Bedrijfsvoeren gewasbescherming GroeneWelle Basiscursus Licentie 2 Bedrijfsvoeren gewasbescherming GroeneWelle

Gewasbescherming en wetgeving Hoofdstuk 6 Gewasbescherming en wetgeving

Oriëntatie Grotere bedrijven: Bedrijfsleider of 1 medewerker met Bedrijfsvoeren gewasbescherming = ‘Spuitlicentie B’ GBM (Gewasbeschermingsmonitor)valt onder: Arbowet Wet gewasbescherming en biocide

1 Arbowet en arbocatalogus Werkgever heeft zorgplicht: Veilige arbeidsomstandigheden Goede voorlichting aan medewerkers over risico’s Goede instructies veilig werken en PBM Toezicht op veilig werken Aansprakelijk bij calamiteiten Risico inventartisatie (RIE) opstellen

1 Arbowet en arbocatalogus Werkgever heeft wettelijke verplichting: Wasplaats met water, zeep en handdoek PBM beschikbaar en laten gebruiken EHBO-middelen Bij gebruik, verwijderen en vernietigen GBM

1 Arbowet en arbocatalogus Arbodienst en Arbocatalogus: Voor elke sector Arbodienst helpt werkgevers opstellen /uitvoeren arbeidsomstandigheden en verzuimbeleid Hulp bij RI&E (risico - inventarisatie en – evaluatie)

Vragen 1. Wat is de belangsrijkste verplichting die je als werkgever hebt? Zorgplicht; zorgen voor veilige werkomgeving 2. Welke info vindt je in de arbeidscatalogus? Gewenste situatie rond veilig werken 3. Wat kan het gevolg voor de werkgever zijn bij blijvende arbeidsongeschiktheid?

2 Principes veilig uitvoeren GBM Zie arbeidscatalogus 2.1 Voordat je met GBM gaat werken: Vermijd of beperk gebruik GBM RIE op het bedrijf: inventariseer risico’s, beschrijf veiligheidsmaatregelen, herbetredingstermijn, aandacht voor jonge medewerkers, zwangere vrouwen… Informeer personeel over uitvoering van … Gezondheidscheck voor personeel

2 Principes veilig uitvoeren GBM < 12 jaar mogen niet werken 13-17 jaar gelden beperkingen Wasplaats, EHBO-voorzieningen Deugdelijke opslag GBM Etiket lezen, gevarensymbolen H- en P- zinnen, W.G. veiligheidsbladen Alleen toegelaten middelen Deugdelijke apparatuur, SKL (behalve rugspuit) PBM in orde. Filter spuitcabine.

2 Principes veilig uitvoeren GBM 2.2 Voorbereiding gebruik GBM Milieuvriendelijkste middel www.milieumeetlat.nl Arbo-vriendelijk middel; gevarensymbool, kleine verpak. Veilige formulering WOF-granulaat-vlb-poeder Dosering juist berekenen Volgorde bij mengen hoofdst. 3 Juiste PBM www.beschermbewust.nl Denk aan omwonenden, uitvoerend personeel Herbetredingstermijn Spuitdag plannen (weekend) Rouleer taken

2 Principes veilig uitvoeren GBM 2.3 Tijdens en direct na toepassen Weersomstandigheden, manier van lopen Na afronding spuiten: Restanten verdunnen en spuiten over ander gewas (let op toelating) Reinig apparatuur en PBM

3 Andere verplichtingen BHV bij > 25 medewerkers Preventief medewerker RI&E Preventief Medisch Onderzoek aanbieden

Vragen 1. Wat geef je in een RI&E aan? Alle risico’s en veiligheidsmaatregelen. 2. Waar vind je info over herbetreding? Etiket 3. Wat geven H en P zinnen aan? Hazard(gevaar) en Precaution(voorzorg) 4.Welke info vind je www.beschermbewust.nl Veilig omgaan met GBM

