Bevindingen Onderzoek naar de oorzaken van de grote overgang van Basisschool naar Spinoza Lyceum Bevindingen Edwin Hoppe/Andrea Thomas

Presentatie Opzet onderzoek Enquête Aanbevelingen Reflectie Opzet en deelname Uitkomsten Analyse Conclusies Aanbevelingen Reflectie

Opzet onderzoek Onderzoek op basis van triangulatie: Literatuuronderzoek Interviews Digitale enquête

Literatuuronderzoek Analyse diverse publicaties van de overstap van de basisschool naar de middelbare school in zijn algemeenheid Analyse interne stukken Spinoza met bevindingen omtrent de leerlingen enquête in het bijzonder. Rapport Schoolindex Leerlingentevredenheid Brugklas 2012-2013 Bestudering verschillende bronnen omtrent de opzet van het onderzoek en de diverse fases daarbinnen (zie literatuurlijst)

Interviews 2 leerlingen per type brugklas tegelijk interviewen Interview op basis gesloten en open vragen Codering van de gegeven antwoorden in de interviews en cross check door mede student ter toetsing betrouwbaarheid

Digitale enquête Uitgestuurd op 21 november 2014 en afgesloten op 3 december 2014 Contact met mentoren over het invullen en inhoud van de enquête Inhoud enquête: 16 stellingen Likert schaal 5 (zeer oneens/oneens/neutraal/eens/zeer eens) 2 open vragen met tips voor zowel de basis school als het Spinoza Lyceum 8 open vragen inzake: - Hoeveel huiswerk op de Basisschool en Tijd besteed aan Huiswerk - Het grootste en het kleinste verschil tussen Basisschool en Spinoza Lyceum - Persoonlijke Voorbereiding op de Overgang - Gewenningsperiode - Belangrijkste persoon bij de overgang - Omschrijving van de Overgang in 1 woord

Enquête – Brugklas respons Respondenten klas 1: 265 (169 meisjes en 96 jongens) Respons: 186 (128 meisjes en 58 jongens) 70,2%

Enquête – Tweede klas respons Respondenten klas 2: 235(313 meisjes en 187 jongens) Respons: 110 (74 meisjes en 36 jongens) 46,9%

Enquête - Resultaten per vraag

Analyse enquête: resultaten per vraag Stellingen: Grootste Verschil: Huiswerk 49 % Kleinste Verschil: Andere Regels 26% Open vragen tips: Tip voor Basisschool: Meer oefenen met Huiswerk 41% Tip voor Spinoza Lyceum: Minder/Geleidelijk opvoeren Huiswerk 41 % Algemene open vragen: Gewenning: Na 1e Schoolperiode (ca 10 weken) 48 - 67% gewend 52 % van de leraren schatte in dat het grootste deel in 10 weken gewend zou zijn. 7 % van de ondervraagde leerlingen is nog steeds niet gewend

Analyse enquête: resultaten per vraag

Analyse enquête Analyse aan de hand van de volgende clusters. Deze sluiten aan bij de coderingen in de diepte interviews Overgang (8 Vragen) Huiswerk (4 Vragen) Concentratie/aandacht (5 Vragen) Voorbereiden schoolstart (2 Vragen) IPad (1 Vraag) Veiligheid en sfeer (3 Vragen) Dalton aspecten (3 Vragen)

Analyse enquête: Overgang (1) Vergelijking met uitkomst Leerlingen Tevredenheid Enquête (2013) Leerlingen Tevredenheid Enquête: afgelopen 4 jaar was het percentage opgelopen tot 59,2 %. In ons onderzoek van dit jaar echter 43%! NB Ook in ons onderzoek werd een 5-punts Likert Schaal gebruikt. Brugklassers met Dalton achtergrond ervaren overgang groter dan brugklassers met reguliere achtergrond (11% meer) Als vraag 1 (‘De overgang is groot’- perceptie) wordt gekoppeld aan vraag 26 (‘omschrijf de overgang in één woord’), dan blijkt nog geen kwart (24,3%) daar een negatief woord voor over te hebben!

