MIRT Leergang 15 december 2017 Mariëtte van Empel Programmadirecteur Duurzame Mobiliteit

Ontwikkeling transitiepad duurzame mobiliteit 2014 2015 2013 Kyoto CO2-opgave: max. 2 graden mobiliteit -60% CO2 in 2050 2017/2018 Programma Duurzame Mobiliteit INEK: integraal nationaal energie en klimaatplan alle EU lidstaten in 2020 uitvoeren EU Parijs CO2-opgave: ‘well below’ 2 graden mobiliteit -95% CO2 in 2050

Nationale emissies Emissie nationaal in 2016: 197 Mton – Emissie in 2050: 11 Mton! Transport 2016: 35 Mton – in 2050 naar 1,5 Mton.

Ad I) Overzicht: Huidige CO2-reductieopgave voor mobiliteit Met staand en voorgenomen beleid komt de verwachte CO2- uitstoot door mobiliteit in 2030 op 31,9 Mton (NEV 2017). In het regeerakkoord is een opgave van 3,5 Mton CO2 bovenop het afgesproken doel uit het Energieakkoord gesteld. De opgave van het Programma Duurzame Mobiliteit is daarmee gelijk aan 10,4 Mton extra reductie in (jaarlijkse) CO2- uitstoot in 2030.

Wat is nu een ton CO2? 1 ton CO2 uitstoten doe je wanneer je… 319 liter diesel verbrandt enkeltje Londen- Kuala Lumpur (economy class – business class is 4ton) 300 kilo standaard kantoorpapier verbruikt 16.000 km met de trein reist 1 ton CO2 ziet eruit als… 500 CO2 brandblussers (standaard brandblussser) een luchtballon van 200 m3 125.ooo liter cola Energiegebruik: - 1 huishouden per jaar: 4,0 ton (7,7 mln huishoudens) - 1 personenauto: 2,2 ton (8,1 mln auto’s) - 1 melkkoe: 4,2 ton (1,6 mln melkkoeien) 1 ton = 1000 kg 1 Mton = 1.000.000 ton

Relatie Regeerakkoord en 10-pager belangrijke risico’s en onzekerheden: EU-normbeleid niet uitgekomen op wat noodzakelijk is om innovaties te stuwen; 1,8 miljoen EV’s in 2030 is enorme opgave die door tegenvallend normbeleid nationaal moet worden ingevuld. Ook de tank- en laadinfrastructuur verdient hierbij de nodige aandacht; Voor verdubbeling biobrandstoffen is opschaling van geavanceerde productie noodzakelijk; Grote bandbreedte rond potentie ITS en bundelen vrachtverkeer; IenW afhankelijk van anderen (bijv. fiscaliteit); Verschuiving van opgave naar andere sectoren (bijv. CCS in plaats van reduceren uitstoot mobiliteit); Risico op vooruitschuiven van de opgave (bijv. minder in 2030 en meer in de jaren daarna). In regeerakkoord Maatregelen in 10 pager

programma DuMo – de rollen Stakeholdermanagement – procesontwerp met oog op mobiliteitsakkoord (Onderdeel van Energie- en Klimaatakkoord.) Geven van doelen/targets aan de directies Kennisloket, ontwikkelaar beleidsinstrumentarium Aanjagen en bruggen slaan Monitoren van de voortgang van de CO2 opgave