Help! Depressiviteit bij kinderen 10 november 2017 Lise Albers LOVT Prokino Zorg

inhoud Inleiding Frequentie Beschrijving – hoe signaleer ik als ouder/ begeleider? Suïcidaliteit Wat kan ik doen als ouder/ begeleider? Behandeling Samenvatting/conclusie Meer informatie

inleiding

Inleiding Hoe komt het dat de jeugd tegenwoordig meer te maken heeft met depressiviteit? Hoe herken je de symptomen als ouders? Hoe kun je je/een kind helpen?

frequentie Alle leerlingen ROC de Leijgraaf worden gescreend op depressie - sept. 2017 // Brabants Dagblad Sterke toename van depressie bij kinderen – okt. 2015 // GGZ-nieuws.nl Campagne moet depressie bespreekbaar maken, vooral onder jeugd – sept. 2016 // Trouw Steeds meer depressieve studenten door studiedruk, scholen grijpen in - okt. 2017 // Omroep Brabant Offensief tegen depressies en zelfmoord bij jongeren - sept. 2017 // De Gelderlander Depressieve tiener. Tientallen jongeren komen nooit buiten – dec. 2014 // Gezondheid&Co.nl

Haverlag (2013): Meer compulsief (dwangmatig & overmatig) gebruik van social media  meer depressieve klachten. Kenmerk van compulsief gebruik is dat er ontwenningsverschijnselen optreden indien de mobiele telefoon niet gebruikt kan worden. Er kan dan een gevoel van leegte, angst en depressiviteit worden ervaren. Maar ook positieve kanten!

Hoe komt het dat de jeugd tegenwoordig meer te maken heeft met depressiviteit? Hoe herken je de symptomen als ouders? Hoe kun je je/een kind helpen?

beschrijving Ervaringsverhaal  Welke kenmerken van een depressie zijn te herkennen in dit verhaal?

Beschrijving - stemmingsstoornis Je hebt een depressie als je (bijna) dagelijks, gedurende tenminste 2 weken, 5 of meer symptomen hebt (en daarmee belemmerd wordt in het functioneren): Minimaal één van de volgende kernsymptomen: Een sombere stemming; Een duidelijke verminderde interesse of plezier in (bijna) alle activiteiten. Aanvullende symptomen: Een verminderde eetlust en gewichtsverlies, of juist een toegenomen eetlust met gewichtstoename; Slapeloosheid, slecht slapen op juist te veel slapen; Geagiteerd en rusteloos zijn of juist geremd; Vermoeidheid en verlies aan energie; Gevoelens van waardeloosheid of overmatige schuldgevoelens; Moeite hebben met concentreren, nadenken en beslissingen nemen; Terugkerende gedachten aan de dood of zelfdoding.

Beschrijving - stemmingsprobleem Wanneer de emotionele ontregeling (verdrietig, somber of labiel zijn) langer dan twee weken duurt. Bij verdriet gaat het om terugkerende gevoelens die niet makkelijk door afleiding verdwijnen. Bij somberheid gaat het om zich herhalende negatieve gedachten. Bij (affect)labiliteit gaat het om veelvuldige, niet invoelbare stemmingswisselingen zonder aanwijsbare reden.

Tv-spot campagne Omgaan met depressie https://www.rijksoverheid.nl/documenten/videos/2016/09/26/tv- spot-campagne-omgaan-met-depressie-jongen

Maar hoe signaleer ik nu als ouder/ begeleider een depressie? Bij baby/ dreumes Ontroostbaar huilen Slaap- en/of eetstoornissen Apathie (= gebrek aan emotie/ enthousiasme) Zich terugtrekken

Maar hoe signaleer ik nu als ouder/ begeleider een depressie? Op peuter/ kleuterleeftijd Droeve gelaatsuitdrukking en lichaamshouding Geen plezier hebben Niet speels zijn Geen symbolisch spel Scheidingsangst Lichamelijke en emotionele groeiachterstand Onrealistische ‘magische’ schuldgevoelens

Maar hoe signaleer ik nu als ouder/ begeleider een depressie? Op basisschool leeftijd Droeve stemming Geen plezier hebben Schuldgevoelens Het idee hebben slecht te zijn Lusteloosheid Problemen met eigenwaarde Suïcidale gedachten Negatieve gedachten over de toekomst Erg bezig zijn met ziekte en dood Minder actief zijn dan voorheen

Maar hoe signaleer ik nu als ouder/ begeleider een depressie? Bij adolescent Droeve stemming Geen plezier hebben Schuldgevoelens Het idee hebben slecht te zijn Lusteloosheid Problemen met eigenwaarde Suïcidale plannen of daden Minder actief zijn dan voorheen Minder motivatie om iets te presteren Onvrede over: lichaam, seksualiteit en relaties

beschrijving Ontstaan? Biologisch Persoonlijk Omgeving Beschermende, instand-houdende en risicofactoren: http://richtlijnenjeugdhulp.nl/stemmingsproblemen/ Welke factoren kwamen naar voren in het praktijkverhaal?

Nog een ervaringsverhaal https://www.omgaanmetdepressie.nl/ervaringsver halen/het-verhaal-van-jasper Suïcidaliteit ‘voor mij hoeft het allemaal niet meer’ ‘iedereen is beter af zonder mij’ ‘ik was er beter niet geweest’ ‘was ik maar dood’

Hoe komt het dat de jeugd tegenwoordig meer te maken heeft met depressiviteit? Hoe herken je de symptomen als ouders? Hoe kun je je/een kind helpen?

