Deel 1: Ons zonnestelsel Docent: Dr. Wim Muizebelt Sterrenkunde Cursus Deel 1: Ons zonnestelsel Docent: Dr. Wim Muizebelt

Astronomie: sterrenkunde Astrologie: sterrenwichelarij astr: ster nomo: wet logo: woord

Inleiding Sterrenhemel Sterren, planeten, manen Ecliptica Hemelequator Rechte klimming Declinatie

Equator Ecliptica rechte klimming declinatie is vergelijkbaar met de aardse WL / OL Declinatie is vergelijkbaar met de aardse NB / ZB

Winter zomer sterrenhemel

Planisfeer Sterrenhemel Ecliptica Hemelequator Rechte klimming Declinatie In welk sterrenbeeld staat de zon? Zon op onder

Zonsverduistering

Maanbaan & Ecliptica: knopenlijn

Volle maan kan in de winter nog 5o hoger komen dan de zon Poolster 52o Hoek PAQ 90o Maximale hoogte maan [Mn]: 38+23,5+5= 66,5o

draaiing knopenlijn

Maanbaan & Equator

Schrikkeljaar 1-1-2009 startpunt

Schrikkeljaar 1-1-2009 startpunt 1-1-2010

Schrikkeljaar 1-1-2009 startpunt 1-1-2011

Schrikkeljaar 2012 29 feb. 1-1-2009 startpunt 1-1-2012

Nieuwjaar 2013 1-1-2009 startpunt én 1-1-2013 Als je geen schrikkeljaren zou hebben zou de aarde elke 4 jaar 1 dag later bij het startpunt aankomen. De seizoenen zouden naar een later tijdstip opschuiven. Vraag: Hoe lang zou het duren voordat de lente-equinox op 21 juni i.p.v. 21 maart zou vallen?

Schrikkeljaar 44 B.C. Julius Caesar: kalender op basis van 365 1/4 dag. Deze Juliaanse kalender: elke 4 jaar schrikkeljaar. Het [tropische] jaar is echter 11 min. en 14 sec. korter. Caesar’s astronomen vonden dit niet de moeite waard. Na 16 eeuwen begon het voorjaar echter op 11 maart. Gregorius XIII introduceert de Gregoriaanse kalender Eeuwjaren alleen schrikkeljaren als deelbaar door 400. 1600 1700 1800 1900 2000 2100 2200 2300 2400 4 oktober 1582 wordt gevolgd door 15 okt.

Rotatie en omloop: de maan ster roteert siderisch roteert niet siderisch roteert niet synodisch roteert synodisch

Siderische /synodische periode Sidus, sideris = ster sun odo = samen op pad

Rotatie en omloop (2) ster zon Aarde roteert 365x synodisch; 366x siderisch

Mercurius 2 1 5 4 3 6 3 siderische rotaties; 2 omlopen; 1 synodische rotatie Mercurius dag duurt 2 Mercurius jaren

1) Planeten lopen in elliptische banen Wetten van Kepler 1) Planeten lopen in elliptische banen 2) gelijke tijden: opp. A=B B A 3) T2 = a3 perihelium aphelium www.klimaforschung.net

Derde wet van Kepler getallenvoorbeeld 3) T2 = a3 Aarde: a = 1 AE ; T = 1 jaar Planeet B: a = 2 AE ; T = ? 2x2x2 = 8 8 = 2,828 jaar = 2 jaar 10 maand Bij 2x langere baan meer dan 2x langere omlooptijd

Tijdsvereffening 1: cirkelbaan Tijd: 12.00 uur, de zon staat exact in het zuiden

Tijdsvereffening 2: ellips winter zomer

tijdsvereffening

Tijdsvereffening

Zon op onder

Tijdsvereffening grafisch

Zonnetijd en klok

Libratie maan

Planeetgegevens

Oppositie conjunctie

Venus 14 januari 2009: Grootste oostelijke elongatie

Venusovergang 8 juni 2004

Venusovergang 8 juni 2004