De verschillende ministers De beleidscyclus Rechten & plichten van ouders en leerlingen SESSIE 2

De verschillende ministers (boek ‘Een kwarteeuw onderwijs in eigen beheer’: hoofdstuk 4 – 4.1)

Daniël Coens (1988-1992) christendemocraat was reeds sinds 1981 federaal minister voor Nederlandstalig onderwijs ijverde voor wegwerken van financiële achterstand van het vrij (katholiek) onderwijs drie grote decreten: o.a. ARGO-decreet aan de basis van het onderwijsvoorrangsbeleid Nederlandstalige kant: beslist om van onderwijs één groot departement te maken >> vanaf 1988: onderwijsbeleid = één van de de belangrijkste Vlaamse bevoegdheden reden: grote maatschappelijke impact + enorme omvang van onderwijsbudget (40% van totale begroting) beheer van departement onderwijs is geen sinecure: grondige kennis van erg complexe onderwijsdossiers diplomatieke flair om met de verschillende onderwijsactoren goede relaties te onderhouden doorzettingsvermogen om verandering door te voeren in sector die niet bekend staat om zijn vernieuwingsdrang

Luc Van den Bossche (1992-1998) socialist klemtoon op kwaliteitsnormen & rationalisering externe factoren: - toenemende nadruk op meetbare output - noodzaak om begroting onder controle te houden enveloppenfinanciering & schaalvergroting secundair onderwijs hogescholen: fusie / reorganiseren studieaanbod / visitatiecommissies eerste eindtermen basisonderwijs budget secundair: afgeslankt ten voordele van basis- & hoger onderwijs >> veel onrust: algemene staking onderwijspersoneel (1996 & 1998) 1998: decreet werd gestemd >> invoering scholengemeenschappen aanvankelijk visitatiecommissies enkel voor universiteiten (Coens)

Marleen Vanderpoorten (1999-2004) optrekken minimumleeftijd brugpensioen van 55 naar 58 jaar start bachelor-masterstructuur in hoger onderwijs Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie 2002: Decreet Gelijke OnderwijsKansen hervorming buitengewoon onderwijs (Maatwerk in samenspraak)

Frank Vandenbroucke (2004-2009) verder stroomlijnen GOK-decreet voortzetten plannen leerzorg aanpakken financieringsmechanismen grootschalige hervormingsplannen hoger onderwijs: outputgerelateerde financiering hervormingen in leerplichtonderwijs beperkt: verder versterken beleidsvoerend vermogen proeftuinen opdrijven kleuterparticipatie blauwdruk hervorming secundair onderwijs

Pascal Smet (2009-2014) levenslang leren professionalisering leerkrachten versterken beleidsvoerend vermogen brede scholen doorgedreven aandacht kleuteronderwijs betere afstemming onderwijs / arbeidsmarkt 2012: ontwerpdecreet “betreffende dringende en andere maatregelen voor leerlingen met SOB” laten uitdoven terbeschikkingstelling leerkrachten opdoeken Steunpunt GOK 2013: decreet hervormingen secundair onderwijs

SES - H5 Hilde Crevits (2014-…) juli 2014: regeerakkoord - ‘Vertrouwen, verbinden, vooruitgaan.’ budget: ongeveer 39,5 miljard euro ongeveer 11 miljard euro voor onderwijs november 2014: beleidsnota (prioriteiten 2014-2019) MISSIE: Samen realiseren van een onderwijsomgeving waarbij het onderwijs elke lerende uitdaagt om zijn of haar eigen talenten te ontdekken en te vormen, zodat ieder groeit tot een individu met een sterke persoonlijkheid. Daarbij vormt de vrijheid van onderwijs de hoeksteen. Cfr. artikel School+Visie (februari 2015) Na verkiezingen 2014: drie Vlaamse partijen N-VA, CD&V & Open VLD sluiten regeerakkoord over beleid dat volgende 5 jaren gevolgd zal worden. >> niet enkel onderwijs maar alle Vlaamse bevoegdheden (economie, werk, mobiliteit, ruimtelijke ordening,…) >> blijft algemeen Elke minister moet in begin van legislatuur voor eigen bevoegdheden een meer concrete planning opmaken >> beleidsnota >> visie en strategische & operationele doelstellingen Beleidsnota wordt jaar na jaar opgevolgd a.d.h.v. beleidsbrief. >> beschrijft manier waarop regeerakkoord en beleidsnota wordt uigevoerd: welke decreten, besluiten en omzendbrieven kwamen tot stand?/gevolgen voor begroting?/hoe hield minister rekening met suggesties van Vlaams Parlement? Beleidsintenties voor volgende jaar? 2014-2015

