Ze durven de taal die ik geef niet meer te gebruiken en hebben ze die eigenlijk nog wel nodig? ● EDT-congres - Gent – 29 september 2017 Prof. dr. Mathea Simons - Antwerp School of Education

Ze kunnen het niet meer… Ze doen het niet meer graag… Ze durven het niet (meer)… En hebben ze het eigenlijk nog wel nodig?

In welke mate geldt dit voor… Opdracht 1 In welke mate geldt dit voor… (1= helemaal niet eens; 5 = helemaal eens) Frans Engels Duits Spaans Andere Ze kunnen het niet (meer). Ze doen het niet (meer) graag. Ze durven het niet (meer). Ze hebben het niet (meer) nodig. Premisse: hebben ze het nog wel nodig? Google translate Engels is voldoende!

Ze hebben het niet meer nodig...

Ze hebben het niet meer nodig. Onderzoek (2017) 1500 vacatures Onderzoeksvragen: In hoeveel % van de vacatures worden vreemde talen gevraagd? Is de situatie in heel Vlaanderen dezelfde? Zijn er verschillen volgens professionele sectoren? Welk taalniveau wordt gevraagd? Premisse: hebben ze het nog wel nodig? Google translate Engels is voldoende!

Opdracht 2 In hoeveel % van de vacatures worden vreemde talen gevraagd? Welk percentage voor welke vreemde taal? Taal Percentage Frans Engels Duits Spaans - Andere: … Premisse: hebben ze het nog wel nodig? Google translate Engels is voldoende!

Wat stelden we vast? OV1: 40% van de vacatures vragen expliciet om de kennis van een vreemde taal. Wanneer een vreemde taal gevraagd wordt, dan gaat het om: Premisse: hebben ze het nog wel nodig? Google translate Engels is voldoende!

Wat stelden we vast? OV2: Verschillen volgens regio

Wat stelden we vast? OV2: Verschillen volgens regio (voor Frans)

Wat stelden we vast? OV2: Verschillen volgens regio Duits: meer in Oost-Limburg; weinig in Vlaams-Brabant, niet in Brussel Engels: meer in Brussel en Antwerpen; weinig aan de kust Frans: veel in Brussel en taalgrens; minst in Oost-Limburg Andere talen: nauwelijks. Naast Spaans en Italiaans vonden we enkel nog Turks.

Wat stelden we vast? OV3: Verschillen volgens professionele sectoren (top 5) Minst in Onderhoud (5%), Land- en tuinbouw (13%) en Gezondheidssector (15%)

Wat stelden we vast? OV4: Gevraagd taalniveau? Duits: elementaire kennis (56%) Engels: 63% gevorderde kennis Frans: 52% intermediaire en gevorderde kennis

Ze kunnen het niet meer… Ze doen het niet meer graag… Ze durven het niet (meer)… Ze hebben het niet meer nodig. Belangrijke vaststelling! Delen met leerlingen

Ze durven het niet (meer)...

- Is er eigenlijk wel een probleem? Bij hoeveel leerlingen? Ja, 1 op 3 Ze durven het meer… - Taalangst = wetenschappelijk domein - Is er eigenlijk wel een probleem? Bij hoeveel leerlingen? Ja, 1 op 3 - Is dat het geval bij alle vaardigheden? spreken (5) > schrijven (3) > luisteren (2,5) > lezen (1) - Vandaag enkele oplossingen (her)ontdekken Premisse: hebben ze het nog wel nodig? Google translate Engels is voldoende!

Opdracht 3 Leerlingen voelen zich soms geremd of zijn angstig om de vreemde taal (in de klas te gebruiken). Welke oorzaken zie je? Premisse: hebben ze het nog wel nodig? Google translate Engels is voldoende!

Oorzaken van taalangst

Oorzaken van taalangst 1. Aard en imago van de VT 2. Zich beluisterd en beoordeeld voelen 3. Aard van de spreektaak 7. Rol van leerkracht Taalangst 6. Persoonlijkheid van de leerder 4. Aard van de gesprekspartner 5. Aard van feedback en evaluatie

Oplossingen voor deze oorzaken Oorzaken van taalangst Sleutels tot durf ? 1) Aard en imago van de vreemde taal 2) Zich beluisterd en beoordeeld voelen 3) Aard van de spreektaken 4) Aard van de gesprekspartner 5) Aard van de feedback en de evaluatie 6) Persoonlijkheid van de leerder 7) Rol van de leerkracht K

Opdracht 4 Je krijgt de beschrijving van een mogelijke oplossing. Bestudeer deze zodat je dadelijk in staat bent deze uit te leggen aan je buur. Noteer een 8-tal sleutelwoorden die je helpen alles duidelijk uit te leggen. Leg jouw oplossing duidelijk uit aan je buur. Geef je post-it aan hem door. Wanneer je zelf iets niet goed begrijpt van wat je buur je vertelt, vraag je hem om meer uitleg, want jij moet nu in staat zijn de oplossing uit te leggen aan de volgende persoon.

Opdracht 4 We vormen nu groepen van 8 personen, zodat elke sleutel in één groepje voorkomt. Ga samen in een kring staan en leg de sleutel van je buur uit aan de anderen.

Oplossingen voor deze oorzaken Oorzaken van taalangst Sleutels tot durf ? 1) Aard en imago van de vreemde taal Juist beeld geven van de vreemde taal en van taalleren 2) Zich beluisterd en beoordeeld voelen Veilig leef- en leerklimaat creëren 3) Aard van de spreektaken Spreektaak verbinden aan voorafgaande taalinput Realistische spreektaken voorzien 4) Aard van de gesprekspartner Gradueel opbouwen van bekende naar minder bekende gespreks- en spreeksituaties 5) Aard van de feedback en de evaluatie Motiverende feedback en evaluatie organiseren, gefocust op de ingeoefende structuren 6) Persoonlijkheid van de leerder Tegemoetkomen aan perfectionistische, faalangstige of introverte leerlingen 7) Rol van de leerkracht Zelfreflectie van de leraar inbouwen K

Waarom deze werkvorm ? Via deze werkvorm: Blijven de lln in eerste instantie in hun veilige omgeving met hun vaste gesprekspartner, en komen ze er daarna stilaan van los; Voelen de lln de noodzaak het zo goed mogelijk uit te leggen aan hun partner in de doeltaal want anders kan die leerling niet verder; Zijn zoveel mogelijk leerlingen actief.

Waarom deze werkvorm ? Via deze werkvorm: Bewaak jij de inhoud van het gesprek door hen te verplichten sleutelwoorden te noteren; Gaan de lln dankzij de sleutelwoorden op de post-it spontaner spreken: zinnen aflezen wordt onmogelijk, ze leren zinnen bouwen rond de sleutelwoorden, ze leren nieuwe of moeilijke woorden gebruiken.

Ze hebben het niet meer nodig... Ze durven het niet meer…

Opdracht 4 Na deze EDT-dag vraagt je directie om minimum drie elementen uit deze sessie te delen met je collega’s. H/zij vraagt je dit even op mail te zetten. Welke elementen zou je delen? Karen

Universiteit Antwerpen Antwerp School of Education Specifieke Lerarenopleiding mathea.simons@uantwerpen.be