De nieuwe kleren van de keizer prof. dr. A De nieuwe kleren van de keizer prof.dr.A.Honig bijzonder hoogleraar Ziekenhuispsychiatrie Apeldoorn 6 oktober 2016

Quotes van columnist: Met je kledingstuk druk je iets uit, het zegt iets over je identiteit Ik wil zijn wie deze kleding draagt Kleding toont bij welke groep je wilt horen

Inleiding In de psychiatrie wordt verschillend gedacht over kledingvoorschriften Naast verbale- is non-verbale communicatie van groot belang in elke therapeutische relatie Kleding is context. Wat doet type kleding hierin? Wat vinden patiënten die aan onze zorg zijn toevertrouwd hiervan? Witte jas/ het uniform, in kader hygiënisch werken van Vliet et al, NTvG 2016; van Eijsden en Smulders, NTvG, 2016

Witte jas waar staat dat voor? Symbool van medisch bolwerk in ivoren toren Schept afstand Suggereert onbesproken, competent gedrag/informatie gaat de kamer niet uit Uitdossing zoals genezers bij Latijns-Amerikaanse indianen en Aziatische zieners … “Niet gepast in de psychiatrie waarin gesprek van mens tot mens zo belangrijk is”…….(MC 2016 ingezonden brief) Soms lastig patiënten/cliënten en medewerkers van elkaar te onderscheiden

Onderzoeksvragen Wat zijn de voorkeuren van patiënten in de ziekenhuispsychiatrie? Wat van psychiaters(i.o.) en verpleegkundigen? Is kleding volgens patiënten van invloed op de therapeutische relatie: vriendelijk/toegankelijk/ deskundigheid? SLAZ (Amsterdam) OLVG (Amsterdam) Tergooi ziekenhuis (Blaricum)

Literatuur in de GGZ Psychiaters 8 studies (n= 876) Europa en USA 2 casual/ 5 smart of suit / 1 geen voorkeur patiënt aanspreken met voornaam; andersom 6 van 7 studies dokter of achternaam Verpleging 6 studies (n= 411) Europa en USA 3 casual/ 1 geen voorkeur patiënt aanspreken met voornaam; andersom voornaam of functie half om half

Literatuur kleding in de ziekenhuispsychiatrie Country No. of patients Setting Choice of dress Choice of address: doctor to patient Choice of address: patient to doctor   1.New Zealand 2. Iran 3. Ireland 450 400 124 General hospital General Hospital Endocrinology Clinic Semiformal attire White coat - Surname First name Title Geen Nederlandse studies!!

Onderzoeksvragen Onderzoek in 3 ziekenhuispsychiatrische settingen in de Randstad Settingen met verschillende kledingvoorschriften van hulpverleners Wat is de kleding voorkeur van patienten voor zowel psychiater als verpleegkundige Hoe interpreteert de patient de kleding van hulpverleners Hoe wil de patient aangesproken worden en is naambordje gewenst?

Kleding keuzes psychiaters Casual clothing Smart attire Suit White coat

Kleding keuzes verpleegkundigen 1. Casual clothing 2. Nurses uniforms

Kleding voorkeur voor psychiaters Voorkeur van patienten voor kleding psychiaters; n (%)   SLAZ OLVG Tergooi (F) (M) Casual clothing (1) 12 (17) 7 (10) 17 (33) 12(23) 12 (24) 3 (6) Smart attire (2) 20 (28) 13 (25) 201 (39) 19 (38) 30(60) Suit (3) 14 (20) 10 (19) 6 (11) 9 (18) White coat(4) 33 (46) 32 (45) 12 (23) 14 (27) 7 (14) 8 (18) Total 58 (100) 71 (100) 52 (100) 50 (100) F= Female psychiatrist M= Male psychiatrist * Etniciteit non dutch > white coat (p 0.002)

Kleding voorkeur voor verpleegkundigen Voorkeur patienten voor verpleegkundige kleding; n (%)   SLAZ OLVG  Tergooi (F)  (M)    (F) (M) (F) (M) Casual clothing (1) 7 (18) 6 (15) 0 (0) 20(67) 20 (67) Nurses uniform (2) 30 (82) 24 (85) 26 (100) 10 (33) Total 40 (100) 30 (100) F= Female nurse M= Male nurse

Attributie van kleding van psychiaters door patienten Associations with attributes and clothing styles of the psychiatrist (%)

Attributie van kleding van verpleegkundigen door patienten Associations with attributes and clothing styles of the nurse (%)

Terms of address by the psychiatrists Voorkeur van aanspreken door psychiater en verpleegkundige Terms of address by the psychiatrists Terms of address by the nurses Currently addressed by Preferably addressed by First names 33% 69% Surnames 67% 31% Currently addressed by Preferably addressed by First names 56% 77% Surnames 44% 23% Naambordje gewenst voor psychiater en verpleegkundige (58% klin>poli)

Conclusies (1) Er is geen eenduidig beleid tav kledingvoorschriften in de ziekenhuispsychiatrie in de Randstad Voorkeur verschilt per ziekenhuissetting Verschil in voorkeur conform lokaal gebruik Witte jas en uniform lijken geen belemmering te zijn voor de patient Etniciteit doet ertoe

Conclusies (2) Hulpverleners hebben: Veel meningen en emotie over wel/geen witte jas/ uniform bij hulpverleners Vele (voor)oordelen Patiënten kiezen voor: Wat lokaal gebruikelijk is maar hebben voorkeur voor 1 helderheid wie hulpverlener is en wie patiënt 2 naambordje 3 er zijn culturele verschillen

Conclusie Kledingvoorschriften zijn een issue in de ziekenhuispsychiatrische setting Uniform heeft geen negatieve invloed op de therapeutische relatie Kledingvoorkeur is lokaal verschillend Dank Pauline Stokvis keuze-AIOS Psychiatrie Nanda Driessens geneeskunde student wetenschapsstage

Stellingen Hygiëne belangrijk aspect zowel op MPU/PAAZ/poli als in beddenhuis en SEH Ziekenhuisbreed beleid is verplicht dragen van witte jas uniform bij patiënt contacten, inclusief kindergeneeskunde en andere hygiëne bevorderende maatregelen, dus waarom ook niet de psychiatrie?? Gelijke monniken, gelijke kappen: Destigmatisering psychiatrie in het algemeen ziekenhuis? Herkenbaarheid van hulpverleners is een belangrijk aspect bij veelheid aan disciplines in het algemeen ziekenhuis