“Vitalisering van de sportvereniging” Bake Dijk Lectoraat Praktijkgerichte Sportwetenschap

Voortraject Onderwijs: preventieve organisatie diagnose (POD) (2012-heden) Verenigingen in Noord-Nederland bevragen met studenten Veel ‘beschrijvende’ data Continue vraagarticulatie Benutten data, ervaringen, vraagstukken Ontwikkeling rondom open (vitale) sportvereniging

Voortraject Vitaliteit = het vermogen om nu en in de toekomst de eigen sport(en) duurzaam en op maatschappelijk actieve wijze te kunnen bieden aan eigen en potentiële leden +/- 1000 SGM studenten geparticipeerd Instrumenten: 1. Quickscans bestuur (n=500) 2. Enquête leden (n=15.000) 2014: 2015: 2016:

SIA RAAK-subsidie Focus in toegepast onderzoek ligt op: Begrijpen van de uitdagingen van professionals (verenigingsondersteuners) Ontwikkelen van innovatieve oplossingen in co-creatie met praktijkpartners Implementeren en evalueren van nieuwe oplossingen en dissemineren in het werkveld (impact) 2 jarig project

Onderzoeksvragen Welk handelingsrepertoire heeft een verenigingsondersteuner nodig om een procesgerichte ontwikkelaanpak te kunnen hanteren om te komen tot vitalisering van sportverenigingen? Onder welke condities en bij welke ondersteuningsaanpakken treden vitaliseringsprocessen op bij sportverenigingen? Welk handelingsrepertoire moet een verenigingsondersteuner ontwikkelen om een procesgerichte ontwikkelaanpak bij sportverenigingen te kunnen uitvoeren? Welke didactische aanpak en programma zorgen voor een succesvolle ontwikkeling van het procesgerichte handelingsrepertoire bij de verenigingsondersteuners? Welke werkende mechanismen en condities maken dat een procesgerichte ontwikkelaanpak door verenigingsondersteuners leidt tot vitalisering van sportverenigingen?

Fasering April – juni 2017: Analyseren van de opbrengsten van verenigingsondersteuning en – ontwikkeling (WP 1a) Mei – Aug 2017: Het identificeren van het handelingsrepertoire van succesvolle verenigingsondersteuners (WP 2) Sept – Nov 2017: Het ontwikkelen van een handleiding verenigingsontwikkeling en competentieprofiel (WP 3) Nov 2017 – Juli 2018: Het begeleiden van verenigingsondersteuners in een procesaanpak (WP 4) Juli 2018: Assessment van realisatie van het nieuwe handelingsrepertoire (WP 5) Aug 2018 – Jan 2019: Evalueren van de werkende mechanismen in verenigingsontwikkeling (WP 6) Jan – Maart 2019: Analyseren van de opbrengsten van verenigingsondersteuning en – ontwikkeling (WP 1b)

Werkpakket 1 Werkpakket 1: Kwantitatief onderzoek naar huidige mate van vitaliseringsprocessen en condities bij noordelijke sportverenigingen door middel van vragenlijsten onder het bestuur (0-meting). In samenwerking met het Mulier Instituut en na consultatie van de expertgroep is een vragenlijst opgesteld om vitaliseringsprocessen binnen sportverenigingen in kaart te brengen. Vragenlijsten in juni verstuurd naar besturen van sportverenigingen in Groningen, Friesland & Drenthe (N=3100).  De vragenlijst is door 240 bestuurders van sportverenigingen ingevuld. In juni 2018 wordt een 2e meting gedaan om te kijken hoe de ontwikkeling binnen de sportverenigingen is geweest. Na de 2e meting worden de definitieve resultaten gepresenteerd.

Werkpakket 1 - Resultaten De meeste ondersteuning werd door de sportverenigingen ontvangen op het gebied van: Sporttechnische cursussen (17,8%) Het organiseren van wedstrijden/toernooien (15,7%) Het inhuren/gebruiken van materialen/faciliteiten (12,8%). De minste ondersteuning wordt ontvangen op organisatorische aspecten: Visie ontwikkeling (3,3%) Interne communicatie (1,2%) Externe communicatie (1,2%) Wanneer sportbestuurders gevraagd wordt waar ze graag ondersteuning op zouden ontvangen indien ze daar de middelen voor zouden hebben: Ledenwerving (27,7%) Werving van sponsors/adverteerders (26,4%) Vrijwilligersbeleid (18,6%). De vorm van ondersteuning die daarbij het vaakst genoemd wordt, is kortstondige procesbegeleiding (20,7%).

