Omzet-kosten-winst HAVO 3 Lesbrief Omzet-kosten-winst HAVO 3

Wat gaan we vandaag doen? Aanwezigheid Later PW bespreken i.v.m. inhalers Raadsel (als we dat nog niet hebben gedaan) Introductie nieuw thema (als we dat nog niet hebben gedaan) Stencil omzet – kosten – winst

Raadsel ssstt…! Vinger! 14 oktober 2016 Getrouwd 15 oktober 2017 ???

Prijsbepaling van een blue-ray Iedereen krijgt dadelijk een kaartje. Hierop staat of je de Blu-ray gaat kopen of gaat verkopen en nog wat extra informatie die voorlopig even geheim blijft! Als ik het startteken geef loop je naar het midden van het lokaal (de markt) en probeer je een Blu-ray te kopen. Hiervoor krijg je 1,5 minuut de tijd. Je mag als koper of verkoper niet vertellen wat er op je kaartje staat, die informatie hou je geheim!

Prijsbepaling van een blue-ray Lukt het een koper en verkoper om een prijs te vinden waarmee ze het allebei eens zijn, dan komen jullie naar mij toe. In controleer de prijs en dan mag je je opbrengstenblaadje invullen. Lukt dit niet, dan maak je €1,- verlies. Bijvoorbeeld: Er komt een prijs van €4,- tot stand. De verkoper had hem ingekocht voor €1,-, dan maakt hij €3,- winst. De koper wilde er maximaal €8,- voor betalen, dan bespaart hij nu €4,-. Dit is dan zijn winst!

Prijsbepaling van een blue-ray De persoon die aan het einde van de vijf rondes die we spelen de meeste winst heeft gemaakt, krijgt een beloning!

De verkopers & Kopers Hoe hebben jullie je prijs bepaald? Verkopers Via de winst die jullie erop moesten maken. Kopers Via het maximale bedrag dat je er aan wilde uitgeven.

Bruto- & Nettowinst: Voor 1 product Inkoopprijs Brutowinst Verkoopprijs € 4,00 € 2,00 € 6,00 Verkoopprijs Inkoopprijs Brutowinst € 6,00 € 4,00 € 2,00

Bruto- & Nettowinst: Voor 1 product Verkoopprijs € 6,00 Inkoopprijs € 4,00 Brutowinst € 2,00 Bedrijfskosten € 1,00 Nettowinst € 1,00

Bruto- & Nettowinst: Voor meerdere producten Omzet € 600 Omzet = Verkoopprijs * Afzet Afzet= Aantal verkochte producten Inkoopwaarde € 400 Brutowinst € 200 Inkoopwaarde = Inkoopprijs * Afzet Bedrijfskosten € 100 Nettowinst € 100 LET OP!!! DEZE TERMEN VERANDEREN DUS!

Aan de slag! Maak opgave 1

Opgave 1A Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen Omzet 10 € 850.000,00 - Inkoopwaarde - 2 = Brutowinst = 8 € 400.000,00 Bedrijfskosten - 3 - € 280.000,00 = Nettowinst = 5 - € 450.000,00 € 120.000,00

Opgave 1B Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen Omzet 10 - Inkoopwaarde - 2 - € 375.000,00 = Brutowinst = 8 Bedrijfskosten - 3 - € 210.000,00 = Nettowinst = 5 € 60.000,00 € 645.000,00 € 270.000,00

Opgave 1C Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen Omzet 10 € 625.000,00 - Inkoopwaarde - 2 = Brutowinst = 8 € 415.00,00 Bedrijfskosten - 3 = Nettowinst = 5 € 32.500,00 - € 210.000,00 - € 382.500,00

Opgave 1D Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen Omzet 10 € 975.000,00 - Inkoopwaarde - 2 € 720.000,00 = Brutowinst = 8 Bedrijfskosten - 3 = Nettowinst = 5 € 23.000,00 € 255.000,00 € 232.000,00

Percentage van de omzet € 900 100% 900/900 * 100% Inkoopwaarde € 540 60% 540/900 * 100% Brutowinst € 360 40% 360/900 * 100% Bedrijfskosten € 270 30% 270/900 * 100% Nettowinst € 90 10% 90/900 * 100% DUS: Als er staat percentage van de omzet, dan is de omzet je basis en dus 100%.

Percentage van de INKOOPWaarde Omzet € 900 166,6667% 900/540 * 100% Inkoopwaarde € 540 100% 540/540 * 100% Brutowinst € 360 66,6667% 360/540 * 100% Bedrijfskosten € 270 50% 270/540 * 100% Nettowinst € 90 16,6667% 90/540 * 100% DUS: Als er staat percentage van de inkoopwaarde, dan is de inkoopwaarde je basis en dus 100%.