3 Andere verplichtingen BHV: Eerste hulp bij ongelukken Brandbestrijding Alarmeren en evacueren Samenwerken met hulpverleners Meer info. Zie veiligheidsbladen

3 Andere verplichtingen Preventiemedewerker Bij > 25 medewerkers RI&E opstellen Arboplan Advies veiligheid op bedrijf

3 Andere verplichtingen RI&E Risico’s registreren Verbeterplannen Evalueren Info STIGAS

3 Andere verplichtingen Preventief medisch onderzoek Bloed onderzoek (GBM) Niet verplicht voor medewerkers

4 REACH en veiligheidsinformatiebladen Registratie Evaluatie Autorisatie en Restrictie van Chemische stoffen Productie > 1000 kg chemische stof Doel: kennis gevaarlijke stoffen in de keten Eindgebruiker zie veiligheidsbladen

4 REACH en veiligheidsinformatiebladen Herbicide: TOKI

4 REACH en veiligheidsinformatiebladen Veiligheidsinformatiebladen www.fytostat.nl Stof en toelatingshouder Samenstelling, formulering Risico gezondheid, milieu Eerste hulpmaatregelen Brandbestrijding Verwerking en opslag Maatregelen bij blootstelling en gebruik PBM Fysische en chemische eigenschappen

4 REACH en veiligheidsinformatiebladen Stabiliteit en reactiviteit Toxicologische, ecologische aspecten Afvalverwerking Transport Bijzondere gevaren, H- en P-zinnen en EUH- Zinnen(eu beleid) Toeleverancier is verplicht VIB (veiligheidsinformatiebladen) te leveren aan klant

Vragen 1. Wat is de belangrijkste functie van de REACH regelgeving? Kennis gevaarlijke stoffen verspreiden 2. Hoe kom je aan info over veiligheids-aspecten van een middel? Veiligheidsinformatie blad (VIB)

5 Veiligheid, H- en P- zinnen, gevarensymbolen Blootstellingsroute MOND (INSLIKKEN) HUID ADEMHALINGSWEGEN

5 Veiligheid, H- en P- zinnen, gevarensymbolen H301: Giftig bij inslikken. H302: Schadelijk bij inslikken. H312: Schadelijk bij contact met de huid P262: Contact met de ogen, de huid of de kleding vermijden P270: Niet eten, drinken of roken tijdens het gebruik P273: Voorkom lozing in het milieu

5 Veiligheid, H- en P- zinnen, gevarensymbolen Symbool Onderschift Betekenis Giftig of zeer giftig Stoffen die bij opname door inslikken, ademhaling, via de huid de dood tot gevolg hebben. Lage LD-50, lage letale dosis Gezondheid schadelijk gvaar: schadelijk of irriterend Prikkelende of irriterende werking op ogen, neus en luchtwegen Gezondheidsschadelijk op lange termijn Chronische klachten zoals kanker, overgevoeligheid bij inademen, allergieën. Bijtend, werkt in op lichaamsweefsel Beschadiging van huid, ogen, slokdarm Milieugevaarlijk Schadelijk voor oppervlakte water en grondwater (aquatische milieu)

5 Veiligheid, H- en P- zinnen, gevarensymbolen Symbool Onderschift Betekenis Ontvlambaar Stoffen die makkelijk tot ontbranding overgaan. Verwijderd houden van ontstekingsbronnen Oxiderend of brand bevorderen Stoffen die bij hoge temp. Ontleden en zuurstof afgeven. Bevorderen brand Ontploffingsgevaar Houder onder druk (spuitbussen)

Vragen Op welke manieren kunnen middelen in het lichaam komen? Via de huid, de ademhaling en inslikken 2. Wat geven de H en P- zinnen aan? Hazard(gevaar) en Precaution(voorzorg) 3. Wat zijn EUH zinnen? H zinnen op grond van EU beleid

