Verhoogt Montessori onderwijs de executieve functies meer in vergelijking met regulier onderwijs? Onderzoek in het kader van masterscriptie Eveline Persoon Supervisie door: Lisa Jonkman – universitair Hoofddocent Faculteit psychologie en neurowetenschappen, Universiteit Maastricht Patrick sins - lector vernieuwingsonderwijs Saxion en thomas more hogeschool

Het idee

Een mogelijk verband… Montessori onderwijs Onafhankelijkheid van het kind Zelfstandig werken Zelfstandig plannen Executieve functies Werkgeheugen Inhibitie Aandacht Kortom: Verhoogt Montessori onderwijs de executieve functies meer in vergelijking met regulier onderwijs?

Het onderzoek

Op zoek naar een antwoord… De onderzoeksvraag is getoetst door twee groepen van groep 4 leerlingen (een Montessori en een Reguliere groep) te vergelijken op hun niveau van executieve functies en emotieregulatie De “Montessori” groep en de “Reguliere” groep worden op de volgende punten vergeleken: Controle-variabelen Leeftijd Geslacht Rekenniveau Taalniveau Experimentele variabelen Executieve functies Emotieregulatie

Het testen kan beginnen! Twee Montessori scholen en een reguliere school hebben aan ons onderzoek deelgenomen De scholen hebben met het onderzoek ingestemd en de ouders zijn op de hoogte gesteld van het onderzoek. Totale testtijd is rond de 2,25-2,5 uur verdeeld over twee sessies Met behulp van de Nederlandse Montessori Vereniging en het lectoraat Vernieuwingsonderwijs hebben wij scholen gezocht en bereid gevonden deel te nemen Twee sessies met voldoende pauze tussendoor

Testmethoden Executieve functies zijn gemeten met: Tests ontworpen door Lisa Jonkman (bestaat uit 6 testen die zowel werkgeheugen, inhibitie en aandachtsflexibiliteit meten) Vragenlijst over executieve functies (ingevuld door de ouders over de leerlingen) Emotieregulatie is gemeten met: Vragenlijst over emotieregulatie (ingevuld door de leerlingen zelf) Controle variabelen: Taal- en rekenscores zijn opgevraagd bij de school De school heeft ook informatie verstrekt over het geslacht en de leeftijd

Voorbeeld test executieve functies

Attention switching task (AST) Meet mentale flexibiliteit Bestaat uit drie onderdelen: Non-switch conditie “welk nummer?” Non-switch conditie “hoeveel nummers?” Switch conditie “welk nummer?” + “hoeveel nummers?” Hoe ziet dit eruit…?

Non-switch conditie “welk nummer Non-switch conditie “welk nummer?” Taak: druk op geel wanneer je “een” 1 ziet en op blauw wanneer je “een” 3 ziet    Welk nummer?    111 4 opties: 1 111 3 333

Non-switch conditie “hoeveel nummers Non-switch conditie “hoeveel nummers?” Taak: druk op geel wanneer je 1 cijfer ziet en op blauw wanneer je 3 cijfers ziet  Hoeveel nummers?    111 4 opties: 1 111 3 333

Switch conditie De twee eerder getoonde condities (welk nummer en hoeveel nummers ) worden nu continu afgewisseld De mentale flexibiliteit wordt getest omdat je steeds moet wisselen van regel en wordt gemeten in aantal correcte switches dat men maakt (en reactietijd hiervan)   Welk nummer?    111  Hoeveel nummers?    3

Conclusie

Het antwoord ontrafelen… Na het verzamelen van alle gegevens en data zijn diverse statistische toetsen gebruikt om de gegevens te interpreteren Ondanks dat niet alle data compleet was, is er genoeg data voorhanden om een goede indruk te krijgen van de gegevens Op de controle variabelen (leeftijd, geslacht, reken- en taalscores) verschillen de leerlingen statistisch niet We kunnen dus zonder al te veel problemen de groepen vergelijken op hun executieve functie en emotieregulatie scores

Verschil of geen verschil? Wij hebben géén significante verschillen gevonden tussen beide groepen op het gebied van executieve functies en emotieregulatie

Dus… Er is geen significant verschil tussen de scores van beide groepen, dus er is geen verschil in de mate van executieve functies en gedragsregulatie tussen de groepen Heeft Montessori onderwijs een effect op de ontwikkeling van executieve functies? Ons onderzoek concludeert van niet