Analyse enquête: Overgang (2)

Analyse enquête: Overgang(3) Welke persoon belangrijkst bij begeleiden in de overgang?(vraag 25) Leraren: mentor is het belangrijkst (32 %) en daarna ouders (3%) Leerlingen: ouders zijn het belangrijkst (47%) en daarna mentoren (24,2 %)

Analyse enquête: Huiswerk (1) DE grootste oorzaak voor de grote overgang blijkt HUISWERK te zijn Niet verrassend, verschillende bronnen bevestigen dat: Enquête 4e Gymnasium Leraren Enquête LeerlingenTevredenheidsenquête. Detail : Vreemd genoeg niet prominent in het stuk: Aansluiting voortgezet onderwijs op het basisonderwijs (Inspectie van het Onderwijs, 2007)

Analyse enquête: Huiswerk (2)

Analyse enquête: Huiswerk (3)

Analyse enquête: Huiswerk (4) 47 % van de ondervraagden omschrijft huiswerk als ‘leren voor toetsen’ (19% niet eens) 48 % geeft aan meer baat te hebben bij het eenduidig opgeven van huiswerk (volgens onderzoek van Karel doet slechts 1 leraar dat) De meeste docenten gebruiken het bord om huiswerk op te geven (81%)

Analyse enquête: Huiswerk (5)

Analyse enquête: Huiswerk (6) De Overgang wordt het meest als groot ervaren in de groep die tussen de 2 a 3 uur, respectievelijk meer dan 3 uur per dag bezig is met huiswerk (50, resp. 55 %) 49 % van de ondervraagden vindt de factor huiswerk het grootste verschil met de Basis School 44 % kreeg nooit of één keer per maand huiswerk op de basis school Perceptie over huiswerkstellingen verschillen niet veel tussen onderwijsniveau, geslacht of al dan niet Dalton-achtergrond

Analyse enquête: Concentratie en aandacht (1)

Analyse enquête: Concentratie en aandacht (2) Bij de vragen inzake meer persoonlijke aandacht op de Basisschool en drukkere klassen op het Spinoza gaven geen opvallende uitslagen (1/3de positief/1/3de neutraal/1/3de negatief. In tegenstelling tot soortgelijke vraag bij 4e Gymnasium waar de persoonlijke aandacht 2x zo hoog werd ervaren op de basisschool. Ook de vraag over te veel informatie per dag op het Spinoza Lyceum werd lauw ontvangen (slechts 36% eens). Deze vraag was op verzoek deelonderzoeker gesteld om resultaten uit zijn onderzoek te koppelen/vergelijken. 45% vind dat de docent op Spinoza Lyceum langer aan het woord is dan op de BS

Analyse enquête: Voorbereiding schoolstart

Analyse enquête: IPad IPad is minder bepalend voor leerlingen dan docenten veronderstellen (84 %, 28 docenten) gaven aan dat de IPad een bepalende factor kon zijn bij de overgang 2e Klas leerlingen zijn aanmerkelijk negatiever over de IPad dan brugklassers (19 % tegenover 55%) ook zijn ze minder positief ( 22 % tegenover 40 %)

Analyse enquête: Veiligheid en sfeer Veiligheid en sfeer worden als zeer goed ervaren op het Spinoza Lyceum Altijd al zo geweest in voorgaande edities Leerlingen Tevredenheidsonderzoek. (Boven de benchmark)

Analyse enquête: Dalton aspecten Dalton leerlingen scoren op deze ‘Dalton’- vaardigheden niet positiever en soms zelfs iets minder (zelfstandig werken, 61 % versus 69 %) Dalton leerlingen scoren de meeste stellingen (14 van de 16) negatiever, in 4 gevallen 11% negatiever. Dit geldt voor: De vraag over de overgang De vraag inzake eenduidig huiswerk geven De vraag over drukte in de klas op het Spinoza Lyceum De vraag over teveel informatie

Enquête: Conclusies Grote Overgang perceptie is lager in dit onderzoek (59,2 % ten opzichte van 43%). Ook de negatieve lading aan Overgang geldt slechts voor 25% van de leerlingen Huiswerk wordt als belangrijkste oorzaak ervaren voor een grote overgang tussen basisschool en het Spinoza Lyceum. Komen ook in tips prominent naar voren en bleken ook al uit de Rapport School Indices. De IPad speelt niet zo’n grote rol in de overgang als docenten hadden verwacht Leerlingen voelen zich zeer prettig en veilig op het Spinoza Lyceum, ondanks de overgang Dalton leerlingen vinden overgang iets groter dan niet Dalton-leerlingen

Aanbevelingen Verdieping en intensivering van het studie-uur in de brugklas inzake: Planning huiswerk Betekenis en aanpak maak – en leer huiswerk Coördinatie met de basisscholen inzake huiswerk training Geleidelijke opbouw huiswerk en eenduidige wijze van opgeven huiswerk Wijze van toetsen veranderen /aantallen toetsen verminderen Differentiatie in lesvorm

Reflectie Wat vooral goed ging: Onderlinge samenwerking Andrea/Edwin Enthousiasme/verdieping van het onderzoek Samenwerking met onderzoeksdocenten en met Walter von Reth Wat zouden we beter hebben gedaan: Grenzen bewaken (Uitbreiding onderzoek, taak en informatie- uitwisseling met 3e deelonderzoeker) Toch een Likert-Schaal 4 (ten behoeve van scherpere onderscheiding)

Einde