Aan de slag! Maak opgave 2+3

Opgave 2A: Van de omzet Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen % Omzet 10 100 - Inkoopwaarde - 2 - € 928.000,00 = Brutowinst = 8 Bedrijfskosten - 3 - € 324.000,00 = Nettowinst = 5 € 90.000,00 € 1.342.000,00 - 69,2 € 414.000,00 30,8 - 24,1 6,7

Vervolg 2A

Opgave 2B: Van de omzet Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen % Omzet 10 100 - Inkoopwaarde - 2 - 65 = Brutowinst = 8 € 322.000,00 Bedrijfskosten - 3 = Nettowinst = 5 € 115.000,00 = 12,5 € 920.000,00 - € 598.000,00 = 35 - € 207.000,00 - 22,5

Vervolg 2B

Opgave 2C: Van de omzet Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen % Omzet 10 € 711.150,00 100 - Inkoopwaarde - 2 - € 572.630,00 = Brutowinst = 8 Bedrijfskosten - 3 = Nettowinst = 5 € 66.160,00 - 80,5 € 138.520,00 19,5 - € 72.360,00 10,2 9,3

Vervolg 2C

Opgave 2D: Van de Inkoopwaarde Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen % Omzet 10 - Inkoopwaarde - 2 - € 829.000,00 - 100 = Brutowinst = 8 Bedrijfskosten - 3 - € 97.822,00 = Nettowinst = 5 € 171.603,00 € 1.098.425,00 132,5 € 269.425,00 32,5 - 11,8 20,7

Vervolg 2D

Opgave 2E: Van de Inkoopwaarde Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen % Omzet 10 €1.120.000,00 140 - Inkoopwaarde - 2 -100 = Brutowinst = 8 = € 320.000,00 Bedrijfskosten - 3 = Nettowinst = 5 10,5 - € 800.000,00 40 - €236.000,00 - 29,5 € 84.000,00

Vervolg 2E

Opgave 2F: Van de Inkoopwaarde Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen % Omzet 10 - Inkoopwaarde - 2 = Brutowinst = 8 = 38,5 Bedrijfskosten - 3 = Nettowinst = 5 € 86.160,00 = 4,8 €2.486.075,00 138,5 - €1.795.000,00 - 100 €691.075,00 - €604.915,00 - 33,7

Vervolg 2F

Opgave 3 320.000,00 180.000,00 25.000,00 111.500,00 125.500,00 136.300,00 151.700,00 525.000,00

Opgave 3D: Van de Omzet Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen % Omzet 10 - Inkoopwaarde - 2 = Brutowinst = 8 Bedrijfskosten - 3 = Nettowinst = 5 €525.000,00 100 - €341.250,00 65 €183.750,00 35 - €115.500,00 22 €68.250,00 13

Vervolg 3D

Exploitatieoverzicht TIP: Maak aantekeningen Wat weten we nog? Omzet Maak het schema af: Hoe heet dit schema? - Inkoopwaarde Brutowinst - Bedrijfskosten Exploitatieoverzicht Nettowinst

Wanneer is iets 100%? Als er niets staat is de omzet 100% Anders alles wat achter ‘van de’ staat. Bijv. de gegevens worden uitgedrukt in procenten van de inkoopwaarde.  Inkoopwaarde is dan 100%

Nog een beetje moeilijker….. We stoppen nu na het uitrekenen van de nettowinst, officieel is dit niet juist! We houden namelijk geen rekening met nog 2 soorten kosten: - Het feit dat de ondernemer een heel jaar in de onderneming heeft gewerkt. Hiervoor moet hij eigenlijk ook loon krijgen  Gewaardeerd loon - Het feit dat de ondernemer eigen vermogen in het bedrijf heeft gestopt. Hij had dit geld ook op een spaarrekening kunnen zetten en dan had hij er rente over gekregen.  Gewaardeerde rente (misgelopen opbrengsten worden als kosten gezien) Deze twee kostensoorten moeten dus nog van de netto-opbrengst worden afgehaald. Dan houden we het bedrijfseconomisch resultaat over.

Hoe bereken je het bedrijfseconomisch resultaat? Omzet - Inkoopwaarde Brutowinst - Bedrijfskosten Nettowinst Gewaardeerd loon Gewaardeerde rente - ___________ Bedr. Ec. resultaat

Opgave 5 Nieuwe begrippen: gewaardeerd loon; gewaardeerde rente.

