Met ‘kieken wat ut wöt’ kom je er niet: de Achterhoek over 15 jaar logistic regression Manfred te Grotenhuis

Radboud Universiteit Nijmegen 3

Basisschool in Dinxperlo MAVO in Dinxperlo MTS in Doetinchem Hoe kwam ik op de universiteit en wat doe ik daar als statisticus zoal? Basisschool in Dinxperlo MAVO in Dinxperlo MTS in Doetinchem 1 jaar gewerkt HBO Arnhem Universiteit Nijmegen onderwijs en onderzoek Onderwijs: statistiekvakken (4 cursussen) Onderzoek: vaak ‘theoretisch’, publicaties in wetenschappelijke tijdschriften Soms praktisch onderzoek: vraag van de stichting Pak An: is het waar dat de Achterhoek krimpt? 4

Bevolking kan groeien en krimpen Wat is bevolkingskrimp eigenlijk? Afname van de bevolking, maar hoe dan? De bevolkingsomvang aan het eind van een jaar: De omvang op 1 januari + aantal geboortes – aantal sterfgevallen in dat jaar + aantal vestigingen – aantal emigraties in dat jaar 5

Geboorte en sterfte in Nederland, 1800-2000 6

Geboorte en sterfte in Nederland, 2000-2016 7

Geboortes en sterfgevallen in de Achterhoek Tussen 2000 en 2016 25% minder kinderen geboren, In Nederland 17% 8

De bevolkingsomvang aan het eind van een jaar wordt bepaald door: De omvang op 1 januari + aantal geboortes – aantal sterfgevallen in dat jaar + aantal vestigingen – aantal emigraties in dat jaar 9

Vestiging en vertrek in de Achterhoek: 1988-2015 10

Bevolking in Nederland, Gelderland en Arnhem-Nijmegen 11

Bevolking Nederland, Gelderland, Arnhem-Nijmegen en de Achterhoek 12

De 4 gemeenten met stabiele of stijgende bevolkingsomvang 13

De 7 gemeenten met afnemende bevolkingsomvang 14

Tussentijdse conclusie: Op dit moment is in de Achterhoek het aantal geboortes vrijwel gelijk aan het aantal sterfgevallen. Dit komt niet doordat mensen in de Achterhoek een lagere levensverwachting hebben, maar doordat er relatief weinig kinderen geboren worden . In de Achterhoek is het aantal vestigingen vrijwel gelijk aan het aantal mensen dat vertrekt. CONCLUSIE: de krimp van de bevolking is er NU niet of nauwelijks. Vraag: waarom daalt het aantal geboortes in de Achterhoek sterker dan elders? 15

De leeftijdsopbouw in Nederland 1988… 16

De leeftijdsopbouw in Nederland 2017…

De leeftijdsopbouw in de Achterhoek 1988… 18

De leeftijdsopbouw in de Achterhoek 2017… 19

De leeftijdsopbouw in de Achterhoek 1988-2017

Vertrek uit de Achterhoek: top 20 van vestiging in 2016 Arnhem 1573 Apeldoorn 758 Nijmegen 653 Deventer 520 Enschede 488 Utrecht (gemeente) 382 Amsterdam 331 Rheden 306 Ede 216 Zevenaar 204 's-Gravenhage (gemeente) 202 Rotterdam 190 Zwolle 170 Heumen 155 Groningen (gemeente) 146 Hengelo (O.) 144 Leusden 139 Doesburg 126 Wageningen 119 Eindhoven 118 51

De bevolkingsomvang in de Achterhoek: conclusies Geboorte en sterfte In de Achterhoek (2017) is het geboorte- en sterftecijfer nagenoeg gelijk. In de nabije toekomst zal het geboortecijfer echter onder het sterftecijfer zakken (inmiddels het geval in sommige Achterhoekse gemeenten). Vestiging De mensen die zich vestigen in de Achterhoek zijn vaak ouder dan 40 jaar. Vertrek Het vertrek en vestingingscijfer is ook vrijwel gelijk. MAAR de uitstroom van jong-volwassenen (20-21 jaar) de laatste 20 jaar heeft gevolgen gehad voor het aandeel personen tussen de 20 en 40 jaar. Vertrek is vooral richting de grote steden, voornaamste reden lijkt opleiding te zijn, gevolgd door werk en wonen. 52

Met ‘kieken wat ut wöt’ kom je er niet: de Achterhoek over 15 jaar logistic regression Manfred te Grotenhuis