ANOR1 week 3 Groep 5A + 6A § 18.9 - 18.13

Opgaven week 2 Vragen?

Week 2 Waarom is grafiet zo goed bruikbaar als smeermiddel?

Week 2 Wat is de molecuulformule (inclusief lading) van dit silicaat:

Week 2 Doe een goed voorstel voor hoe de silicium variant van CO2 eruit zou kunnen zien.

Groep 5A

Groep 5A N P As Sb Niet metaal, gasvormig bij RT Bi Niet metaal, vaste stof bij RT, verschillende vormen Half-metaal, vaste stof bij RT Metaal, vaste stof bij RT

Groep 5A Elektronenconfiguratie: ns2 np3 Maximale oxidatietoestand: +5 (vb. PF5) Minimale oxidatietoestand: -3 (vb. NH3) N en P kunnen alle oxidatietoestanden tussen -3 en +5 hebben As, Sb en Bi vrijwel alleen maar +3 en +5

Groep 5A, stikstof Vloeibare stikstof (T = -196 °C) voor syntheses Gasvormig stikstof voor zuurstofvrije syntheses Een van de meest geproduceerde chemicaliën, door destillatie uit lucht Belangrijk element in veel organische verbindingen (medicijnen, aminozuren, explosieven)

Groep 5A, stikstof

Groep 5A, stikstof Haber ammoniak synthese: Ammoniak is het meest gemaakte stikstofproduct, en wordt vooral gebruikt als meststof

Groep 5A, stikstof Zuurstofhoudende stikstofverbindingen: N2O (lachgas) NO (belangrijk in het lichaam) NO2 (sterk giftig, ontstaat uit NO en O2, in evenwicht met N2O4) HNO2 (waterstofnitriet, zwak zuur) HNO3 (salpeterzuur, veel gebruikt zuur, sterke oxidator) filmpje NO + O2 filmpje NO2 evenwicht filmpje Cu + HNO3

Groep 5A, stikstof Koningswater (HCl:HNO3 = 3:1) is een zeer sterke oxidator dat zelfs edelmetalen zoals goud en platina kan oplossen! HCl en HNO3 vormen hierbij het reactieve NOCl. TNT Trinitroglycerine

Groep 5A, fosfor Fosfor komt in verschillende vormen als element voor: witte, rode, zwarte, paarse fosfor. Dit ontstaat door een verschil in molecuul-opbouw. Fosfor is een belangrijk en veelgebruikt element Aanwezig in DNA (als PO4 fragment) Belangrijk ligand voor katalyse (PR3) Kunstmest ATP (energiehuishouden in lichaam) P2O5 als sterk droogmiddel voor bijvoorbeel het drogen van oplosmiddelen (komt voor als dimeer P4O10)

Groep 5A, fosfor H3PO4 is een zwak zuur (E338) Bij hoge T zal H3PO4 met zichzelf reageren onder afsplitsing van water Strikvragen: Een hoeveelwaardig zuur is H3PO3? Een hoeveelwaardig zuur is H3PO4?

Groep 6A

Groep 6A Elektronenconfiguratie: ns2 np4 Meest voorkomende oxidatietoestand voor zuurstof is -2 Voor S, Se, Te is dit +4 (SF4) of +6 (SF6) omdat zij minder elektronegatief zijn

Groep 6A, zwavel Zwavel is de helende component in uien en knoflook H2S is de stank in rottende eieren H2SO4 is een sterk zuur H2SO4 : (30%) H2O2 = 7:3 geeft piranha-zuur een zeer sterke oxidator Zwavelbruggen tussen eiwitten (bijvoorbeeld in het haar) en voor het vulkaniseren van rubber

Opgaven: Ed. 6: Hoofdstuk 19 opgaven 71, 72, 76, 80, 82, 84, 88, 89, 93, 94 Gastlezing dr. P. Thyssen: Periodiek systeem Dinsdag 26/05: 15u-16u30 , C0106 Iedereen 1 periodiek systeem meebrengen naar de lezing! Op die manier gaan ze veel beter kunnen volgen en kan ik ook een experiment met ze doen. Het is dus daarvoor wel best dat ze niet allemaal dezelfde tabel uit hun cursus meebrengen. Gastlezing dr. Z. Vroon: Zonnecellen Dinsdag 26/05: 16u30-18u30 , C0106