PIJN EN PIJNMEDICATIE Mede namens Bernarda Heslinga, Kees Huttenga, Huisartsen/Kaderartsen Palliatieve Zorg
Wat is pijn?
Definitie van pijn: ‘pijn is een onaangename sensorische of emotionele ervaring samenhangend met actuele of potentiële weefselbeschadiging of beschreven in termen van een dergelijke beschadiging’
Of : ‘pijn is datgene wat een persoon die het ervaart zegt dat het is en is aanwezig wanneer hij/zij zegt dat het aanwezig is’ Of : ‘pijn is pijn’
‘U hoeft geen pijn te lijden’
Indeling en vormen van pijn nociceptief/neuropatisch somatische/viscerale referred pain doorbraakpijn/incidentiepijn psychogene pijn
TOTALE PIJN
PIJNANAMNESE Probleem waar, wanneer, hoe ontstaan, verloop, omschrijving, VAS-score Etiologie oorzaak, verergering, verlichting Symptomen slaap, ADL, stemming, medicatie, bijwerkingen
Beleid Integrale benadering Voorlichting Communicatie Ondersteunende zorg Continuïteit van zorg
Behandeling van de oorzaak Hormonale therapie /chemotherapie/ radiotherapie/nucleaire behandeling/ chirurgie Niet medicamenteuze symptomatische therapie Medicamenteuze therapie
Medicamenteuze therapie PIJNLADDER Paracetamol NSAID’s Opioïden
Toedieningsvormen vloeistof/ suspensie tablet/ capsule s.l. tabletten/ (neus)spray / ‘lollies’ zetpil klysma pleister injectie ( s.c. of i.v.) sonde
Opioïden Misverstanden Voorlichting Bijwerkingen
Adjuvante medicamenteuze therapie Invasieve pijnbestrijding
citaat van een middeleeuws geneeskundige Pare soms genezen vaak verlichten altijd troosten