6 Acute en chronische toxiciteit Acute giftigheid: giftigheid op korte termijn Bij toepassing Herintreding gespoten ruimte, of werken in behandeld gewas Symptomen: Hoofdpijn Misselijkheid Tranende ogen, pupilvergroting Rode plekken op de huid Uitvallen organen

6 Acute en chronische toxiciteit LD-50 Lethale dosis 50 Hoeveelheid bestrijdingsmiddel in mg per kg lichaamsgewicht van een proefdier waarbij 50% van de populatie (proefdieren) binnen 14 dagen sterft Hoe lager het getal, des te giftiger

6 Acute en chronische toxiciteit LD-50 en opname middel LD-50 oraal (via mond) LD-50 dermaal (via huid) LD-50 respiratoir (via ademhaling)

6 Acute en chronische toxiciteit LD 50 oraal Zeer giftige middelen Tot 25 mg per kg Giftige middelen 26 tot 200 mg per kg Gezondheid schadelijk gevaar: schadelijk of irriteren 200-2000 mg per kg

6 Acute en chronische toxiciteit Chronische giftigheid: lange termijn Symptomen: Kankerverwekkende eigenschappen Verstoring van erfelijke informatie Chronische vergiftiging (opslag in het lichaamsvet) Beïnvloeding van de voorplanting

6 Acute en chronische toxiciteit CMR –stoffen: Carcinogeen (kankerverwekkend) Mutageen (veranderd het DNA) Reproductie toxisch (Giftig of schadelijk voor voortplanting)

6 Acute en chronische toxiciteit CMR stoffen; aparte registratie met: Gebruikte hoeveelheid stof/jaar Hoeveel (en welke) medewerkers, hebben er mee gewerkt Aard van werkzaamheden Wijze van aanraking Maatregelen voorkoming blootstelling

6 Acute en chronische toxiciteit Residutoleranties = maximale residu in voedingsmiddelen ADI Acceptabele Daily Intake= aanvaardbare dagelijkse inname Maximale inname via voeding Residutolerantie= maximale residu in voedingsmiddelen Basis van veiligheidstermijnen zodat de consumenten onder de ADI waarden blijven via voeding

6 Acute en chronische toxiciteit Veiligheidstermijn: Wachtperiode tussen laatste toepassing en oogst NVWA controleert residu op voedsel en planten

Vragen 2. Wat zijn CMR-stoffen? 1. De LD 50 waarde van een middel is 200. Wat wil dat zeggen? Dat binnen 2 wk 50% van de proefdieren overlijd bij het eten van 200 mg-kg lichaamsgewicht 2. Wat zijn CMR-stoffen? Stoffen die kankerverwekkend zij n en de voortplanting en het DNA beïnvloeden.

7 Wanneer loop je risico? Risicomomenten: Toepassen Klaarmaken middel Toepassen Schoonmaken en onderhoud apparatuur Afvoeren restanten en verpakkingen Herbetreding; wanneer kun je op het perceel/kas weer werken?

7 Wanneer loop je risico? Handeling/middel Ventilatie regime herbetredingstijd voorwaarde Gewasbehandeling niet-vluchtige GBM -vluchtige GBM 1 uur wijd open of geen 1 uur 8 uur Op dag 1 en 2 regelmatig ventileren Ruimtebehandeling 2 uur wijd open 2 uur n.v.t.

7 Wanneer loop je risico? Formulering en risico Risico’s afh. van formulering: Bij aanmaken groot risico (puur) Inademen bij spuitpoeders WG minder kans op stuiven Poeders in water oplosbare folie minder riskant EC’s (effect concentratie)  huidopname

Vragen 1. Wat betekent “herbetredingstermijn”? Wanneer je de kas weer in mag. 2. Zet de middelen in volgorde van minst naar meest risicovol voor inademing? WOF – WG -spuitpoeder

