Het bloed stroomt pathologie HOOFDSTUK 2

Ziekten van het circulatieapparaat HOOFDSTUK 2 Ziekten van het circulatieapparaat

Bouw van het hart 2 boezems (atria) 2 kamers (ventrikels) één septum sinusknoop AV-knoop kransslagaders Hoe heten de 4 verschillende kleppen?

Wat is dit en wat gebeurt er bij elke golf?

Algemene symptomen bij ziekten van het hart - Bleke slijmvliezen - Epileptiforme aanvallen - Flauwvallen - Hoesten - Oedemen - Verminderd uithoudingsvermogen - Dyspnoe (benauwdheid)

Dyspnoe met stridor (schrijffout boek): http://www.youtube.com/watch?v=OfJZuc9P3h4

Indeling in vier klassen Klasse 1: geen klinische verschijnselen Klasse 2: licht verminderd uithoudingsvermogen, hoesten bij sterke inspanning Klasse 3: zwaar verminderd uithoudingsvermogen, hydrops ascites, bij geringe inspanning dyspnoe, ook in rust hoesten Klasse 4: dyspnoe in rust = SPOED!!!

Compensatie/decompensatie

Compensatie: “terug in balans brengen door aanpassingen” Bijv. aortastenose: kleiner hartminuutvolume  Hart gaat sneller kloppen  Hartspieren contraheren krachtiger  Hart wordt groter (spier dikker)  daardoor hartminuutvolume weer normaal

Compensatie Bij dieren met compensatie: vaak alleen klachten bij inspanning

Decompensatie Na de periode van compensatie komt toch ooit een moment waarop de aanpassingen niet meer voldoende zijn: het hartminuutvolume gaat dan weer dalen

Decompensatie Bij dieren met decompensatie: vaak ook klachten tijdens rust

P 26, 27 Gevolgen van decompensatie BELANGRIJK !!

UITLEG pag. 26, 27 Aan de hand van het voorbeeld: AORTASTENOSE

UITLEG pag. 26, 27 EERST COMPENSATIE VAN LINKER KAMER

WANNEER DECOMPENSATIE VAN LINKER KAMER OPTREEDT, GAAT ER ONVOLDOENDE BLOED UIT DE LINKER KAMER NOG WEL NORMALE AANVOER VANUIT LONGADERS

DUS MEER AANVOER DAN AFVOER UIT LINKER KAMER: STUWING KLEINE CIRCULATIE

HYPERTENSIE (HOGE BLOEDDRUK) IN DE KLEINE CIRCULATIE ONTSTAAT EEN HYPERTENSIE (HOGE BLOEDDRUK) HIERDOOR CHRONISCHE BRONCHITIS  ‘S NACHTS HOESTEN OEDEEM IN LONGEN  HOESTEN

DOOR WELK DEEL VAN HET HART? DE HOGERE BLOEDDRUK IN DE KLEINE CIRCULATIE MOET OVERWONNEN WORDEN…. DOOR WELK DEEL VAN HET HART?

DE RECHTER KAMER !!

DUS OOK DE RECHTER KAMER GAAT COMPENSEREN EN VERVOLGENS DECOMPENSEREN… (hij raakt niet meer kwijt wat hij krijgt aangevoerd) HIERDOOR STIJGT DE DRUK IN?

IN DE ADERS VAN DE GROTE CIRCULATIE: - OEDEEM - STUWING LEVER - VOCHT IN BUIKHOLTE (HYDROPS ASCITES)

Hydrops ascites Klotsende geluiden Positieve undulatieproef

ENORME HYDROPS ASCITES: BENAUWDHEID

OEDEEM

Door de zwaartekracht hoopt het oedeem op in laaggelegen lichaamsdelen waar veel losmazig bindweefsel aanwezig is: mensen: enkels hond: kaak, laagste plaatsen romp

GEDECOMPENSEERDE HARTAFWIJKING WORDT OOK WEL HARTFALEN GENOEMD - ONVOLDOENDE RONDPOMPEN BLOED - NIET GENOEG BLOED LANGS LONGEN - ONVOLDOENDE ZUURSTOF OPNAME

ZUURSTOF TEKORT IN LICHAAM ! DUS: ONVOLDOENDE BLOED MET ONVOLDOENDE ZUURSTOF NAAR WEEFSELS ZUURSTOF TEKORT IN LICHAAM ! Hoe neem je dit waar???

