SILVIA VAN AKEN The Labyrinth of the Mind. Een narratieve-stilistische analyse van Jaco Van Dormaels ‘mindfilms’: Toto le héros (1991), Le huitième jour (1996), Mr. Nobody (2009)

DOCTORAATSVERDEDIGING Onderzoeksobject Theoretische concepten Onderzoeksvragen Onderzoeksaanpak Analysemodel Conclusies VRAGENRONDE

ONDERZOEKSOBJECT: INNERLIJKE WERELD VAN PERSONAGES IN SPEELFILMS.

ONDERZOEKSOBJECT INNERLIJKE WERELD VAN PERSONAGES IN SPEELFILMS NARRATOLOGIE – LITERAIRE STUDIES ‘Transparant minds’ (Cohn, 1978) ‘Fictional minds’ (Palmer, 2008; Herman, 2011) NARRATOLOGIE – FILMSTUDIES ‘Mindscreen’ (Kawin, 1978, 2011) ‘Mentale Metadiegese’ (Kuhn, 2008, 2011)

NIEUWE THEORISCHE CONCEPTEN (1) 1. ‘Mindfilm’ i.p.v. ‘Mindscreen’ (Kawin), ‘Mentale Metadiegese’ (Kuhn). Innerlijke leven van personages. Overstijgt louter narratieve of visuele niveau. Innerlijke aspecten van het innerlijke leven (‘minds’) van personages Uiterlijke aspecten van het innerlijke leven (‘minds’) van personages Focalisatie (zintuiglijke waarneming) Cognitie (narratieve informatie/kennis) Emotie Bewustzijnsmodus Taaluitingen Handelingen Lichaamstaal

NIEUWE THEORISCHE CONCEPTEN (2) 2. Bewustzijnsmodus Wat? Stilistische én narratieve procédé. Soorten? Herinnering, droom, verbeelding, hallucinatie & hybride bewustzijnsmodus. Conventies? Divers. Duur? Kort – lang. Frequentie? Eenmaal – meermaals.

CORPUSKEUZE SELECTIECRITERIA Regisseur: 2 of > 'mindfilms' Temporeel: 1990 - 2010 Regionaal: Europese 'mindfilms' BIJKOMENDE CRITERIA Lacunes in onderzoeksveld: < publicaties Inleving als onderzoeker: Belgische cineast Regionaal, temporeel criteria + criterium van regisseur

ONDERZOEKSVRAGEN (1) COV. WELKE NARRATIEVE EN STILISTISCHE KARAKTERISTIEKEN ZIJN TYPEREND VOOR VAN DORMAELS ‘MINDFILMS'? OV 1. Welke bewustzijnsmodi worden gerepresenteerd in deze 'mindfilms'? Bewustzijnsmodus herkenbaar door begin- en eindmarkering? VB: Eerstepersoonsverteller kan herinnering aankondigen. Bewustzijnsmodus afleiden uit narratieve context? VB: Slapend personage + geen natuurwetten (vliegende man) = droom. OV 2. Wat zijn de narratieve functies van deze bewustzijnsmodi? (2 NIVEAUS) Op niveau van personage of geïmpliceerde kijker (kijkproces | kijkreactie). Op microniveau (iconische sequenties) of macroniveau van de tekst (iconische configuratie).

ONDERZOEKSVRAGEN (2) OV 3. Welke intertekstuele referenties bevatten deze 'mindfilms'? OV 3.1. Naar welke 'mindfilms' refereert Van Dormael? OV 3.2. Welke meerwaarde hebben deze referenties? (2 NIVEAUS) Niveau van het personage. VOORBEELD: kijken naar foto roept een mentale staat op bij het personage. Niveau van de geïmpliceerde kijker. VOORBEELD: herkennen van conventies m.b.t. een mentale staat uit een andere 'mindfilm'.

GEÏNTEGREERD ANALYSEMODEL Stilistiek Beeldspoor: mise-en-scène, cinematografie, geschreven talige vormen, beeldovergangen & visuele effecten via montage. Geluidsspoor: geluiden, muziek, gesproken talige vormen, geluidsovergangen & geluidseffecten via montage. Montage: aan elkaar lassen van beeld en geluid. Structuralistische narratologie Narratieve structuur: temporeel, ruimtelijk, causaal. Focalisator. Personage. Cognitieve narratologie Kijkproces: seriële, samengestelde, intertekstuele narrativiteit van beeld & geluid. Kijkreacties m.b.t. verteller: spanning, verrassing, nieuwsgierigheid. Kijkreacties m.b.t. personage: identificatie, vervreemding.

CONCLUSIES WELKE BEWUSTZIJNSMODI? MENTALE STATEN Herinneringen Verbeelding Hybride bewustzijnsmodi Toto le héros (Onbetrouwbare) herinneringen oude man uit 3 periodes: baby, kind, volwassene. Identiteitsverwisseling. Ingebeelde wraak/moord. Ingebeelde held (Toto, verhalen vertellen). Verklaring (handicap, kus). Emotioneel lijden/ Zelfcontrole (versmelten van narratieve niveaus). Alles is verbeelding? Le huitième jour - Scheppingsverhaal: Georges in begin (7D) & Harry op einde (8D). Ingebeelde dialogen. Ingebeelde identiteit (verhaal: Mongool). Mr. Nobody Onbetrouwbare herinneringen oude man uit 5 periodes: ongeboren, baby, kind, puber, volwassene? Verbeelding ongeboren kind? Of kind dat moet kiezen: vader of moeder? Of overleden personage? Verhalen: docu/Sci-Fi? Herinneringen of verbeelding van een oude naamloze man? Of waanzin van puber?

CONCLUSIES FUNCTIE HERINNERING?

CONCLUSIES FUNCTIE DROOM?

CONCLUSIES FUNCTIE VERBEELDING?

CONCLUSIES FUNCTIE HALLUCINATIE?

CONCLUSIES FUNCTIE HYBRIDE BEWUSTZIJNSMODUS?

CONCLUSIES FUNCTIE HYBRIDE BEWUSTZIJNSMODUS?

CONCLUSIES INTERTEKSTUELE REFERENTIES?

CONCLUSIES INTERTEKSTUELE REFERENTIES?

CONCLUSIES INTERTEKSTUELE REFERENTIES?

CONTACT Mail silvia.vanaken@luca-arts.be Onderzoeksgroep Re-visionary (Inter-Action, LUCA) Lirias https://lirias.kuleuven.be/handle/123456789/534552