8 Veiligheidsinstructies Vrijstelling licentieplicht Uitvoeren GBM; spuitlicentie verplicht Routinehandeling vrijgesteld  veiligheidsinstructie Veiligheidsinstructies moeten worden goedgekeurd door B.E. http://www.erkenningen.nl

8 Veiligheidsinstructies Handelingen en veiligheidinstructies Bedienen volledig gesloten zaadcoatingsmachine Gebruik GBM in vitro (kweekcellen) cultuur Aardappel opslag handmatig bestrijden glyfosaat Handmatig ziek zoeken met glyfosaat Pleksgewijs onkruidbestrijding handapparatuur

8 Veiligheidsinstructies Handelingen en veiligheidinstructies Pleksgewijs onkruidbestrijding met handbediende slangen met spuitdop en afschermkap en Glyfosaat Toepassen bewortelingspoeder met indolylboterzuur Dispensers feromonen in fruitteelt Insmeren van stammen voor wildafweer Vullen van bewaarbakken snijbloemen

8 Veiligheidsinstructies Handelingen en veiligheidsinstructies Behandelen van pootaardappelen tegen Rhizoctonia Bedienen van machine voor fytodrip in uitgangsmateriaal Apparatuur wordt gevuld door iemand met lic. 1

9 persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Beschermende kleding Werkgever is verplicht PBM beschikbaar te stellen (Arbowet) Werknemer is verplicht PBM te dragen Aan en uittrekken PBM CE-normen Conformité Européenne Voor PBM CE-111

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) 9.1 Bescherming luchtwegen - Bij gebruik GBM neem je stof en gas/dampen in 2 soorten bescherming: onafhankelijk adembescherming: schone ademhalingslucht via perslucht afhankelijk adembescherming: masker met filter

Volgelaatsmasker Bedekt neus, mond, kin en gezicht

Halfgelaatsmasker Bedekt neus, mond en kin

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Masker controleren

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Maskers onderhouden en opbergen Filter losdraaien en opbergen in afsluitbare emmer Filters bewaren op een koele donkere plaats uit de buurt van GBM kast Masker reinigen met lauw water en zeep. Controleer masker op scheurtjes of beschadigingen

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Filters Letter en kleurcodes Lettercode kleur Biedt bescherming tegen P wit stof A bruin Organische gassen en dampen, de meeste GBM B grijs Anorganische gassen en dampen E geel Zwaveldioxide, andere zuren K groen Ammoniak

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Combinatiefilters A2P2 of A2P3 filters P tegen particles ofwel deeltjes (stof) A tegen organische dampen lees etiket of veiligheidsblad

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Lettercode; mate van bescherming P3>p2 Filtercode Te filtreren materiaal Grootte van de te filtreren deeltjes P1 Grof stof >10 micron ( 1 micron=1/ 1000mm) P2 Fijn stof 0,3-10 micron P3 Ultra fijn stof < 0,3 micron

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Filter vervangen 8 werkuren of 1 maand Kleurcode: grijze, gele of groene eenmalig gebruik

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) 9.2 Bescherming huid Spuitoveral, oogbescherming, handschoenen en laarzen Spuitoveral: Ademende Niet ademende Wegwerp Eenmalig of meermalig gebruik

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Overal schoonmaken: welke van de twee?

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Materiaal: Vaak kunststof Leverancier van GBM levert informatie Lees VIB (Veiligheid en Instructie Bladen) www.beschermbewust.nl Bij menging keuze materiaal staat op RI&E

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Handschoenen: moeten geschikt zijn met lange kappen Handschoenen schoonmaken met lauw water en zeep, drogen en opbergen

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM ?

