De tussenklank in samenstellingen spelling De tussenklank in samenstellingen www.mevrouwzus.wordpress.com
s of e(n)? www.mevrouwzus.wordpress.com
De tussen -s Hoofdregel In samenstellingen wordt een -s geschreven, wanneer deze ook wordt uitgesproken. stationsplein moederskindje scheepswrak www.mevrouwzus.wordpress.com
De tussen -e of -en Hoofdregel De tussen -en wordt geschreven wanneer het eerste woord van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat alleen een meervoud heeft op -en. Het is dus: kippenei, want het meervoud van kip is alleen kippen. www.mevrouwzus.wordpress.com
Acht uitzonderingen Sommige woorden houden een -e als tussenletter, hoewel ze als je de hoofdregel zou volgen -en zouden moeten krijgen. www.mevrouwzus.wordpress.com
1. Meervoud op -s Het eerste deel heeft alleen een meervoud op –s. horloge – horloges horlogemaker www.mevrouwzus.wordpress.com
2. Meervoud op –s en -en Het eerste deel heeft twee meervouden, op –s en op –en groente – groenten + groentes groentesoep www.mevrouwzus.wordpress.com
3. Unieke persoon of zaak Woorden die verwijzen naar een unieke persoon of zaak: zonnestraal maneschijn Koninginnedag www.mevrouwzus.wordpress.com
4. Versterking In bijvoeglijke naamwoorden waarvan het eerste deel alleen maar wordt gebruikt als versterking van het bijvoeglijke tweede deel: apetrots boordevol reuzeleuk beregoed www.mevrouwzus.wordpress.com
5. Geen meervoud Het eerste deel van het woord is een zelfstandig naamwoord zonder meervoud: rijstepap roggebrood www.mevrouwzus.wordpress.com
6. Bijvoeglijk naamwoord Het eerste deel van het woord is een bijvoeglijk naamwoord: hogeschool blindedarm www.mevrouwzus.wordpress.com
7. Werkwoord Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord, maar een werkwoord brekebeen spinnewiel www.mevrouwzus.wordpress.com
8. Versteende samenstelling Woorden die historisch gezien wel een samenstelling zijn, maar die niet meer als zodanig worden herkend of geen samenstelling zijn ruggespraak elleboog www.mevrouwzus.wordpress.com
Let op: dier + plant Woorden van het type ‘dier+plant’ vallen onder de hoofdregel en krijgen een tussen-n: eendenkroos rattenkruid paardenbloem www.mevrouwzus.wordpress.com
Het streepje - www.mevrouwzus.wordpress.com
Liggend streepje Een liggend streepje gebruik je om: • af te breken Als een woord niet op een regel past, gebruik je het streep- je om af te breken. LET OP: een woord mag je alleen afbreken aan het einde van een lettergreep. www.mevrouwzus.wordpress.com
…te scheiden Om te voorkomen dat er uitspraakproblemen ontstaan, gebruik je een streepje als scheidingsteken zee-eend, zo-even en gedachte-experiment www.mevrouwzus.wordpress.com
…en te koppelen Het koppelteken gebruik je: in namen van getrouwde vrouwen mevrouw Jansen-Van Kempen na voorvoegsels als: adjunct-, non-, niet-, oud-en s(S)int adjunct-commies, non-actief, niet-roker, oud-ambassadeur, sint-bernard in samengestelde aardrijkskundige namen Noord-Hollands, Zuid-Amerikaans, Noordoost-Duitsland, Noord-Brabant in samenstellingen van symbolen en afkortingen 65-jarige, tv-toestel, ?-teken www.mevrouwzus.wordpress.com
in samenstellingen waarvan de beide delen gelijkwaardig zijn minister-president, rooms-katholiek na Griekse en Latijnse voorvoegsels komt geenkoppelteken locoburgemeester, vicepremier, antiautoritair, coassistenten Maar… co-ouderschap en re-integreren (klinkerbotsing) www.mevrouwzus.wordpress.com
Koppelteken om uitspraakproblemen te voorkomen auto-ongeluk, koffie-uurtje, ski-jack maar… reclameafdeling, giroafschrift www.mevrouwzus.wordpress.com
Weglatingsstreepje Gebruik het weglatingsstreepje om aan te geven dat een deel van het woord is weggelaten. De voor-en nadelen van het besluit worden tegen elkaar afgewogen. Maar… als je een heel woord weglaat, gebruik je het streepje niet. In Nederland wordt onderscheid gemaakt tussen primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. www.mevrouwzus.wordpress.com
www.mevrouwzus.wordpress.com