HOTTENTOTTENTENTENTENTOONSTELLING Aan elkaar of los?

Presentatie over: "HOTTENTOTTENTENTENTENTOONSTELLING Aan elkaar of los?"— Transcript van de presentatie:

1 HOTTENTOTTENTENTENTENTOONSTELLING Aan elkaar of los?

2 Aan het einde van deze les weet je Welke woorden aan elkaar geschreven worden Hoe het koppelteken gebruikt wordt. Hoe het weglatingsteken gebruikt wordt

3 samenstelling Een samenstelling is een combinatie van 2 of meer woorden die samen een nieuw woord vormen. Bad+kamer= badkamer Bureau+stoel= bureaustoel Fiets+sleutel= fietssleutel

4 Wanneer moeten woorden aan elkaar? Als twee of meer woorden samen een nieuw woord vormen: operatiekamer, vuilstortplaats, breedbeeldtelevisie Woorden met honderd en duizend: vijfhonderd, tweeduizend, vijftienduizend Veel samengestelde werkwoorden: pianospelen, theedrinken, hardlopen Veel samengestelde bijv nw: berouwvol, veelzeggend, koolzuurhoudend Woorden die zijn gemaakt er/hier/daar/waar plus een voorzetsel  Hierdoor  Daarbij  Erover  Waarom

5 Wanneer een koppelteken? Voorbeelden 1. Bij hele onoverzichtelijke woorden 2. Bij samenstellingen waar klinkers ‘botsen’ 3. Bij letters, cijfers, tekens en St of Sint 4. In woorden met voorvoegsel als: ex/non/oud/niet 5. En voor een hoofdletter ook bij Anti/ oer/ on/pro 6. Bij twee woorden die gelijk zijn aan elkaar 1. Huis-aan-huisblad, doe- het-zelver 2. Zee-egel, na-apen, zo- even 3. 20+-kaas, anwb-kantoor, Sint-Lucaskerk 4. Ex-vrouw, non-stop, niet- roker, oud-president 5. Anti-Amerikaans, oer- Hollands, pro-Russisch 6. Trainer-coach, minister- president Bij samenstellingen krijg je soms een koppelteken

6 Even oefenen: aan elkaar of los/koppelteken? Bruine bonen soep Doe het zelf zaak 80 jarige Auto onderdelen Hotel restaurant Zuid Holland Lange afstand raket Ex man Pro Russisch

7 Even oefenen: aan elkaar of los/koppelteken? Bruinebonensoep> één begrip, dus aan elkaar Doe-het-zelf-zaak> anders onoverzichtelijk 80-jarige>samenstelling met cijfers Auto-onderdelen>klinkerbotsing Hotel-restaurant>gelijkwaardige delen Zuid-Holland>aardrijkskundige samenstelling Langeafstandsraket> één begrip, dus aan elkaar Ex-man>voorvoegsel ex Anti-Russisch> na anti een woord met hoofdletter? Dan een koppelteken.

8 Wat valt je op?>>>>>>>> Probeer eens regel te bedenken hiervoor. Maak de onderstaande zin maar eens af. Je gebruikt het weglatingsteken als je…’’ Voor- en nadelen Hang- en sluitwerk Varkens- en kippenhouder Sloop- en breekwerk

9 Wanneer gebruik je het weglatingsteken? Voorbeelden 1. Als je een deel van het woord weglaat. 2. Let op!! Gebruik geen weglatingsteken als je een heel woord weglaat! 1. Voor- en nadelen (voordelen en nadelen) varkens- en kippenhouder (varkenshouder en kippenhouder) 2. Oude en nieuwe boeken Af en toe mag je een woord weglaten. Gebruik dan het weglatingsteken

10 Goed of fout? Fout>>>verbeter Oude- en nieuwe boeken Mooie- en lelijke kleren Reken en taal methodes Zon- en feestdagen

11 Antwoorden Oude en nieuwe boeken> Fout, een heel woord is weggelaten Mooie- en lelijke kleren>Fout, een heel woord is weggelaten Reken- en taal methodes>Fout, een deel van het woord is weggelaten, dus hier mag een weglatingsteken Zon- en feestdagen>Goed> een deel van het woord is weggelaten en vervangen door het weglatingsteken.