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Materiaal handschoenen: Nitrilrubber, neopreen Info leverancier, VIB www.beschermbewust.nl Bij menging zie RI&E

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Laarzen Vloeistofdichte laarzen, binnenkant textiel Spuitoveral over laarzen

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Laarzen schoonmaken: Afspoelen, evt sopje schoonborstelen Niet voor andere werkzaamheden gebruiken Polyurethaan, neopreenrubber of butylrubber

9 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) Oogbescherming Zie H-en P-zinnen op etiket, veiligheidsbladen Oogdouche of oogspoelfles binnen handbereik

Vragen 1. Wat geven de CE normen aan als het gaat om beschermende kleding? De minimale eisen waaraan ze moeten voldoen 2. Wanneer kun je beter een volgelaatsmasker gebruiken? Bij contact met spuitnevel 3. Welk filter is het meest geschikt? A2P3

Vragen 4. Hoe kom je aan info voor het juiste filter? Het veiligheidsblad 5. Hoelang kun je een filter gebruiken? 8 uur of een maand 6. Welk materiaal is geschikt als handschoen? Neopreen of nitril

10 Jongeren en leeftijdsbepalingen 13 t/m 15 jaar: werken in een gewas welke tenminste 14 dagen geleden gespoten is 16-17 jaar adequaat toezicht en afdoende beschermd

10 Jongeren en leeftijdsbepalingen Symbool verkopen Kopen/vervoeren toepassen 18 16 16-18 Deskundig toezicht. Zie arbeidsomstandigheden Deskundig toezicht Geen gevarensymbool

11 Wet en etiket Gebruiksvoorschrift = Wettelijke Gebruiksvoorschrift Toegelaten gewassen, objecten Maximaal aantal toepassingen/jaar Maximale dosering/toepassing Interval tussen 2 toepassingen Veiligheid en betredingstermijn Aanvullende driftreductie Aanwijzing grondwaterbeschermingsgebieden Aanwijzing afvoeren verpakking Mag je Teppeki met de regenleiding geven? http://www.fytostat.nl/

11 Wet en etiket W nummer: wijziging van etiket Opgebruiktermijn Expiratie datum Zie www.ctgb.nl N- nummer Nederland geen D of B… nummers (andere landen)

Vragen 1. Een etiket heeft W-8. wat betekent dat? Etiket is voor de 8e maal herzien na uitgifte 1e etiket. 2.Waar moet je rekening mee houden als W-nummer veranderd? Dat het niet meer is toegestaan in je teelt 3. Wanneer mag je Duitse middelen bewaren? Als je in Duitsland percelen bezit

12 Opslag GBM Deugdelijke opslag Regels (zie volgende) Vanaf 400 Kg opslag milieuvergunning PGS15 (gevaarlijk stoffen) Regels (zie volgende)

Eisen kast <400 kg Solide bouw, stevige standplaats Standplaats koel en droog Buiten invloed van zonnestraling Constructie muisdicht 2 ventilatie openingen van elk minimaal 2 vierkante dm diagonaal tegenover elkaar Kastdelen glad en effen zijn Geen poreuze of absorberende materialen gebruiken Lekbak over de gehele bodem Deur afsluitbaar met stevig slot Deur voorzien van verplicht waarschuwingsbord Poeders boven Vloeistof onder Herbicide gescheiden van andere middelen Schoon en opgeruimd Dicht bij de kast een wasplaats met stromend water

12 Opslag GBM Voorwaarden beheer Verboden gebruikte verpakking te hergebruiken of middelen in andere verpakking Geen GBM in oppervlakte water, bodem grondwater beschermende gebieden, langs openbare weg Beroepsmatig toe passers, beheerder GBM heeft spuitlicentie

12 Opslag GBM Toeleveranciers hebben GBM administratieplicht Wie GBM bij een depot afhaalt werkt in agrarische sector Toeleveranciers hebben GBM administratieplicht Alle GBM altijd in oorspronkelijke verpakkingen Zorgvuldig vervoeren en beschadigingen voorkomen

Vragen de opslag aanwezig zijn? 2. Hoe richt je een kast doelmatig in? 1. Wat moet er in de buurt van de opslag aanwezig zijn? EHBO- koffer, ogendouche, Brandblus app, PBM , absorptiemiddelen, wasplaats. 2. Hoe richt je een kast doelmatig in?

