Het nut van puberen Ellen Loykens

Veranderingen in het kind en veranderende eisen vanuit het onderwijs Hoe is het leren gegaan in het basisonderwijs? Wat gebeurt er in de puberteit? Wat verandert er in het VO? Voorzichtige conclusies

Situatie op het basisonderwijs Situatie verschilt per school maar: Is overzichtelijk wat betreft klasgenoten en leerkrachten Het leren wordt nog ondersteund en gestuurd door de leerkracht De kinderen hebben succes met hun eigen voorkeursmanier van leren Overzichtelijke eisen aan de plannings- vaardigheden

Groter beroep op plannen Voortgezet onderwijs Groter beroep op plannen Groepswerk Anders leren Inzicht in leren van de stof Later cijfers terug

Hersenen en adolescentie Sommige hersengebieden rijpen later dan andere of worden later actief Pas na het vijftiende levensjaar begint het laatste deel van de prefrontale cortex zich te ontwikkelen. De laatste fase van de hersenontwikkeling pas voltooid na het twintigste levensjaar. Bij jongens gebeurt dat nog iets later (soms uitloop tot aan 25 jaar) dan bij meisjes.

Laatst ontwikkeld Intelligent en doelgericht gedrag Eerst ontwikkeld Beloningscentrum en verwerken van emoties

Nieuwe kijk; bijstelling obv uitgebreide analyse van onderzoek De emotiesystemen in de hersenen zijn tijdens de adolescentie extra gevoelig Het cognitieve controlegebied bij jongeren is niet onrijp. Het is flexibeler dan bij volwassenen. Het gebruik ervan moet voor jongeren lonend zijn, en die beloning ligt vaak in de sociale sfeer.

Prefrontale cortex Plannen, prioriteren en oorzaak en gevolg met elkaar in verband brengen De rem op impulsief, ondoordacht gedrag Het sturen en controleren van emoties en impulsen Het toepassen van kennis bij abstract denken

Ontwikkelend puberbrein Vaardigheden als zelfstandig werken, organiseren, plannen en structuur aanbrengen zijn onvoldoende stabiel in relatie tot de schoolse eisen Onvoldoende stabiele, lange termijn denken om afgewogen inschattingen te maken van sociale relaties, om emoties en motieven van anderen in te schatten, om zichzelf te evalueren en het gedrag te plannen.

Conclusie Natuurlijk moeten kinderen zelf ontdekken en ervaren. Echter zij moeten daarin ook worden ondersteund en gemotiveerd (beloond), en zelfs gestuurd.

Uitgangspunten voor leren Kinderen beheersen niet altijd passende of slimme leerstrategieën Informatie filteren in een drukke klas is voor adolescenten moeilijker dan voor volwassenen Meerdere zaken tegelijk combineren in het werkgeheugen gaat nog niet heel goed

Pedagogische punten Eigen verantwoordelijkheid oefenen is goed maar grenzen zijn noodzakelijk (Sociaal) belonen heeft op deze leeftijd een groter (leer)effect dan straf Praktijkvoorbeeld erbij passend bij de brugklasser

Herkenbare pubers? Praktijkvoorbeeld erbij passend bij de brugklasser

De planner

De planner Weinig hulp nodig Tijdig overhoren Helpen met bijstellen van de planning of denkfouten in de planning

De tobber

De tobber Ga het huiswerk niet zelf maken maar help je kind wel op weg Stel niet te moeilijke vragen bij het overhoren Probeer eerst samen met je kind tot overzicht te komen en laat het in stukjes aan het huiswerk werken Probeer je kind te stimuleren vragen aan de docent te stellen

De zwoeger

De zwoeger Zorg dat je kind pauzes neemt Laat het niet te lang achtereen leren Laat een kind dat heel veel schrijft bij het leren ook eens variaties uitproberen als; alleen wat je niet weet opschrijven of alleen de hoofdpunten opschrijven Zoek met je kind naar hulpmiddelen in de boeken als; - regels,- studie wijzers etc.

Vrijheid - Blijheid

Vrijheid - Blijheid Laat je kind de cijfers goed doorrekenen Vastlopen niet voorkomen maar tijdig met je kind signaleren Contact ouders-mentor-leerling is belangrijk Vrijheden verdienen door boven de gevarengrens te blijven

Algemene tips Neem niet de verantwoordelijkheid voor het maken en leren voor het huiswerk helemaal over Zoek samen met het kind de antwoorden op de vragen uit Bouw het ‘samen huiswerk maken’ af Ook algemene tips voor spec situaties mbt internet face book Belang van samenwerking tussen ouders en school Nog aanstippen Samenwerken is belangrijk

Do’s en don’ts Vermijd preken en verbieden over ‘kleine zaken’ Besef dat pubers (moeten) experimenteren met regels Over regels en grenzen kun je in onderhandeling. Geef je kind ook het idee dat hij/zij een eigen inbreng heeft.

Onderhandelen Zo onderhandel je: Zorg dat beider standpunten duidelijk aan bod komen Ieder bedenkt oplossingen, zonder af te keuren Zet de oplossingen op een rijtje. Ga samen na of ze haalbaar zijn Kies een oplossing en maak concrete afspraken en houd je eraan Kijk na een tijdje of het werkt en maak zo nodig nieuwe afspraken