CYANOSE Cyanotische slijmvliezen: blauwe slijmvliezen Met uiteindelijk: flauwvallen, epileptische aanvallen sterfte

Als het hart onvoldoende bloed rondpompt, wordt dit ook thv de nieren waargenomen… De nieren reageren hierop met een bloeddruk stijging door slagadervernauwing Dit lijkt in eerste instantie een positief effect, maar….. De linkerkamer moet nu nog harder werken!!!

Bij medicamenteuze behandeling van hartafwijkingen zullen daarom BLOEDDRUKVERLAGENDE (=vaatverwijdende) MEDICIJNEN gegeven worden Bijvoorbeeld: ACE remmers

Onderzoeksmethoden hart Auscultatie Percussie Bloeddrukmeting Bloedonderzoek Echo!!! ECG (electrocardiogram) Röntgenfoto Angiografie

Echocardiogram !

Uitleg echo-opname

ECG

Voor degenen die nog meer uitleg willen http://www.bioplek.org/animaties/bloed/hartwerking.html http://www.natuurinformatie.nl/nnm.dossiers/natuurdatabase.nl/i002118.html

Röntgenfoto

Ziekten van het hart

1. Aangeboren hartafwijkingen Persisterende Ductus Botalli (niet leren!) Pulmonalis stenose Aorta stenose Septum defect atrium en ventrikel Mitralis insufficiëntie

Persisterende ductus arteriosus Botalli Verbinding tussen arteria pulmonalis en aorta - Tijdens het foetale leven staat deze open en is longslagader dicht - Bloed stroomt dan niet door de longen maar gaat naar de aorta - De placenta zorgt voor aanvoer zuurstof en afvoer CO2

Persisterende ductus arteriosus

De foetale circulatie

Machinekamergeruis !

Therapie: Operatieve sluiting van de ductus

Pulmonalis (klep) stenose

Pulmonalisklep stenose Vernauwing aan het begin van de arteria pulmonalis Systolische souffle IC3

Aorta (klep) stenose

Aortastenose Een vernauwing aan het begin van de aorta  systolische souffle IC4 Plotselinge sterfte!

Therapie stenose Via katheterisatie opheffen van de vernauwing Eventueel eerst medicatie (indien decompensatie)

Ventrikel septum defect

Atrium septum defect

Ventrikel Atrium septumdefect

Therapie Soms nauwelijks symptomen Bij grote defecten eventueel operatief sluiten: duur!!!

Tetralogie van Fallot = Combinatie van 4 (tetra) afwijkingen: Ventrikel septum defect Pulmonaris stenose Persisterende ductus Botalli Afwijkende plaatsing aorta in linker kamer  Oa cyanose bij pasgeboren dier

Mitralis insufficiëntie Niet voldoende sluiten van de kleppen tussen de linker boezem en linker kamer

Mitralis insufficiëntie Fout boek pag. 29 3e regel van mitralis insufficiëntie “bloed terug lopen in het linker atrium”

Mitralis insufficiëntie Hierdoor loopt bloed terug in het linker atrium en vandaar via de longaders naar de longen LONGOEDEEM

2. Endocard afwijkingen ENDOCARD: Gehele binnenbekleding van het hart, inclusief de hartkleppen Met name afwijkingen thv hartkleppen Snel “materiaalmoeheid” door hoge bloeddruk en zware mechanische belasting

Hartkleppen Weefselbeschadigingen/degeneratie  porte d’entrée micro-organismen  endocarditis meestal bacterieel: - staphylococcen - streptococcen Bacteriën vaak afkomstig uit mondholte (kieswortelontsteking etc.)

