Hoofdstuk 3: Arm en rijk in Nigeria

Veel verschillende inwoners 3.1 Bevolking en welvaart in Nigeria Veel verschillende inwoners In Nigeria leven 155 miljoen mensen, één van de dichtstbevolkte landen van Afrika. De bevolking is niet gelijkmatig verspreid. In het zuiden is de bevolkingsdichtheid het hoogst. Bevolking bestaat uit verschillende volken. - 15 cultuurgebieden - 500 verschillende talen - (bijna) iedereen spreekt ook Engels Twee godsdiensten: - in het noorden wonen vooral moslims - in het zuiden wonen vooral christenen Regelmatig gewelddadige conflicten.

Vooruitgang in Nigeria 3.1 Bevolking en welvaart in Nigeria Engelse kolonie Nigeria werd in 1960 onafhankelijk van Groot-Brittannië. De vele stammen en volkeren vormden samen het land Nigeria. Rijk door olie Olie is dé inkomstenbron van Nigeria (80% van het inkomen). De olie wordt gewonnen in de delta van de Niger. Naast de overheid verdienen de (buitenlandse) oliebedrijven veel geld aan de olie. Vooruitgang in Nigeria BNP groeit met 10% per jaar. Naast de olie-industrie wil de Nigeriaanse regering andere industrieën stimuleren. De computerindustrie is hiervan een goed voorbeeld.

Toch een arme bevolking 3.1 Bevolking en welvaart in Nigeria Toch een arme bevolking Hoewel de regering veel geld verdient aan de oliewinning, leeft ruim de helft van de bevolking in armoede. BNP/hoofd is ongeveer 2.100 dollar per jaar. Door corruptie en slecht bestuur komt veel oliegeld terecht bij een kleine, rijke elite. Helft van de bevolking werkt in de landbouw. Er zijn niet veel banen in de industrie en in de dienstensector. De rijkste 10 % van de bevolking verdient de helft van al het geld. De overheid verdeelt de olie-inkomsten slecht. In het onderwijs wordt te weinig geïnvesteerd. Hoge werkloosheid (> 20%, en vooral jongeren). Bij gebrek aan werk ‘vluchten’ veel mensen naar de informele dienstensector  vluchtsector. Bruto Nationaal Product per hoofd van de bevolking: de waarde van alle goederen en diensten die in een land worden gemaakt gedurende één jaar gedeeld door het inwoneraantal. Vergelijking BNP/hoofd in Nederland (zie ook hoofdstuk 2) ongeveer 48.000 dollar. Vluchtsector: ongeschoold, slecht betaald en tijdelijk werk in de dienstensector. Bij gebrek aan beter werk zijn de mensen naar dit deel van de dienstensector gevlucht.

Klimaat en landbouw 3.2 Voedselvoorziening in Nigeria Het verbouwen van producten en het houden van vee is afhankelijk van het klimaat. In Nigeria komen verschillende klimaten voor. Het zuiden van Nigeria ligt dicht bij de evenaar. Klimaat: tropisch regenwoudklimaat. Akkerbouw van tropische producten, bijv. cacao. Het grootse deel van het land kent het savanneklimaat. Akkerbouw: yams en cassave. En daarnaast ook veeteelt. Het uiterste noorden kent een steppeklimaat. Sahel (rand van de Saharawoestijn) alleen (extensieve) veeteelt. Tropisch regenwoudklimaat: tropisch klimaat, altijd warm, hele jaar regen. Savanneklimaat: tropisch klimaat met een droge periode. Sahel: de steppe aan de rand van de Saharawoestijn. Steppeklimaat: Een droog klimaat. De regenval beperkt zich vaak tot een beperkt aantal maanden bijv. 3 of 4 en deze periode valt er een geringe hoeveelheid neerslag < 250 mm.

Is er genoeg voedsel? 3.2 Voedselvoorziening in Nigeria In grote delen van Nigeria (vooral savanne) kun je prima voedselgewassen verbouwen. Er wordt minder voedsel verbouwd dan de Nigerianen nodig hebben. Hiervoor zijn een aantal redenen. Boerenbedrijven zijn erg klein weinig mechanisatie  lage opbrengsten. Overheid investeert weinig in de landbouw. Soms rampen (extreme droogte) of geweld tussen groepen. Voedselgewassen: gewassen die verbouwd worden om de eigen bevolking te voeden. De figuur laat een structureel tekort aan voedsel zien. Boeren die vluchten voor geweld tussen geloofsgroepen, kunnen hun land niet bewerken waardoor er geen/veel minder geoogst wordt.

