Steden in een agrarische samenleving tijd: 1000-1250 ruimte: West-Europa
Bekijk de tijdlijn Vroege middeleeuwen Hoge middeleeuwen Late middeleeuwen 476 1492 Ancien regime middeleeuwen vroege hoge late
Oriënteren Hoge middeleeuwen
Pionier, blz. 80
domein stad
Hoe weten we dat?
Primaire versus secundaire bronnen Dagboek: primaire bron Foto van het schilderij: secundaire bron, maar in het museum: primaire bron Reconstructie: secundaire bron Eigen voorbeelden? Primaire bron: interview met je oma, vaas uit het oude Griekenland Secundaire bron: internetbronnen, een tijdschriftartikel over Karel de Grote Pionier, blz. 81
Voorbereiden: het begrip ‘stad’ Pionier, blz. 82 Voorbereiden: het begrip ‘stad’ domaniale samenleving stedelijke samenleving zelf voedsel voortbrengen leven niet primair van landbouw, veeteelt en visserij werken hfdz in primaire sector (grondstoffen) secundaire sector (verwerking ervan) zelfvoorzienend afhankelijk
Pionier, blz. 82-83 1 sociaal: verzorging E 2 economisch: verkoop B 3 economisch: vervoer C 4 politiek-administratief A 5 politiek-militair F 6 cultureel: religieus D
Oorzaken - grafiek Pionier, blz. 84 Relatie tussen temperatuur en bevolking in de middeleeuwen Rond welke eeuw piekte de temperatuur? 12de eeuw Rond welke eeuw piekte het bevolkingsaantal? 13de eeuw Daarna kwam er een daling? Geef drie redenen. 1. Ziekten zoals de pest 2. Slechte oogst tekort aan voedsel 3. veel doden door oorlog
De noormannen zorgen voor onrust 9de en 10de eeuw onveiligheid door vanaf de 11de eeuw meer veiligheid door Invallen van de Noormannen en Arabieren Heel veel bendes vallen reizigers en inwoners aan Godsvrede: pauze nemen van vechten en geweld. Als je dat niet doet, ben je tegen God. Godsbestand: algemeen verbod op geweld op bepaalde dagen (bv. Kerstmis) en langere perioden.
drieslagstelsel karploeg
Leg het verband tussen de begrippen De betere landbouwtechnieken zorgden voor meer landbouwopbrengst na 1000. Daardoor steeg de bevolking. Dat werkte ook omgekeerd: een groter bevolkingsaantal meer werkvolk meer landbouwopbrengst geld voor nieuwe landbouwtechnieken
Ezelpoort, Brugge
Kruispoort,Brugge
Ontwikkeling? regelmatige vorm spontaan ontwikkelde stad gestichte stad concentrisch = vanuit een kern regelmatige vorm
Vergelijk de plattegrond van Brugge en Trier Trier: blokken, rijen, veel regelmaat Brugge: wirwar van gebouwen Een middeleeuwse stad kon zich op meerdere manieren ontwikkelen: gepland en spontaan.
Speciaal gestichte steden Regelmatige vorm Volgens een plan (=dambordpatroon) Trier, Tongeren Spontaan ontwikkelde steden Dicht bij burcht en haven (portus) Vanuit een kern (= concentrisch) Brugge, Gent, Utrecht, Antwerpen
Plaats van ontstaan Waardoor kan een stad groeien? gunstige ligging: aan een handelsroute, aan een waterweg, in de omgeving van een burcht Welke bouwmaterialen werden gebruikt bij middeleeuwse huizen? Hout, stro, soms lei voor de dakpannen. Steen was voor de allerrijksten.
Toets blz. 40 t.e.m. 46