Talenten van elke lerende ten volle ontwikkelen. SES - H5 5 STRATEGISCHE DOELEN: Talenten van elke lerende ten volle ontwikkelen. Voldoende, deskundig en gemotiveerd onderwijspersoneel garanderen. Onderwijsinstellingen versterken. Werk maken van een masterplan scholenbouw. Topkwaliteit realiseren. Strategische doelen focussen op: De belangrijkste actoren in onderwijs: leerling, leerkracht & school Scholenbouw & kwaliteit van onderwijs >> vertaling voor basisonderwijs 2014-2015

Talenten van elke lerende ten volle benutten. SES - H5 Talenten van elke lerende ten volle benutten. kleuterparticipatie versterken van het curriculum ‘wetenschappen & techniek’ evalueren, bijsturen en waar nodig reduceren van huidige eindtermen talenbeleid verder uitbouwen M-decreet zorgzaam uitvoeren In 2 vorige regeerperiodes: bijzondere aandacht aan kleuterparticipatie >> vormt basis van geslaagde schoolloopbaan >> minister wil hiermee verder gaan Curriculum ‘wetenschappen & techniek’ versterken: >> door opsplitsing van ET WerO MAAR ook gewonnen voor geïntegreerd werken = dubbele houding GEVOLG: kloof tussen enerzijds geïntegreerde benadering en anderzijds intentie tot het inschakelen van vakleerkrachten in 5de en 6de leerjaar Vnl. meetbaarheid, evalueerbaarheid & concreetheid van ET >> cfr. ‘Becijferde school’ (Roger Standaert) >> minister vraagt leerplanmakers (koepels) voldoende vrije ruimte te laten voor eigen keuze van school & lkr. talenbeleid: taalscreening (cfr. SALTO-testen e.d.), taaltraject, taalbad en extra taallessen + knd. die voldoende Nederlands kennen: taalinitiatie voor Engels, Frans & Duits – ET hiervoor zullen ambitiezer worden geformuleerd 2014-2015

Voldoende, deskundig en gemotiveerd onderwijspersoneel garanderen. SES - H5 Voldoende, deskundig en gemotiveerd onderwijspersoneel garanderen. lerarenopleiding aantrekkelijker arbeidsomstandigheden, betere aanvangsbegeleiding, flexibel loopbaantraject, continue professionele ontwikkeling & aandacht voor taakbelasting begeleiding van leerkrachten door pedagogische begeleidingsdiensten Lerarenopleiding: conclusies uit visitaties en evaluatie van de opleiding + meer focus op vakinhoud en vakdidactiek, rekening houdend met de diversiteit van de lln. + vlottere samenwerking tussen opleidingsinstituten en werkveld 2014-2015

Onderwijsinstellingen versterken. SES - H5 Onderwijsinstellingen versterken. inschrijvingssysteem: decretaal kader vereenvoudigen bestuurlijke schaalvergroting werkingsmiddelen: evolutie naar basistoelage die voor elke leerling gelijk is op basis van het onderwijsniveau herleiden planlast tot redelijke proporties Inschrijvingssysteem = één van de moeilijke punten bij het voeren van gelijkekansenbeleid Vrije schoolkeuze als basis voor inschrijvingsrecht >> combineren met maximale ontwikkelingskansen voor de lln, zonder kinderen uit te sluiten >> taken van LOP worden naar gemeenten overgeheveld Minister roept op tot structurele samenwerking tussen schoolbesturen MAAR individuele scholen moeten voldoende herkenbaar zijn en inspelen op de lokale context !!! Voor basisscholen is nabijheid een belangrijk criterium Werkingsmiddelen: Niet geraakt aan middelen die gebaseerd zijn op objectiveerbare verschillen tussen de onderwijsnetten >> afwachten tot resultaten van 2 onderzoeken over huidig financieringsmechanisme gekend zijn Herleiden planlast door: Verdere digitalisering Administratieve vereenvoudiging Invoeren van een regeldruktoets bij nieuwe regelgeving Ondersteunen scholen bij toenemende juridisering 2014-2015