Vaak mitralis- en/of tricuspidaliskleppen ! Degeneratie hartkleppen  verbindweefseling (klepfibrose)  verandering van vorm  sluiten niet goed meer: KLEP INSUFFICIENTIE Vaak mitralis- en/of tricuspidaliskleppen ! Bloed lekt terug in atria (boezems)

Als de mitralis- en/of de aortaklep niet goed sluiten wat verwacht je dan voor klachten?

Stuwing in de kleine circulatie: hoesten dyspnoe uithoudingsvermogen 

En wat verwacht je bij problemen met de tricuspidalisklep en/of de pulmonalisklep?

Stuwing in de grote circulatie: leverstuwing diarree hydrops ascites

Klepfibrose: Vooral kleine hondenrassen b.v. Yorkshire terriers Vaak vanaf zo’n 5 tot 7 jaar Bij klepafwijkingen hoor je vaak een ruis (souffle)

Normale auscultatie hart http://www.youtube.com/watch?v=xS3jX1FYG-M&feature=related

Mitralis insufficiëntie souffle http://www.youtube.com/watch?v=MMJBSd5Z_Uc&NR=1

Mitralis stenose souffle http://www.youtube.com/watch?v=L5DEqvgS_xs&feature=related

Aorta stenose http://www.youtube.com/watch?v=Gbk2465HO98&feature=related

Therapie bij endocardafwijkingen Oedeem: diureticum Hoge bloeddruk: bloeddrukverlagend middel Bact. infectie: antibiotica Zuurstof Bronchodilaterend middel Contracties hart stimuleren: b.v. digoxine

3. Myocardafwijkingen In het myocard: prikkelgeleidingssysteem SINUSKNOOP = “gangmaker” Ziekten buiten het hart (andere orgaansystemen, medicijnen, anesthesie, Na, K, Ca) en van het hart zelf kunnen prikkelgeleiding beïnvloeden

Wat is de normale polsfrequentie van een hond en kat? Hond 60-120 Kat 110-140

Bradycardie Te lage pols Tachycardie Te hoge pols Aritmie Onregelmatige pols

Te laag = lager dan normaal hond < 60-70 kat < 110-120 Te hoog = duidelijk hoger dan normaal - Een tijdelijke verhoging door inspanning/stress is namelijk normaal - Hoe ouder een dier, hoe langzamer het hart gaat slaan - Hoe groter een dier (ras), hoe langzamer het hart slaat

Bradycardie Onvoldoende zuurstof transport Organen in zuurstof nood (hersenen!) Oorzaken: niet uit het hoofd leren, wel weten dat het oorzaken buiten het hart en oorzaken in het hart kunnen zijn.

Bradycardie Symptomen: - soms geen symptomen - sloomheid - slecht uithoudingsvermogen - flauwvallen - epileptische aanvallen - sterfte

Bradycardie Therapie: afhankelijk van oorzaak evt. pacemaker

Tachycardie Kamers krijgen niet de tijd zich te vullen  elke slag pompt maar weinig bloed in circulatie  onvoldoende zuurstof naar organen (ook te weinig zuurstof in hart!) Hart put zichzelf uit en krijgt ook nog te weinig zuurstof  afsterven hartspiercellen

Een tachycardie die ontstaat bij opwinding en inspanning noemen we een FYSIOLOGISCHE tachycardie Een tachycardie die niet normaal is, noemen we een PATHOLOGISCHE tachycardie Verder niet kennen (fout in boek onderaan p32: hypERthyreoïdie)

Aritmie Pols is onregelmatig De contracties zijn dus ongecoördineerd  onvoldoende vulling ventrikels

Aritmie Respiratoire aritmie Atriumfibrillatie Ventrikelfibrillatie

Respiratoire aritmie Normaal bij de hond REGELMATIGE ONREGELMATIGHEID De pols versnelt bij inademing en vertraagt bij uitademing

Atriumfibrillatie Ernstige afwijking myocard Ongecoördineerd samentrekken atria Ventrikels vullen zich niet goed en trekken te snel samen ONREGELMATIGE ONREGELMATIGHEID

Atriumfibrillatie Symptomen verminderd uithoudingsvermogen snelle AH benauwdheid Therapie elektrische schok (specialistisch/duur) vertragen ventrikelcontracties (digoxine)

