Specifieke topics in communicatie Kortrijk 13 mei 2017 Niek Vervaeck

1. Een behandeling starten (vb chemo) Doel van behandeling? Overleving? Tumorregressie niet altijd langer leven! Nevenwerkingen? (levenskwaliteit!) Beste (comfort)zorg gegarandeerd Gedeelde beslissingen

2. Een behandeling stoppen: een emotioneel moment! Empathie Ziekte reageert niet meer Doorbehandelen = schadelijk Zeg nooit: “we kunnen niks meer doen…”

3. Palliatieve zorg inschakelen Praat er tijdig over Blijf zelf ‘op de commandopost’ Gebruik en verhelder begrip ‘palliatief’ Leg uit wat ze doen Wie, wanneer, waarvoor, hoe, contacteren

4. Hoe lang nog dokter? Hoe waren de voorbije dagen/weken? Wat kan hierbij allemaal een rol spelen? Nooit exacte voorspellingen! Wij dokters zijn geen goede voorspellers Eerder dagen – weken – maanden Kans dat je bvb kerstmis haalt Overlevingspercentages Gebruik woorden en cijfers, geen tabellen of grafieken

5. Wat staat me nog allemaal te wachten dokter? Exploreer angst en misopvattingen Meestal geleidelijk, soms onverwacht Verschijnselen bij achteruitgang Bespreek gevolgen voor functioneren Pijn meestal onder controle Stel gerust ivm dyspnoe Stuipen, stikken, bloeding: bespreken????

6. Spreken over sterven Exploreer angsten en ontmantel mythen Waar? Bewust? Zwak, moe, slapen Eten en drinken Medicatie en zorg Verlengen-verkorten Vraagt tijd!

7. Je mag het hem niet zeggen dokter! Toon respect Waarom? Mensen voelen als ze achteruitgaan Wat denkt, wil hij zelf? Spreek alleen met patient + samen met familie Patiënt beslist!

8. Ontkenning = onbewust = ontwijken realiteit = niet altijd slecht Aanvaardt patient hulp? Zinloze behandelingen? dan aanpakken!

Aanpak ontkenning Exploreer wat patiënt begrijpt Gebruik hypothetische vraag Zoek een opening Vermijdt confrontatie Laat patiënt af en toe fantaseren Stel second opinion voor

9. Conflicten Zo snel mogelijk herkennen Andere zorgverleners inlichten Stel voor om samen te zitten Focus op patiënt (verborgen) emoties Woordvoerder aanstellen Noteer in dossier Aanvaard ‘scheef evenwicht’ Second opinion of moderator

Tweedimensionele model + FORCEREN CONFRONTEREN Zorg voor belang, inhoud COMPROMIS VERMIJDEN TOEDEKKEN - - + Zorg voor relatie

Probleemoplossende aanpak 1. Probleemidentificatie  vaststellen en benoemen van wat er gebeurt  respect geven 2. Exploratie  verhelderen van belangen en visies (ik-motief)  actief luisteren  respecteer standpunt, geef gelijk waar kan (joinen)  eigen standpunt formuleren 3. Integratie  naar gemeenschappelijk erkende belangen gaan  samen zoeken naar creatieve oplossingen  samenbrengen van gezichtspunten in een gemeenschappelijk besluit over oplossing 4. Consolidatie  afspraken en bedanken

Tot slot: Zelfreflectie Emotionele impact Debrief Train je communicatie

En nu: tijd voor