13 Activiteitenbesluit Emissie voorkomen Regels/sector over mest, brandstoffen, spuitplaatsen, teeltvrije zone, ect.

13 Activiteitenbesluit Open teelten: akkerbouw, veehouderij, vollegrondsgroenten, lage boomkwekerij, bloembollenteelt buiten de bollenstreek Spuitvrije zone: 1,5 m vanaf insteek sloot tot aan het midden eerste rij bij intensief gespoten gewassen: aardappelen, uien, lage boomkwekerij…

13 Activiteitenbesluit Spuitvrije zone: 0,25 m spuitvrij voor grasland 0,25 m spuitvrij voor granen, vlas, graszaad 0,25 m spuitvrij voor grasland O,5 m overige gewassen en braakland langs watervoerende sloten niet voor droge sloten van 1-4 tot 1-10

13 Activiteitenbesluit Driftreductie In de 14-meterzone nu 50% toekomst 75% driftreductiedoppen Emissie beperkende doppen

13 Activiteitenbesluit Kantdoppen langs waterloop Driftreductiebeperkende doppen zie etiket Kantdoppen langs waterloop

13 Activiteitenbesluit Spuitboom op 50 cm boven grond of gewas

13 Activiteitenbesluit Veldspuiten met drukregistratie systeem Bij vulling vanuit oppervlakte water=> terugslagklep Stalling onder overkapping

13 Activiteitenbesluit Bloembollen en knollen in de bollenstreek 1,5 m veldspuit met 50% antidriftdoppen 1,5 m veldspuit met 25 cm dopafstand en max 30 cm boven gewas 1 m botrytis bestrijding met waarschuwingssysteem 1 m met luchtondersteuning 1 m overkapte beddenspuit of handgedragen apparatuur

13 Activiteitenbesluit Boomkwekerij en fruitteelt opwaarts en zijwaarts teelvrije zones van 5 m opwaarts en zijwaarts boomkwekerij 9 m appels, peren, steenvruchten, pitvruchten 4,5 m reflectiescherm 3 m bij tunnelspuit, vanggewas, dwarsstroomspuit met reflectiescherm

13 Activiteitenbesluit Gesloten teelten: condens- of drainage water, overloop bassin Opvang condenswater Lozen op vuilwater riool niet toegestaan Bij vol waterbassin, geen overstroming via bassin alleen regenwater lozen Inhoud bassin van 3500m3/ha mag via bassin lozen

13 Activiteitenbesluit Gesloten teelten: condens- of drainage water, overloop bassin Geldt niet bij teelten zonder GBM gebruik gbm via druppelsysteem Aanmaak middelen boven vloeistof kerende vloer GBM buizen bovengronds Absorberend materiaal aanwezig Verontreiniging vanuit leiding of apparatuur niet lozen op oppervlakte water

13 Activiteitenbesluit http://www.glastuinbouwwaterproof.nl/zuiveringsplicht/ 1 januari 2018 gewasbeschermings-middelen met minimaal 95% verwijderen uit te lozen water. Zuiveringscollectieven hebben, tot uiterlijk 1 januari 2021.

Vragen 1. Wat is het doel van activiteitenbesluit? Emissie beperken 2. Wat zijn de belangrijkste regels uit dit besluit voor de glastuinbouw? Opvang condens- of drainage water, overloop bassin, lozen op vuilwater riool niet toegestaan

14 Besluit GBM en biocide Raamwet: uitvoeringsbesluit, ministeriele regeling, en AMVB’s Licentieplicht: lic 1, lic 2, lic 3, aantekening knaagdieren, licentie mollen en woelratten Zorgplicht voor alle GBM gebruikers: maatregelen nemen om risico’s te verlagen

