Can work be safe, when home isn’t? Safe at home, safe at work Trade unions erasing violence against women and workplace harassment door Cinzia Sechi Beleidsconferentie Can work be safe, when home isn’t? Brussel, 22 september 2017

Opgericht in 1973 1 Vrouwencomité 89 organisaties in 39 landen Vertegenwoordiging van Europese werknemers Opgericht in 1973 89 organisaties in 39 landen 10 Europese vakbondsfederaties Eurocadres (professionals & managers) FERPA (gepensioneerden en ouderen) 1 Vrouwencomité 40 miljoen werknemers ( + 44% vrouwen)

Geweld: een zaak voor de vakbonden Gendergerelateerd geweld op het werk, met inbegrip van de impact van partnergeweld op het werk, is een vakbondsmaterie Geweld tast de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van werknemers aan Een belangrijke en hardnekkige belemmering voor gelijkheid op het werk en in de samenleving Het heeft een negatieve impact op de prestaties en de productiviteit, het behoud van werknemers, absenteïsme en het algemene klimaat van de relaties op de werkvloer en de werkomgeving De toename van geweld en intimidatie houdt rechtstreeks verband met de toename van niet-standaard vormen van werkgelegenheid, bijvoorbeeld gelegenheidswerk, tijdelijk werk, onvrijwillig deeltijds werk, nulurencontracten enz., in sectoren waar vrouwen en jongeren werken De strijd tegen seksuele intimidatie en geweld op het werk is een van de vijf doelstellingen in het Actieprogramma inzake gendergelijkheid van het EVV (2016-2019) Combating sexual harassment and violence at work is one of five objectives in the ETUC Action Programme on Gender Equality (2016-2019), adopted at the Executive Committee 7-8 June 2016: To contribute to eliminate gender-based violence and harassment at work through adequate measures and actions protecting those people (most usually women) and those sectors mostly exposed to violence and harassment, also by third parties. Continue to make the link between domestic violence and work-level protection.

De impact van partnergeweld op het werk Partnergeweld en mishandeling hebben verwoestende gevolgen voor de slachtoffers. Op het werk kan dit leiden tot: Hoog ziekteverzuim, absenteïsme en gedwongen vertrek Verminderde werkprestaties, concentratieproblemen en afzondering van collega' s Moeilijkheden bij de toegang tot het werk door gedwongen controle van geld, kleding, vervoer van en naar het werk, sociaal contact met collega' s, deelname aan opleidingsevenementen, enz. Intimidatie, geweld en stalking door daders op de werkplek Een bredere negatieve impact op de werkomgeving, teamwork en relaties op de werkplek Voor werkgevers en de economie Partnergeweld kost de economie van het Verenigd Koninkrijk 1,9 miljard pond (2,2 miljard euro) aan verloren economische productie per jaar en leidt tot lagere productiviteit, hoger absenteïsme en groter personeelsverloop (er zijn vergelijkbare schattingen uit andere landen)

with the support of the EU Commission

Project ‘Safe at home, safe at work’: doelstellingen en resultaten Verbetering van de kennis van vakbonden, collectieve onderhandelingen en betrokkenheid bij initiatieven van de sociale partners om gendergerelateerd geweld op het werk aan te pakken en te voorkomen een genderperspectief integreren in vakbondsacties om geweld op het werk aan te pakken en te voorkomen Aanbevelingen formuleren voor aangesloten instanties, het EVV en de Europese instellingen, met inbegrip van de voorgestelde IAO-norm rond geweld op het werk Elf casestudies België, Bulgarije, Denemarken, Frankrijk, Duitsland, Italië, Ierland, Nederland, Slovenië, Spanje, het Verenigd Koninkrijk Improve trade union knowledge, collective negotiations and involvement in social partner initiatives to address and prevent gender-based violence at work Integrate a gender perspective into trade union actions to address and prevent violence at work Make recommendations for affiliates, for the ETUC and European institutions, including for the proposed ILO standard on violence at work EU Event (Madrid, november 2016) Slotconferentie (Brussel, juni 2017) Finale Studie (komt uit in juni 2017)

Bevindingen Een gebrekkig rechtssysteem Gebrek aan gegevens over partnergeweld op het werk Vakbonden niet betrokken bij de ontwikkeling van overheidsbeleid en –strategieën rond geweld op het werk Een opkomende kwestie voor verschillende vakbonden

