Grammatica en spelling 4.1 en 4.2

Presentatie over: "Grammatica en spelling 4.1 en 4.2"— Transcript van de presentatie:

1 Grammatica en spelling 4.1 en 4.2
LES 5 Grammatica en spelling 4.1 en 4.2

2 Antwoorden dictee Accu’s Slechteriken Enquêtes Dvd’s Clowns Schema’s Bacteriën Musea/museums Melodieën Politici Ski’s Lobby’s Cafés Middelen Tosti’s Auto’s Cadeaus Files Ideeën Paragrafen

3 Grammatica meervoud Doel van deze paragraaf: “Je spelt het meervoud van zelfstandige naamwoorden correct”

4 De spellingregels bij het meervoud
Meeste woorden krijgen in het meervoud –en of –s (kippen, vogels) ‘s bij de o, a, i, u, y. Dus: auto’s, aura’s, tosti’s, menu’s en baby’s (Maar ook: Kinwa’s boek en Gabi’s boek) ‘ geen ‘s bij de e, é, è, ê én alle medeklinkers. Dus: cafés, horloges, enz. (Correct is dus: Josjes boek, maar ook: Rachels boek en Britts boek) Het is dus: Noahs boek en Noa’s boek. Wauw! Maar hoe lossen we dit op bij namen als Iris en Mats? En Max? En Felice? Uitzonderingen en alles wat je moet weten over meervouden vind je op bladzijde 189!

5 Een paar bijzonderheden
Woorden op -um krijgen een –a of –ums in het meervoud: musea/museums Woorden op –icus krijgen –ici in het meervoud – politicus  politici Afkortingen krijgen ook ‘s in het meervoud – dvd’s en tv’s Melodieën of Melodiën? Bacterieën of bacteriën? Ideën of ideeën?

6 Bacteriën of Bacterieën?
Heeft de maken met de klemtoon: Ligt de klemtoon op de laatste lettergreep, dan komt er een extra ‘e’ bij. Ligt de klemtoon op de eerste lettergreep, dan komt er geen extra ‘e’ bij. Bacterie? Bacterie? Bacteriën Melodie Melodie Melodieën

7 Grammatica 4.2 - tussenletters
Een samenstelling is een combinatie van twee of meer woorden Deze samenstellingen hebben vaak tussenletters. Gebruik -en- in een samenstelling als het linkerwoord een zelfstandig naamwoord is met alleen een meervoud op –en: Tomaat + soep = tomatensoep Schoen + doos = schoenendoos

8 Uitzonderingen Het linkerwoord heeft zowel een meervoud op –en als op –es. Deze samenstelling krijgt alleen een -e als tussenletter (hoogten/hoogtes, groenten/groentes)  hoogtepunt, groentesoep Het linkerwoord heeft geen meervoud: tarwebloem, roggebrood, benzinetank Van het linkerwoord is er maar één: maneschijn, zonnebank (voorheen ook Koninginnedag). Het linkerwoord is een bijvoeglijk naamwoord of een werkwoord: rodekool, verrekijker, jokkebrok, huilebalk, lachebek, platteland Het linkerwoord versterkt het rechterwoord: beresterk, apetrots In veel ouderwetse samenstelling: bakkebaard, nachtegaal, ruggespraak, schattebout, bolleboos

9 De –s als tussenletter Schrijf –s als je die klank in vergelijkbare samenstelling ook hoort: personeelsbeleid  dan ook personeelsuitje, personeelsvereniging. Stationsplein  dan ook Stationsstraat en stationsbuurt.

10 En nu: huiswerk Alle opdrachten van Grammatica en Spelling (vanaf bladzijde189) Als je klaar bent, mag je via de Wiki de resterende PowerPoints bekijken en verder werken aan het onderdeel ‘Grammatica en spelling’.