Honger 3.2 Voedselvoorziening in Nigeria Ondanks de import van voedingsgewassen is de voedselzekerheid nog steeds niet gegarandeerd. 60% van de bevolking heeft wel eens honger. Er komen twee soorten honger voor in Nigeria: Kwantitatieve honger: je krijgt te weinig voedsel binnen. Hierdoor heb je te weinig energie om te werken of te leren. Kwalitatieve honger: je krijgt wel voldoende energie binnen, maar de opbouw van je voedsel is eenzijdig. Je krijgt bijv. te weinig eiwitten en vitamines binnen. Je bent ondervoed. Je wordt sneller ziek. Voedselvoorziening: de hoeveelheid voedsel die beschikbaar is voor de bevolking van een land. Voedselzekerheid: de zekerheid dat er voldoende voedsel is en dat dit voedsel van voldoende kwaliteit is. Kwantitatieve honger: mensen hebben te weinig voedsel en krijgen te weinig energie binnen. Kwalitatieve honger: mensen hebben te weinig voedsel en krijgen te weinig bouwstoffen en beschermende stoffen binnen (eiwitten, vitamines en mineralen). Ondervoed: te weinig voedsel van goede kwaliteit.

Voordelen van vrijhandel 3.3 Nigeria in de wereldeconomie Vrije wereldhandel Nigeria voorstander van vrije wereldhandel. Geen handelsbelemmeringen, dus geen belasting op geïmporteerde goederen. Voordelen van vrijhandel Vrije wereldhandel heeft een aantal voordelen voor Nigeria. Nigeria kan zelf makkelijk exporteren (bijv. aardolie). Boeren kunnen handelsgewassen exporteren (bijv. cacao, palmolie en rubber). Nigeria kan makkelijk importeren (bijv. graan uit de VS). Vrije wereldhandel: een handelssysteem waarbij alle landen in de wereld met elkaar handel kunnen drijven, zonder dat ze elkaar daarin belemmeren. Handelsgewassen: gewassen die verbouwd worden voor de export. Verdringing van eigen voedselproductie: als geïmporteerde voedsel goedkoper is dan voedsel dat in het eigen land wordt gemaakt. Binnenlandse boeren kunnen hun voedsel niet meer verkopen en gaan failliet. Wel is het voedsel hierdoor goedkoper voor de bevolking. Dat is een voordeel. Nadelen van vrijhandel Vrije wereldhandel heeft ook een nadeel voor Nigeria. Bij de import van voedsel zie je dat er verdringing van de eigen voedselproductie plaatsvindt.

Goedkoop voedsel 3.3 Nigeria in de wereldeconomie Hoe komt het dat het voedsel uit het buitenland goedkoper is dan voedsel uit Nigeria? Voedseloverschotten in andere landen zorgen voor een lage prijs op de wereldmarkt (dumping). Boeren in VS en EU hebben grote bedrijven en machines. Hierdoor kunnen ze goedkoop produceren. Boeren in de VS en EU krijgen steun van de regering. Vroeger exportsubsidies, nu steun voor nieuwe machines. Exportsubsidies: geld dat landen aan hun boeren geven om hun producten aan het buitenland te verkopen. Dumping: meer produceren dan nodig is en dan de overschotten voor een lage prijs op de wereldmarkt verkopen. Figuur 10 in het lesboek (pagina 35) laat de eenzijdigheid van de export van Nigeria duidelijk zien. Deze afhankelijkheid heeft veel nadelen. Laat leerlingen bedenken wat de nadelen zijn. Nigeria kan goedkoop voedsel inkopen. Gunstig voor de consument (goedkoop voedsel). Ongunstig voor de boeren. Het maakt Nigeria afhankelijk van het buitenland en dat is niet gunstig.

Veel verschillende ziekten 3.4 Gezondheid in Nigeria Slechte gezondheid Gezondheidstoestand in Nigeria is niet goed. Gemiddelde levensverwachting: 48 jaar en sterftecijfer: 16 ‰. Veel verschillende ziekten Levensverwachting laag en sterftecijfer hoog. Dit komt o.a. door: Tropische ziektes, zoals malaria. Veel mensen te arm om zich goed te beschermen tegen besmettelijke ziekten. Ook geen schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen. Veel mensen met hiv/aids (5%). Weinig baby's ingeënt in het eerste levensjaar. Hierdoor zuigelingensterfte van 75‰. Levensverwachting: het aantal jaren dat je waarschijnlijk nog te leven hebt. (Normaal is deze laag in landen met oorlog.) Ga in op het verschil tussen het sterftecijfer en de zuigelingensterfte. En ook op het begrip “per 1000 inwoners / promille”. Zuigelingensterfte: het aantal kinderen dat sterft voordat ze 1 jaar zijn, per 1000 geboorten (promille ‰). http://www.indexmundi.com 1-1-2012 Levensverwachting NL: 80.91 VS: 78.49 Nigeria: 50.05 Sterftecijfer: NL: 8,39 VS: 8,39 Nigeria: 13,48

