestelling

Concrete acties STAP 1 Voorzien van geschikte infrastructuur (voorjaar 2015): afzonderlijke afdeling, ruime éénpersoonskamers, mogelijkheid overnachten familie, geen bezoekuur, stille (verpozings)ruimte, gesprekslokaal. Personeel (voorjaar 2015) : personeelsequipe van thuiszorgondersteunende dienst (15 DVC + 6 CVK) : verplichte basisopleiding (40u) alsook cursus referente (sociale dienst en referentiepersoon), interne samenwerking personeel wzc (sociale dienst, kine, ergo, nachtdienst, diëtiste, referente palliatieve zorg) STAP 2 (voorjaar 2016) Sensibilisering en bekendmaking project : familie, ziekenhuizen, huisartsen, thuiszorgdiensten STAP 3 Start project 1/09/2015 Voorstelling Project medium Care op Federale evaluatiecel (najaar 2015) STAP 4 Contacten andere (potentiële) initiatiefnemers om project te verbreden (Tienen, Oostende, Leuven, Gent). Inkantelen project in Chronic Care. (najaar 2016-voorjaar 2017)

Resultaten na 1,5 jaar project Aantal aanvragen, effectieve opnames en annulaties: Aanvragen 47   Effectieve opnames 19 Annulaties 28 59 % van de aanvragen kwamen vanuit het ziekenhuis 22 % gebeurde door de huisarts Wie doet de aanvraag? Patiënt 1 Familie 3 Ziekenhuis 27 Vanuit instelling 2 Huisarts 10 Palliatief Netwerk 4

Resultaten na 1,5 jaar project Leeftijd, geslacht en herkomst 65-75 75-85 85-95 > 95 M V Groot-Avelgem   1  1  2 Groot-Zwevegem 2 3 Kortrijk Spiere-Helkijn Anzegem Harelbeke Ronse Familiaal en sociaal netwerk gehuwd 8 weduwe(naar) met kinderen 7 weduwe(naar) zonder kinderen 3

Resultaten na 1,5 jaar project Zorgomkadering voor opname Ziekenhuis 12 AZ-Groeninge Acute afdeling Pall Supp team 4   1 Geriatrie  2 Ronse Thuiszorg 7 Mantelzorg 6 Thuisverpleging 5 Kortverblijf Palliatief netwerk

Resultaten na 1,5 jaar project Verblijfsduur ≤ 1 maand 10 1 - 2 maand 6 2 - 3 maand  2 ≥ 3 maand   1 bewoner nog steeds aanwezig Huisarts Eigen huisarts 15   Andere huisarts 4

Resultaten na 1,5 jaar project 28 annulaties, waarvan 26 voldeden aan onze doelgroep ➡ Er is zeker een doelgroep voor deze zorgvorm. Reden? Persoon reeds overleden   5 Afstand 7 Voldoet niet aan het profiel 2 Terug naar huis Nachtopvang niet haalbaar 1 Kostprijs te hoog 4 Verdere behandeling Patiënt weigerde (kende diagnose niet)

Resultaten na 1,5 jaar project 83 % wordt binnen de 3 dagen na aanvraag opgenomen. 33 % kan de dag van aanvraag opgenomen worden. ➡ Binnen ‘klassiek’ woonzorgcentrum niet mogelijk Tijd tussen aanvraag en opname Dezelfde dag 7 3 dagen 9 5 dagen 2 10 dagen 1

Resultaten na 1,5 jaar project PICT Toont aan dat 100% van de opgenomen bejaarden komt in aanmerking voor palliatieve zorg. Alle bejaarden hebben een polypathologisch profiel. 83% lijdt aan kanker. PPS Duidelijk verband tussen, een lage score op de PPS ( ≤ 60%) en het volledig palliatief statuut. Duidelijk verband tussen volledig palliatief statuut en overlijden binnen de 3 maanden. ➡ De gemiddelde verblijfsduur bedraagt 32 dagen.

Resultaten na 1,5 jaar project Voor alle opgenomen bejaarden was thuiszorg niet langer mogelijk tgv draagkracht van de mantelzorger. 61% was een verblijf in het ziekenhuis niet langer noodzakelijk en terugkeer naar huis onmogelijk. 39 % werd een ziekenhuisopname vermeden. Reden van aanvraag Thuiszorg niet langer haalbaar 19 Verderzetting ziekenhuisopname geen noodzaak meer 12 Ziekenhuisopname geen noodzaak/geen wens meer 7

Welke middelen zijn nodig OPERATIONELE KOST- PERSONEEL Personeelskost op basis van volgende bestaffing (voor 6 plaatsen) 3 VTE Verpleegkundige 3VTE Zorgkundige 0,5 VTE K/E/L 0,5 VTE PARA (ifv psychosociale begeleiding) 0,5 VTE Nacht 1 VTE LOG Gemiddelde loonkost à rato van 55.000€/VTE Totaal : 8,5VTE aan 55.000€/VTE oftewel 213,47€/bed/dag Andere kosten nog nader te bepalen gedurende project : Zorgkost, Opleidingskost, Investeringskost

Wat is de verwachte impact Dankzij snelle opvang (vaak binnen 3 dagen) en mits juiste indicatiestelling heeft het project naar onze mening volgende impact : 1. ondersteuning familie en/of mantelzorgers 2. “dure” ziekenhuisopname kan verkort/vermeden worden 3. empowerment van de patiënt : dankzij snelle opnamemogelijkheid wordt patiënt (die vaak ten einde raad is in thuissituatie) ondersteund en gerustgesteld (“kunnen sterven in een vertrouwde omgeving, dicht bij familie en vrienden; weg van “het medische”) 4. geïntegreerd dossier/ Belrai? Mogelijks kan indicatiestelling geïntegreerd worden in de Belrai (interRAI Palliative Care instrument) 5. Medium Care is een zorgvorm die niet in hoogtechnologische ziekenhuissfeer dient te gebeuren, waardoor dit “goedkoper en toch effectief” kan uitgevoerd worden. 6. Zorgcontinuïteit