14 Besluit GBM en biocide Overzicht Licenties Bewijs van vakbekwaamheid bestemd voor Uitvoeren gewasbescherming Personeel die GBM toepassen Bedrijfsvoeren gewasbescherming Bedrijfshoofd of verantwoordelijk voor gewasbescherming Bedrijven die voor derden spuiten en adviseurs Distribueren gewasbescherming Personeel dat depot beheert

Vragen Welke licentie moet je hebben: Je als akkerbouwer op eigen bedrijf spuit 1 Hovenier werkend voor gemeente 2 Beheerder depot 3

15 Administratie GBM Administratieplicht; aankoop en gebruik GBM vorm vrij 5 jaar bewaren geldt ook voor toeleveranciers

15 Administratie GBM Controle en Administreren Voorraad 1 jan Bij aanschaf: naam GBM, toelatingsnr hoeveelheid, leverancier, datum Bij gebruik: naam GBM, toelatingsnr, hoeveelheid en perceel of adres

Vragen 2. Wat moet je administreren bij aflevering? 1. Wat moet je administreren na bespuiting? Middel, N- nr, hoeveelheid en perceel 2. Wat moet je administreren bij aflevering? Middel, N- nr, hoeveelheid en datum en leverancier 3. Hoe lang moet je de administratie bewaren? 5 jaar

16 Overige regelgeving Gewasbeschermingsmonitor: d.m.v. checklisten geïntegreerde bestrijding evalueren achteraf aannemelijk maken dat IPM is ingezet wachttermijnen en herbetredingstermijnen

16 Overige regelgeving Verbod GBM in open ruimte per 2017 Uitstoot naar oppervlakte water verminderen

16 Overige regelgeving Storl-aanwijzigen op etiket: leeg maken, spoelen, bedrijfsafval leeg maken, bedrijfsafval leeg maken, spoelen, KCA of KGA leeg maken, klein chemisch/gevaarlijk afval

16 Overige regelgeving Spoelen lege verpakkingen Handmatig bij rugspuit Ander apparatuur d.m.v. spoelunit: 3 bar, 30 sec.

Stichting Opruiming Restanten Landbouwbestrijdingsmiddelen (STORL) 16 Overige regelgeving Afvoeren vervallen middelen: KCA www.storl.nl Stichting Opruiming Restanten Landbouwbestrijdingsmiddelen (STORL)

16 Overige regelgeving Keuring spuitapparatuur om de 3 jaar Uitzondering rugspuit veldspuiten, boomgaardspuiten, motorvatspuiten,selectieve spuitapparatuur voor onkruidbestrijding op verhardingen en trekkers.

Vragen 1. Wat moet je in de gewasbescherming-monitor vastleggen? Alle inzet op gebied van gewasbescherming 2. Wat betekent veiligheidstermijn en re-entryperiode? Periode tussen toepassing en 1e oogst Periode tussen toepassing en herbetreding 3. Hoe moet je verlopen middelen afvoeren? KGA- depot

17 Omgaan met restanten en apparatuur reinigen en stallen Restanten spuitvloeistof: verdunnen en met hoge snelheid/lage druk verspuiten op opgedroogde gewas Apparatuur reinigen: niet op verhardingen Ingebouwde reinigingsapparatuur op veldspuit

17 Omgaan met restanten en apparatuur reinigen en stallen Biofilter verdamping Grond + stro

Biofilters https://www.youtube.com/watch?v=6ZcvgExpauI

17 Omgaan met restanten en apparatuur reinigen en stallen Puntbelasting (veel middel op één plek) is verboden Stalling op onverharde ondergrond

Vragen 1. Hoe kun je restanten spuitvloeistof veilig afvoeren? Verdunt opspuiten of in Groot chemie bak 2. Welke organismen zorgen voor afbraak in biofilter? Schimmels en bacteriën 3. Waar reinig je spuitapp? Op perceel met toelating of spoelinstallatie 4. Hoe voorkom je puntbelasting bij stalling? Overdekt of onverharde plaats ver van sloot