Studie vaardigheden Thema 5 : Samenvatten
Waarom maak je een samenvatting? Een samenvatting… …is een handig hulpmiddel om de kennis van de leerstof terug te roepen in je geheugen. …stelt je in staat de leerstof in je eigen woorden te kunnen uitleggen. …bevat de kern (de hoofdzaken) van de leerstof. …geeft een gestructureerde weergave van de leerstof weer.
Wat is een samenvatting? Eisen van een samenvatting: …Korte versie van de leerstof …Bevat alleen hoofdzaken …In eigen woorden opgeschreven (Belangrijk!!)
Wat zijn hoofdzaken? Ramp in Norcia Zondag 30 oktober beefde opnieuw de aarde in Italië. Het epicentrum van de beving lag bij Norcia, niet ver van Amatrice en L’Aquila, de plaatsen waar zich respectievelijk in augustus 2016 en april 2009 hevige aardschokken voordeden. Er vielen gelukkig geen doden, maar de materiële schade is groot. Hoe herken ik hoofdzaken? Een tekst is opgebouwd uit alinea’s. In de eerste zin staat vaak de hoofdgedachte van de alinea. Dit heet de kernzin (de belangrijkste zin van de alinea). Waar gaat de tekst over? (kan je zien aan het kopje) De titel en de tussenkopjes geven aan waar de tekst over gaat. Hieruit komt ook de hoofdzaak afleiden.
Wat zijn bijzaken? achtergrondinformatie (extra weetjes, tips, bronnen, verhalen, afbeeldingen, ... ) dingen die je al weet vanuit je voorkennis de inleiding of situatieschets waarmee de leerstof begint voorbeelden herhalingen Ramp in Norcia Zondag 30 oktober beefde opnieuw de aarde in Italië. Het epicentrum van de beving lag bij Norcia, niet ver van Amatrice en L’Aquila, de plaatsen waar zich respectievelijk in augustus 2016 en april 2009 hevige aardschokken voordeden. Er vielen gelukkig geen doden, maar de materiële schade is groot.
Toepassen…Stap voor stap We gaan zo stap voor stap bekijken hoe je een samenvatting maakt! We gebruiken daarvoor de tekst die voor je ligt. Wat heb je nodig? Verschillende kleuren markers Kladblaadje evt. post its
STAP 1: LEES DE TITEL (scan de tekst) De titel vertelt waar een tekst over zal gaan. Lees ook de tussenkopjes! Waar zal die alinea over gaan? Tekstsoort? Is het een informatieve tekst? Leertekst? Persuasieve tekst? Of betoog. Tekstdoel? Amuseren? Informeren? Activeren? Waarover gaat de tekst? Noteer voor jezelf waar jij denkt dat tekst over gaat.
STAP 2: LEES DE INLEIDING De inleiding of eerste alinea geeft meer duidelijkheid over de tekst. Kernzinnen (vaak de eerste en laatste zin in een alinea) Op welke vraag zou de tekst nog meer antwoord geven?
STAP 3: LEES DE TEKST Markeer sleutelwoorden en kernwoorden. Maak van die genoteerde kernwoorden een lopende zin. Durf echt te schrappen. Niet bang zijn om bijzaken weg te laten. Stel na elke alinea een vraag waarop deze antwoord geeft. Gebruik: Hoe? Waarom? Wanneer? Wat? Door een vraag te stellen bij een alinea is het eenvoudiger om de kern van de tekst boven te laten komen.
Stap 4: Houd structuur Houd tijdens het schrijven de structuur van de tekst aan. Dit doe je zodat het makkelijker terug te vinden is. Bovendien is de tekst niet voor niks op die volgorde opgebouwd. Regelmatig komt er in leerteksten chronologie voor. Markeer kernwoorden Markeer ook in je samenvatting de kernwoorden. Hierdoor kan je belangrijke begrippen makkelijker terug vinden, als je jouw samenvatting later leest.