Human Resource Management: van control naar vertrouwen? AWVN 8 januari 2016 Peter Blok P. Blok AWVN 8-1-2016

Agenda: Wat heeft mijn onderzoek opgeleverd? Grondslagen en oorsprong van HRM (P&O) als control instrument Opkomst kenniseconomie Wat betekent dit voor toekomst van HRM? Wat is vernieuwend HRM? Vertrouwen als alternatief voor control? Wat betekent dit voor AWVN? Aantal opdrachten P. Blok AWVN 8-1-2016

1. Wat heeft mijn onderzoek opgeleverd? De economie bevindt zich in een overgangsfase van de 20e naar de 21e eeuw Nieuwe economie is gebaseerd op kennis, met name persoonsgebonden (tacit) kennis Andere grondslag van HRM HRM is zich deze veranderende grondslagen van arbeid onvoldoende bewust maar gebruikt … … instrumenten en instituties uit 20e eeuw Niet sprake van vernieuwend HRM P. Blok AWVN 8-1-2016

2. Grondslagen en oorsprong van HRM Rond 1900 ontstaat in de VS de Modern Business Enterprise Kenmerken: The visible hand (Chandler) Verticaal georganiseerd Eigendom opnieuw gedefinieerd Arbeid is een commodity HRM ontwikkelt zich als (business institutie) en.. als instrument voor CONTROL over arbeid met.. bijbehorende instrumenten zoals arbeidswetgeving, functiewaarderingssystemen, werving, beloning P. Blok AWVN 8-1-2016

HRM in Nederland Overnemen van Amerikaanse modellen Corporatisme als leidend principe, m.n. vanaf WO II Sterke centrale sturing (SER, CAO’s, nationaal systeem van functiewaardering, arbeidsrecht) HRM als professie is zwak ontwikkeld en voornamelijk operationeel (L 4) op ondernemingsniveau P. Blok AWVN 8-1-2016

Theoretische basis: theorie instituties van Williamson P. Blok AWVN 8-1-2016

3. Opkomst kenniseconomie Toenemend belang en groei van kennis(werkers) (ZZP-ers) Kennis over markt en klant Investeringen in intangible assets nemen in VS toe (maar staat niet op de balans) Kennis is persoonsgebonden en voor een deel Tacit (niet gecodificeerd) Gevolg: verschuiving van het eigendomsvraagstuk P. Blok AWVN 8-1-2016

Historische ontwikkeling van instituties P. Blok AWVN 8-1-2016

4. Betekenis voor de toekomst van HRM I HRM als instrument voor control heeft betekenis verloren Ondernemingen ontwikkelingen zich van control naar edge-organisaties en de vraag is.. .. hoe de eigendom van kennis als de basis van arbeid wordt geïnstitutionaliseerd? Oude instituties verdwijnen of dienen te worden herzien (vakbonden, SER, arbeidsrecht, ZZP-ers) P. Blok AWVN 8-1-2016

Betekenis voor de toekomst van HRM II Rol en betekenis van IPR zal veranderen Vraag contributie wordt belangrijker Kernvraag: ziet HRM dit en wil en kan ze die nieuwe rol vervullen Marginalisering van HRM (outsourcing; opkomst netwerken - Mechanical Turk) Belang van human capital groter dan ooit tevoren P. Blok AWVN 8-1-2016

5. Wat is vernieuwend HRM? Stelt bestaande instituties ter discussie Ontwikkelt van daar uit nieuwe instrumenten (of instituties) … .. op basis van vertrouwen (i.p.v. control) en reputatie Waarbij eigendom (en het delen) van kennis de basis is van arbeid waarbij de werkende centraal staat .. die wordt beloond op basis van zijn contributie en billijkheid Waarbij de inhoud prevaleert boven de procedures Lef!!! P. Blok AWVN 8-1-2016

Billijkheid van beloning Mijn beloning (- kosten) Beloning ander (- kosten) ____________________ = ________________ Mijn inspanning + bijdrage inspanning + bijdrage ander Strikwerda 2008 (p. 192. Van: Greenberg en Baron (2003). Behavior in Organizations. P. Blok AWVN 8-1-2016

Voorbeelden van vernieuwend HRM Katch, CouncillWise Seedlink Voys APQ, Meurs HRM Hollands Kroon ………………….. P. Blok AWVN 8-1-2016

6. Vertrouwen als alternatief voor control? Definitievraagstukken Van verticale naar horizontale control Belang van waarden Belang van reputatie Netwerken Principe van sensemaking P. Blok AWVN 8-1-2016

Van Command & Control …… Kenmerken: Sturing: Verticale control Veel regelgeving Beloning: Functiezwaarte Intern gericht Afdelingen Product/markt combinatie Werkenden P. Blok AWVN 8-1-2016

Klant Werkenden ..Naar Vertrouwen Teams Kenmerken: Sturing: hiërarchie van waarden Horizontale control Weinig regelgeving Beloning: Contributie Reputatie Netwerken Extern gericht Sensemaking P. Blok AWVN 8-1-2016

7. Betekenis voor AWVN? Kansen en bedreigingen Experimenteerruimte Wet Werk & Zekerheid Stimuleren van Pilots Kennisplatform voor delen ervaringen Benutten van Wisdom of the crowd Vernieuwend werkgeverschap mbt HR Nieuwe verdienmodellen P. Blok AWVN 8-1-2016

Opdracht 1 Hoe zou u een nieuwe wijze van belonen aanpakken die is gebaseerd op de bijdrage van de medewerker aan de resultaten van de organisatie en niet op basis van functiewaardering. P. Blok AWVN 8-1-2016

Opdracht 2 Hoe zou een team zonder teamleider aangestuurd kunnen worden? Wat zijn voor- en nadelen? P. Blok AWVN 8-1-2016

Opdracht 3 Als de rol van HR niet langer is gebaseerd op control zou dan ‘vertrouwen’ hier dan voor in de plaats kunnen komen? Wat zijn overwegingen? P. Blok AWVN 8-1-2016

Opdracht 4 Kan de reputatie van een medewerker een overheersend onderdeel uit gaan maken van zijn/haar beoordeling? P. Blok AWVN 8-1-2016

Opdracht 5 Wat is naar uw oordeel het meest knellende onderdeel van de huidige wet- en regelgeving op het terrein van arbeid? P. Blok AWVN 8-1-2016

Opdracht 6 Wat zou de beste manier zijn om een team te belonen in plaats van individuele medewerkers? Wat zijn voor- en nadelen? P. Blok AWVN 8-1-2016

Opdracht 7 Wat zijn de voor- en nadelen als werkenden een groter aandeel krijgen in het eigendom van een onderneming? P. Blok AWVN 8-1-2016