Ventrikelfibrillatie De kamers trekken ongecoördineerd samen Geen normaal ECG meer Kamers pompen geen bloed meer rond: gevaarlijk ONREGELMATIGE ONREGELMATIGHEID

Normaal ECG

Ventrikelfibrillatie Therapie hartpuntstoot (klap op borst thv hart) hartmassage adrenaline intracardiaal indien door narcose veroorzaakt: anesthesie stoppen, O2 toedienen

Hartblok p34 niet kennen Lijstje van oorzaken op pag. 35 niet kennen Indeling in congestieve en hypertrofische cardiomyopathie op pag. 35: WEL kennen

Cardiomyopathie Hartspierziekte Ventrikels kunnen bloed niet goed in de slagaders pompen Ventrikels worden niet goed gevuld vanuit de atria Slecht functioneren van het hart hierdoor Indien geen oorzaak te vinden: primaire cardiomyopathie Wel een onderliggende oorzaak: secundaire cardiomyopathie

Congestieve cardiomyopathie Ventrikels te wijd, wand te dun Ook wel dilaterende cardiomyopathie genoem

Hypertrofische cardiomyopathie De wand van de ventrikels is enorm verdikt, de inhoud van de kamer is veel te klein geworden Het bloed staat als het ware stil  stolling! Klontertjes bloed in circulatie: trombose

Hypertrofische cardiomyopathie 1. Gewone spier 2. Verdikte spier 3. Linkerkamer 4. Verdikt septum 5. ABNORMAAL 6. Linkerkamer 7. Aortaklep 8. NORMAAL

Restrictieve cardiomyopathie Verbindweefseling van het endocard en myocard Weinig rek meer, dus geen uitrekkingsmogelijkheid Weinig bloed van atria naar ventrikels

Honden meestal CONGESTIEVE vorm Katten alle drie vormen BELANGRIJKSTE BIJ KAT IS DE HYPERTROFISCHE VORM

Hypertrofische cardiomyopathie kat met trombose Kat met pijnlijke verlamming achterhand door trombose van de a. femoralis Symptomen van rechtsdecompensatie (dyspnoe, hoesten, snelle ademhaling)

Therapie HCM kat - Atenolol Atenolol (een  ß-blokker) verlaagt de hartfrequentie en versterkt de kracht van het pompen van het hart, waardoor verdere verdikking van de hartspier voorkomen wordt. - Fortekor Fortekor (een ACE-remmer) verwijdt de bloedvaten (BD ) en verlaagt zo de belasting voor het  hart. De organen en dan met name het hart en de nieren worden zo beter doorbloed. - Acetylsalicylzuur Dit voorkomt het optreden van bloedstolsels.

Myocardinfarct Frequent bij mensen Zeldzaam bij honden en katten

4. Pericard afwijkingen Pericard overvulling

Pericardovervulling Te veel vocht tussen de bladen van het pericard Hart kan zich niet goed uitzetten om weer te vullen Gevolg: stuwing grote circulatie  hydrops ascites, diarree Meestal geen oorzaak te vinden

Medicijnen bij ziekten van het hart Meestal levenslang: eigenaar uitleggen! Regelmatige controles - aanpassen dosering medicatie - veranderen van medicatie

Ziekten van de bloedvaten en de lymfevaten Kennen: trombose, embolie, infarct, lymfangiëctasie, lymfangitis/lymfadenitis Lymfangitis = ontsteking lymfevat; lymfadenitis = ontsteking lymfeknoop

Tumoren van de bloedvaten Alleen kennen: Hemangio(sarco)om van de lever of milt Heel fragiele tumoren, gaan makkelijk kapot: doodbloeden dier!!!

Hypertensie Verhoogde bloeddruk Vaak secundair (tgv andere aandoening) Therapie: - medicijnen: ACE remmers, B- blokkers - natriumarm dieet

Shock !!!! Goed kennen !!!! Vaak voorkomend Reeds vaker behandeld (EHBO): nu zelfstudie