Goede redenen om langer door te werken Vergrijzing Kosten 1e en 2e pijler pensioenen Stijgende levensverwachting Krapte op de arbeidsmarkt Maar: 1 jaar langer leven= 1 jaar langer doorwerken? Geldt dat voor iedereen? Tegen langer doorwerken: Gezondheid Keuzevrijheid Hoe om te gaan met: Lager geschoolden? Zwaar werk? Langdurig arbeidsverleden? Lager geschoolden betalen pensioenen hoger geschoolden?
Mogelijkheden Pensioenleeftijd structureel afhankelijk maken van arbeidsverleden Overgangsproblematiek m.n. bij AOW Flexibele AOW Keuze van pensioenleeftijd (tussen 60 – 70) Keuzeruimte afhankelijk maken van bv. arbeidsverleden Actuarieel neutraal (of getrapt?) Onder sociaal minimum: recht op bijstand?
Mogelijkheden: Afstemmen met 2e pijler pensioen Verhouding AOW-2e pijler Zoals nu bij keuzepensioen: eerder stoppen met gelijkblijvende pensioenuitkering Dan haal je deel van 2e pijler pensioen naar voren om AOW-gat te dichten Beter HRM-beleid/ flexibel pensioen/betere inzet van ouderen