Maar wat kan ik als ouder/ begeleider doen? PRATEN!!! - Praat erover met het kind/de jongere. Bereid een gesprek hierover goed voor. Denk na over de omstandigheden van het gesprek. Vervolgens kun je het best een afspraak maken bij de huisarts. Die kan het kind op basis van de specifieke problemen doorverwijzen naar gespecialiseerde hulp voor verder onderzoek en/of behandeling.

Praktische tips Laat vaak merken dat je van je kind houdt en dat je begrijpt waar hij of zij mee zit. Geef ‘onvoorwaardelijke’ steun; los van hoe iemand zich voelt of gedraagt. Probeer met je kind te praten over zijn of haar gevoelens (maar leg geen druk op praten). Houd de mentor op school op de hoogte van de stand van zaken. Een depressieve jongere of tiener kan het best actief blijven. Vooral bewegen in de buitenlucht werkt goed tegen een depressie, maar ook een klusje doen en leuke dingen ondernemen kan al helpen. Geef je kind een paar haalbare taken, bijvoorbeeld een beetje meehelpen in het gezin. Zo krijgt je kind weinig kans om alleen op de kamer te zitten piekeren. Blijf grenzen stellen en blijf consequent, maar stel niet te hoge eisen aan een depressief kind. Verwacht niet te veel. Focus niet alleen op de depressie.

Praktische tips Luister met aandacht, vermijd kritiek en vraag geen aandacht voor de eigen problemen die de depressie van iemand anders bij je oproept of veroorzaakt. Geef zo weinig mogelijk goedbedoelde adviezen. Dat blijkt bij mensen met een depressie averechts te werken. Word niet boos om vergeetachtigheid en slecht luisteren en moeheid want dat zijn symptomen van de depressie en geen onwil. Je mag er natuurlijk wel met elkaar over praten en samen oplossingen proberen te vinden. Wees niet te kritisch over zaken die misgaan of taken die blijven liggen. Als je depressief bent heb je een overmaat aan zelfkritiek en een gevoel van waardeloosheid. Een kritische houding van de omgeving is daarom extra pijnlijk. Prijs iedere vooruitgang, hoe klein ook. Blijf positief en probeer daarin 'echt' te blijven. Dit is niet alleen een moeilijke periode voor je kind. Zoek steun bij je partner of bij familie of vrienden.

Houding Open en uitnodigend Sensitief en responsief Neem het kind serieus Ga echter niet volledig mee in het verhaal en de gevoelens van het kind, blijf er niet in hangen

Oefening situaties Wat zou u doen als… Een kind niet zijn/haar bed uit wil komen? Een kind zich continu terugtrekt op zijn/haar kamer? Een kind niet meer wil eten? Een kind ‘s nachts wakker is, maar overdag enkel kan slapen? Een kind aangeeft dat het liever dood zou zijn?

Wat kan een jeugdige zelf doen? Blijf actief. Spreek een paar keer per week met iemand af. Samen een kop thee drinken is al een mooie stap. Kom in beweging. Probeer iedere dag minimaal een half uur te bewegen. Bijvoorbeeld door te gaan wandelen of te sporten. Probeer zo gezond mogelijk te blijven eten. Vermijd drugs en alcohol, dit kan de klachten verergeren. Breng structuur aan in de dag. Dat geeft houvast. Sta op tijd op, eet driemaal per dag en ga op tijd weer naar bed. Onderhoud contact met vrienden en familie. Misschien heb je niet zo veel behoefte aan contact, maar verbreek het niet. Je naasten zijn belangrijk, als steun en voor je herstel. Onderzoek samen hoe je het beste kunt omgaan met je depressie. Zoek steun bij lotgenoten. Verhalen van andere mensen met een depressie kunnen waardevol en troostend zijn. Herkenbare verhalen van andere mensen kunnen voor opluchting zorgen. Via de depressievereniging kun je in contact komen met lotgenoten. Wees open over je klachten. Vertel over je gevoelens. Praat met mensen die belangrijk voor je zijn. Je staat er dan niet zo alleen voor. Je kunt natuurlijk ook professionele hulp zoeken om over je gevoelens te praten.

behandeling Psycho-educatie E-health Psychotherapie Medicatie Cognitieve gedragstherapie Interpersoonlijke psychotherapie Medicatie

Samenvatting/ conclusie Hoe komt het dat de jeugd tegenwoordig meer te maken heeft met depressiviteit? Hoe herken je de symptomen als ouders? Hoe kun je je/een kind helpen?

Meer informatie Informatie: https://www.kenniscentrum- kjp.nl/Professionals/Stoornissen/Stemmingsstoornissen/Depressie/O mschrijving-9 http://richtlijnenjeugdhulp.nl/stemmingsproblemen/ https://www.psychischegezondheid.nl/action/psychowijzer/42/depre ssie_bij_jongeren.html#tab1 https://www.omgaanmetdepressie.nl/ https://www.depressie.nl/ https://www.gripopjedip.nl/nl/Home/ https://www.mentaalvitaal.nl/ https://mindblue.nl/ (ervaringsverhalen)

Meer informatie Hulplijnen: https://www.korrelatie.nl/ (Bel 0900-1450 (€ 0,15 per minuut)) https://www.sensoor.nl (Bel 0900-0767 (€ 0,05 per minuut)) https://www.stichtingpandora.nl/jcms/index.php?option=com_content &view=category&layout=blog&id=15&Itemid=2 (Bel0900-6120909 (€0,05 per minuut)) Contact met lotgenoten: http://www.depressievereniging.nl/ Zelfmoordpreventie: https://www.113.nl/ (Bel 0900-0113 (gratis)) Speciaal voor jongeren: https://www.kindertelefoon.nl/ (Bel 0800-0432 (gratis)) https://www.pratenonline.nl/jongeren