Regionale verschillen 3.4 Gezondheid in Nigeria Slechte zorg Gezondheidszorg schiet tekort. Artsendichtheid is te laag (1 arts per 2500 inwoners). Te weinig artsen en ook een oneerlijke verdeling over het land. Ziekenhuizen onvoldoende uitgerust, artsen verdienen weinig  veel artsen gaan naar het buitenland. Overheid investeert te weinig in de gezondheidszorg. Regionale verschillen Grote verschillen tussen noorden en zuiden. In het noorden gaat het slechter. Artsendichtheid: het aantal inwoners dat afhankelijk is van één arts. Meer armoede in het noorden. Minder gezondheidsvoorzieningen in het noorden. Ook grote verschillen tussen stad en platteland.

Gezondheid, onderwijs en ontwikkeling 3.4 Gezondheid in Nigeria Gezondheid, onderwijs en ontwikkeling Veel onwetendheid rondom gezondheidszorg. Voorlichting en onderwijs zijn daarom erg belangrijk. Menselijke ontwikkeling is te meten met de HDI (Human Development Index). Bij deze index houden ze o.a. rekening met: - de kwaliteit van het onderwijs - gezondheid van de mensen - Bruto Nationaal Product Nigeria scoort niet goed, de ontwikkeling is te laag.

Machtige internationale bedrijven 3.5 Bronnen: Nigeria en de VS in de wereld Machtige internationale bedrijven Grote internationale bedrijven spelen naast landen een belangrijke rol in de wereldhandel. Bedrijven als Nike, Phillips, Toyota enz. noem je multinationals. Voorbeeld Nike: Nike is van oorsprong een Amerikaans bedrijf. De kantoren staan in de VS. Hier wordt alles geregeld (design, marketing, transport, inkoop materialen, enz.). Het product wordt gemaakt in een land met de laagste productiekosten. Dit zijn de lagelonenlanden in Azië. Als een ander land goedkoper is, verplaatst Nike de productie. Multinational: bedrijf met vestigingen in verschillende landen. Hoofdkantoor vaak in een westers land (VS, EU, Japan) en fabricage in lagelonenland (China). Productiekosten: arbeidskosten en andere kosten die gemaakt worden om een product te maken.

Cacao Eerlijke handel Keurmerken 3.5 Bronnen: Nigeria en de VS in de wereld Cacao In de internationale cacaohandel hebben Europese en Amerikaanse bedrijven veel (alle) macht. Cacaoboeren zijn afhankelijk van deze bedrijven en de boeren krijgen dus een lage prijs. Omdat in veel landen cacao wordt verbouwd, hebben de boeren geen macht. Eerlijke handel Veel cacaoboeren hebben weinig invloed op de wereldhandel en de prijs. Daarom bestaat er tegenwoordig fair trade (= eerlijke handel). Dit is een initiatief van Max Havelaar, om de boeren een eerlijke prijs te betalen voor een eerlijk product (cacao). Fair trade: een vorm van handel waarbij boeren een eerlijke en hogere prijs voor hun producten krijgen. Keurmerk: een bewijs dat een bedrijf rekening houdt met de lonen van de werknemers, het milieu en/of de kinderrechten. Kinderrechten: rechten van kinderen over de hele wereld, zoals het recht op leven en op onderwijs. Ook mogen kinderen geen werk doen dat gevaarlijk of schadelijk voor hun gezondheid is. Keurmerken Chocoladefabrikanten die de cacaobonen fairtrade kopen, kunnen een keurmerk krijgen. Bijv. het Max Havelaarkeurmerk. Andere keurmerken zijn er voor bedrijven die rekening houden met het milieu of met de kinderrechten.

Handel tussen Nigeria en de VS 3.5 Bronnen: Nigeria en de VS in de wereld Handel tussen Nigeria en de VS Nigeria verkoopt vooral olie aan de VS. De VS verkoopt auto’s, benzine, machines en graan aan Nigeria. Verbonden door olie en graan Nigeria en de VS hebben elkaar nodig. Maar dat is niet gelijkwaardig. Nigeria is meer afhankelijk van de VS dan dat de VS afhankelijk is van Nigeria. Let op de afhankelijkheid van Nigeria van de olie-export en de graanimport door in de figuur de percentages van de handel met elkaar te vergelijken. Door deze scheve verhoudingen dreigt het gevaar van ruilvoetverslechtering voor Nigeria.