Hoe pakken vakbonden partnergeweld op het werk aan Opleiding van vakbondsafgevaardigden Bewustmaking van vakbondsleden, vakbondsleiders en werkneemsters Vakbondscampagnes Bewijzen verzamelen van de impact van partnergeweld op het werk Partnerships met organisaties die rond partnergeweld werken Lobbyen voor een wettelijk kader rond gendergerelateerd geweld op het werk 1. Training of shop stewards: innovative shop stewards training, annual conference and awards scheme run by unions in Denmark (through FIU Equality, a training organisation established by three trade unions). 2. Awareness raising of union members, officers and women workers: through posters, leaflets, campaigns, training and information sessions by unions in most Member States, often with a focus on 25 November. 3. Union’s Campaigns (CGIL, UNISON) 4. Collection of evidence of the impact of domestic violence at work: examples include workplace surveys carried out by unions in the UK and Ireland. 5. Working in partnership with domestic violence organisations: evidence from the UK and Denmark of close collaboration with domestic violence organisations, and more widely with the global network DV@WorkNet. 6. Lobbying for a legal framework on gender-based violence at work.

Bewustmakingsacties van vakbonden

Vakbondscampagnes

Vakbondscampagnes

Hoe pakken vakbonden partnergeweld op het werk aan Training van vakbondsafgevaardigden Bewustmaking van vakbondsleden, vakbondsleiders en werkneemsters Vakbondscampagnes Bewijzen verzamelen van de impact van partnergeweld op het werk Partnerships met organisaties die rond partnergeweld werken Lobbyen voor een wettelijk kader rond gendergerelateerd geweld op het werk Onderhandeling van beleidsmaatregelen op het werk en clausules in overeenkomsten Opname van partnergeweld in gelijkekansenplannen van ondernemingen 1. Negotiation of workplace policies and clauses in agreements: good examples of union negotiations from UK, Spain, France, Germany and Denmark. Unions in the UK (TUC, UNISON, USDAW) have drawn up model workplace policies and guidance. 2. Inclusion of domestic violence clauses in company equality plans: examples include negotiation of clauses in company equality plans in Spain and in agreements on professional equality in France.

CAO’s en maatregelen 40 voorbeelden van CAO’s en maatregelen op het werk met betrekking tot partnergeweld Informatie over partnergeweld op het werk Betaald verlof Bescherming tegen ontslag Beveiliging op het werk Verandering in de werklocatie of het werkschema Juridische en/of financiële ondersteuning Informatie over plaatselijke ngo’s die gespecialiseerde hulp bieden Vorming en sensibilisering voor het personeel Vorming voor vakbondsafgevaardigden en hiërarchie Most examples of CBAs and workplace policies on domestic violence at work can be found in Denmark, France, Italy, Spain and the UK. They offer a range of protections and supports: (list) There has been little or no evaluation of the effectiveness and take-up of different workplace initiatives, although interviews with unions and NGOs point to the important role they have played in supporting women to stay safely in work.

Uitdagingen Vakbonden in België, Duitsland en Nederland spreken over de moeilijkheden om ‘privé-’ en ‘familiezaken’ ter sprake te brengen op het werk Sommige vakbonden (werkgevers) zien de kwestie niet als een prioriteit in tijden waarin veel verschillende zaken de aandacht opeisen Beperkte bewustheid over het probleem / weerstand bij de erkenning ervan als een zaak voor de vakbond Besparingsmaatregelen hebben een impact op sociale diensten en ngo’s die slachtoffers van partnergeweld bijstaan In Belgium a precedent has been established in a national agreement that addresses the impact of drugs and alcohol on the workplace, which union suggest could form the basis for a similar agreement on domestic violence at work

Conclusies: kritische succesfactoren Belang van een wettelijk kader met duidelijke plichten voor werkgevers en regeringen Een sterke business case maken van de economische impact van gendergerelateerd geweld op het werk Geweld op het werk koppelen aan bredere beleidsmaatregelen en acties voor gendergelijkheid, met inbegrip van gender mainstreaming en gezondheid en veiligheid op het werk De samenwerking tussen stakeholders in het gevecht tegen partnergeweld versterken De aanwezigheid van vrouwen in leidende en onderhandelende rollen verzekeren Ratificatie van het Verdrag van Istanbul & zorgen voor een gelijk speelveld in de EU Importance of an enabling legal framework with clear duties on employers and governments (e.g. for collective bargaining; requirements for workplace/sectoral policies to address and prevent violence at work). Presence of women in senior and negotiating roles ensures a gender perspective in collective bargaining on violence: Bargaining successes in male dominated sectors, for example, in Slovenia and Italy. Support for and awareness raising of negotiators, including model agreements, detailed guidance on workplace procedures. Making a strong business case of the economic impact of gender-based violence at work. Linking violence at work to wider gender equality policies and actions, including gender mainstreaming.

De stem van Europese werknemers