Maar…! Deze pilot is een eerste aanzet om de executieve functies bij basisschoolkinderen van groep 4 in Nederland te bekijken Verbeterpunten De groepen zijn aan de kleine kant (24 leerlingen per groep) Er is een te klein aantal scholen met elkaar vergeleken (2 Montessori en 1 regulier) Er ontbreekt data De scholen liggen in twee verschillende gebieden van Nederland (de twee Montessori groepen in omgeving Amsterdam/Haarlem, de reguliere school omgeving Vlaardingen),

Een blik op de toekomst

Hoe verder? Eventueel vervolgonderzoek kan de tekortkomingen van deze studie verbeteren en een beter zicht geven op de invloed van Montessori onderwijs op executieve functies We moeten door deze tekortkomingen dus voorzichtig zijn met het trekken van generaliserende conclusies m.b.t. deze onderzoeksvraag De huidige studie is een “pilot-onderzoek” in het kader van een Master in de Ontwikkelingspsychologie van de Universiteit Maastricht. Het onderzoek is opgezet met veel interesse, hulp en inzet maar zonder directe financiële middelen en in een beperkte tijd. Een verbeterde aanpak kan dus beter inzicht geven in het verband tussen Montessori onderwijs en executieve functies

Hartelijk dank! Eveline Persoon – Universiteit Maastricht Lisa Jonkman – Universiteit Maastricht patrick Sins – Saxion en thomas more hogeschool

Tenslotte… Alle informatie, referenties en details over het onderzoek kunnen worden teruggevonden in de officiële Master-thesis. Voor deze presentatie zijn de volgende referenties relevant: Miyake, A., Friedman, N. P., Emerson, M. J., Witzk, A. H., Howerter, A., & Wager, T. D. (2000). The unity and diversity of executive functions and their contributions to complex “frontal lobe” tasks: A latent variable analysis. Cognitive psychology, 41(1), 49-100. doi: 10.1006/cogp.1999.0734 Peng, H. H., Md-Yunus, S. (2014). Do children in Montessori schools perform better in the achievement test? A Taiwanese perspective. International Journal of Early Childhood, 46(2), 299-311. doi: 10.1007/s13158-014-0108-7 Wasmann-Peters, E. (2015) Kiezen voor Montessori.’s- Gravenhage: Nederlandse Montessori Vereniging.

Informatie over het onderzoek Het onderzoek is bedacht door Eveline Persoon (master student ontwikkelingspsychologie, UM) en verder inhoudelijk opgezet en uitgewerkt in nauwe samenwerking met Lisa Jonkman (Universitair Hoofddocent Ontwikkelingspsychologie en 1e stage supervisor Universiteit Maastricht). De uitvoering is gedaan door Eveline Persoon met hulp van Patrick Sins (Saxion; die tevens 2e stage beoordelaar was) en de Nederlandse Montessori Vereniging (o.a. Els Mattijssen en bestuur). Het onderzoek vond plaats als onderzoeksstage binnen de master opleiding “Developmental Psychology” aan de Universiteit Maastricht, Faculteit psychologie, waar ook de ethische toetsing van het onderzoek heeft plaatsgevonden en van waaruit alle benodigde materialen, middelen en expertise voor het onderzoek ter beschikking zijn gesteld. Het betreft een “pilot-onderzoek”, hiermee wordt bedoeld dat het een eerste poging is om deze variabelen te bekijken in de populatie. Hier is bewust voor gekozen i.v.m. beperkte tijd en middelen. Het doel van dit onderzoek is om te bekijken hoe de gekozen variabelen zich verhouden in een kleine steekproef. Het onderzoek is beoordeeld en met een voldoende afgerond.

Running span Meet werkgeheugen  specifieker: het updaten van het werkgeheugen Bestaat uit het zien van 12 reeksen cijfers 1 voor 1 gepresenteerd op computerscherm variërend in lengte (5, 6 of 7 cijfers) en de laatste 3 cijfers elke reeks moeten worden onthouden en ingevuld. Hoe ziet dit eruit…?

  4    8    3    6    2    9

Running span taak (werkgeheugen) Maak het rijtje af door ontbrekende getallen in te vullen bij vraagtekens 4-8-3-?- ?- ? Antwoord had moeten zijn (antwoord is alleen correct als alle letters op juiste seriële positie ingevuld zijn): 4-8-3-6-2-9

Go/No-Go task Meet inhibitie Er worden letters gepresenteerd op het computerscherm. Bij elke letter mag op de gele knop worden gedrukt, behalve bij de letter X! Als de letter X wordt gepresenteerd mag je niet op de knop drukken. Hoe ziet dit eruit…?

   A    Z    N    E    X    N