Masterplan scholenbouw. SES - H5 Masterplan scholenbouw. naast reguliere ook bijkomende middelen voor scholenbouw capaciteit, duurzaamheid, multifunctionaliteit & multi- inzetbaarheid vereenvoudigen procedures 2014-2015

Topkwaliteit realiseren. SES - H5 Topkwaliteit realiseren. kwaliteitsbeleid = opdracht van de school controle via meer gedifferentieerde doorlichting op het einde van het basisonderwijs: toets afnemen van alle leerlingen Toets >> IDP (=interdiocesane proeven) en OVSG-toetsen KRITISCHE NOOD BIJ BELEIDSNOTA: - Gaat om grote lijnen / is soort agenda >> wordt verder uitgewerkt in decreten, besluiten en omzendbrieven - Onder zwaar besparingsregime >> zal gedurende hele legislatuur rekening mee moeten houden 2014-2015

De beleidscyclus

HOE KOMT ONDERWIJSBELEID TOT STAND? SES - Hoofdstuk 1 HOE KOMT ONDERWIJSBELEID TOT STAND? 2014

WIE HEEFT WETGEVENDE BEVOEGDHEID? SES - Hoofdstuk 1 WIE HEEFT WETGEVENDE BEVOEGDHEID? Meer info? www.belgium.be PARLEMENTEN België: wetgevende macht bij de parlementen Federaal parlement Vlaams parlement Parlement van Franse Gemeenschap Parlement van Duitstalige Gemeenschap Waals parlement Brusselshoofdstelijk parlement 2014

ONDERWIJSREGELGEVING GEBEURT OP HET NIVEAU VAN… SES - Hoofdstuk 1 ONDERWIJSREGELGEVING GEBEURT OP HET NIVEAU VAN… de Gemeenschappen HET VLAAMS PARLEMENT Meer info? www.vlaamsparlement.be 2014

VLAAMSE REGERING Minister- President en ministers www.vlaanderen.be SES - Hoofdstuk 1 VLAAMSE REGERING Minister- President en ministers www.vlaanderen.be neemt beleidsmaatregelen beleidsnota’s per thema en legislatuur http://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/beleidsnota- 2014-2019-onderwijs Verkiezingen >> kiezen van volksvertegenwoordigers voor parlement / aantal zetels per partij in parlement We kiezen geen regering of ministers Partijen van de meerderheid stellen hun ministers voor >> regering Regering neemt beslissingen die ze nodig vindt om te besturen, beschikbare geld te verdelen en conflicten op te lossen >> moeten zich verantwoorden aan parlement >> debat 2014

Marie-Martine Schyns (cdH) SES - Hoofdstuk 1 Vlaams minister van Onderwijs & Vorming Ministre de l'Enseignement obligatoire Jean-Claude Marcourt (PS) >> Hoger onderwijs Hilde Crevits (CD&V) Marie-Martine Schyns (cdH) 3 uitzonderingen! 2014

www.vlaamsparlement.be

www.vlaamsparlement.be ‘volksvertegenwoordigers’ drieledige opdracht goedkeuren decreten benoemen en controleren van de regering goedkeuren begroting Vlaamse deelstaat

BELEIDSDOMEIN ONDERWIJS & VORMING

ONDERWIJSINSPECTIE http://www.ond.vlaanderen.be/inspectie/ zie sessie 5

www.VLOR.be advies op vraag of eigen initiatief onderwijskundige, pedagogische en wetenschappelijke criteria overleg studie en documentatie

Rechten en plichten van ouders en leerlingen in het basisonderwijs

http://www. ond. vlaanderen http://www.ond.vlaanderen.be/wegwijs/agodi/pdf/gids-ouders/Gids_voor_ouders_basisonderwijs.pdf