Werkpakket 2 Werkpakket 2a: Achterhalen wat succesvolle verenigingsondersteuners kenmerkt en identificeren van succesvolle ondersteuners op basis van een vragenlijst. In samenwerking met Universiteit Utrecht is op basis van literatuuronderzoek en na consultatie van de expertgroep een vragenlijst opgesteld om de achtergrond, rollen en competenties van VO-ers in Noord-Nederland te achterhalen. Verstuurd naar 128 verenigingsondersteuners in Noord Nederland waarvan 52 VO-ers (41%) de lijst hebben ingevuld.

Werkpakket 2a - Resultaten

Werkpakket 2a - Resultaten

Werkpakket 2a - Resultaten Welke rol vervult u meestal tijdens het ondersteunen van sportverenigingen? Expert: verenigingen helpen vanuit de eigen inhoudelijke expertise over verschillende onderwerpen (meer vrijwilligers, betere sponsoring, kaderversterking) 31% Uitvoerder: verenigingen helpen bij het organiseren en uitvoeren van projecten en activiteiten (naschoolse sportactiviteiten, sporttoernooien, kantinediensten) 19% Begeleider: verenigingen helpen om zelf problemen op te lossen. Er vindt m.n. begeleiding plaats in het proces om een vraagstuk op te lossen (heldere visie/strategie, onderscheid maken tussen besturen en uitvoeren, contacten met derden verbeteren) 25% Verbinder: Gaat uit van het creëren van gemeenschappelijkheid en draagvlak bij de sportvereniging. Voorop staat niet dat analyse correct is, maar deze herkend en gedragen wordt en daarmee een effectieve basis vormt het verdere proces

Werkpakket 2a - Resultaten VO-ers met een procesmatige aanpak scoren zichzelf in de beoordeling van de competenties het hoogste op: Vertrouwen wekken: Betrouwbaarheid Veerkracht tonen: Stresstolerantie Presteren: Resultaatgerichtheid, Omgang met details, Vasthoudendheid en Problemen oplossen Beschouwen: Organisatiebewustzijn Faciliteren: Klantgerichtheid en Coachen Besturen: Besluitvaardigheid

Werkpakket 2 Werkpakket 2b: Verdiepende multiple case studies van het handelingsrepertoire bij geselecteerde succesvolle verenigingsondersteuners die een procesaanpak hanteren (good practices). In samenwerking met Universiteit Utrecht en het lectoraat Rehabilitatie van de Hanzehogeschool is een case-study protocol opgesteld. Momenteel worden de laatste 3 case-studies uitgevoerd. De uitkomsten van deze case-studies worden medio november gepresenteerd.

Hoe nu verder Oktober - November: November – juli 2018: Ontwikkeling competentieprofiel en opleidingsprogramma voor ‘junior’ verenigingsondersteuners. November – juli 2018: Uitvoeren opleidingsprogramma waarbij er een 0-meting wordt gedaan bij ‘junior’ ondersteuners, Organiseren 8 - 10 masterclasses waarin gewerkt wordt aan het handelingsrepertoire van junior verenigingsondersteuners Coaching on the job. Hierbij worden ‘senior’ verenigingsondersteuners betrokken die de ‘junior’ ondersteuners coachen in hun werk. Aug 2018 – Jan 2019 Evaluatie van het opleidingsprogramma en het aanscherpen van het competentieprofiel voor de verenigingsondersteuner. Definitief maken handleiding voor de verenigingsondersteuner

Move to make a difference Wilt u meer weten over het RAAK-project vitale sportvereniging? Bake Dijk: b.dijk@pl.hanze.nl Twitter & Instagram: @BakeDijk Website: www.hanze.nl/lps Move to make a difference