Nummers 1 en Nummers 2 De nummers 1 gaan vraag 4 in groepjes maken. Heb je iets af? Dan controleert de docent of je het goed hebt gemaakt. Vervolgens gaat een ‘nummer 1’ naast een ‘nummer 2’ zitten en leggen ze elkaar de opgaves uit die ze gemaakt hebben. Zijn jullie helemaal klaar? Ga dan verder werken in de stencil.

Maak opg. 4+5 Succes!

Maak opg. 6+7+8 Let op bij opg. 8: reken eerst de geldbedragen uit. Daarna pas de % (i.v.m. het afronden van de %). Bij vraag 8 moet je ook 2 exploitatieoverzichten maken! Succes!

Opgave 4A: Van de Omzet Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen % Omzet 10 - Inkoopwaarde - 2 = Brutowinst = 8 Bedrijfskosten - 3 = Nettowinst = 5 € 274.000,00 100 - €186.320,00 68 = € 87.680,00 32 - €64.470,00 23,5 €23.210,00 8,5

Vervolg 4A

Opgave 4B: Van de Omzet Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen % Omzet 10 - Inkoopwaarde - 2 = Brutowinst = 8 Bedrijfskosten - 3 = Nettowinst = 5 € 246.000,00 100 - €167.280,00 68 = € 78.720,00 32 - €66.220,00 26,9 €12.500,00 5,1

Vervolg 4B

Opgave 4C: Van de Omzet, bedrijf Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen % Omzet 10 - Inkoopwaarde - 2 = Brutowinst = 8 Bedrijfskosten - 3 = Nettoverlies = 5 € 1.022.300,00 100 - € 745.260,00 72,9 = € 277.040,00 27,1 - € 288.700,00 28,2 € 11.660,00 1,1

Vervolg 4C

Opgave 4C: Van de Omzet, Branche Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen % Omzet 10 - Inkoopwaarde - 2 = Brutowinst = 8 Bedrijfskosten - 3 = Nettowinst = 5 € 1.118.900,00 100 - € 820.400,00 - 73,3 = € 298.500,00 =27,1 - € 293.200,00 - 26,7 = 26,2 @ stencil!! € 5.300,00 =0,5

Vervolg 4C

Vraag 4D = -8,6% Dus: 8,6% lager

Vraag 4D

Vraag 4D

Opgave 5: Van de Omzet, Branche Eenvoudig voorbeeld Opgave getallen % Omzet 10 - Inkoopwaarde - 2 = Brutowinst = 8 Bedrijfskosten - 3 = Nettowinst = 5 - Gewaardeerd loon -2 Gewaardeerde rente -1 Totaal gewaarde stukken = Bedrijfseconomisch resultaat = 2 € 1.440.000,00 100 - € 907.200,00 - 63 = € 532.800,00 =37 - € 403.200,00 - 28 = € 129.600,00 = 9 - € 78.750,00 - € 29.400,00 ** - 7,5 - € 108.150,00 = € 21.450,00 = 1,5 POSITIEF ** = € 490.000 x 0,06 = € 29.400

Vervolg 5

Vervolg 5

Opgave 6 € % Omzet € 1.613.862 Inkoopwaarde - € 1.022.616 - Brutowinst Bedrijfskosten - € 388.868 - Nettowinst Gewaardeerd Loon Gewaardeerde Rente (Totaal loon en Rente) Bedrijfseconomisch resultaat Wat kun je nu uitrekenen?

Opgave 6 € % Omzet € 1.613.862 Inkoopwaarde - € 1.022.616 - Brutowinst € 591.246 Bedrijfskosten - € 388.868 - Nettowinst € 202.378 Gewaardeerd Loon Gewaardeerde Rente (Totaal loon en Rente) Bedrijfseconomisch resultaat € 1.613.862 - € 1.022.616 = € 591.246 Wat kun je nu invullen? € 591.246 - € 388.868 = € 202.378

Opgave 6 € % Omzet € 1.613.862 Inkoopwaarde - € 1.022.616 - Brutowinst € 591.246 Bedrijfskosten - € 388.868 - Nettowinst € 202.378 Gewaardeerd Loon € 88.000 Gewaardeerde Rente € 16.400 (Totaal loon en Rente) € 104.400 Bedrijfseconomisch resultaat € 328.000 x 0,05 = € 16.400 Wat kun je nu invullen?

Opgave 6 € % Omzet € 1.613.862 Inkoopwaarde - € 1.022.616 - Brutowinst € 591.246 Bedrijfskosten - € 388.868 - Nettowinst € 202.378 Gewaardeerd Loon € 88.000 Gewaardeerde Rente € 16.400 (Totaal loon en Rente) € 104.400 Bedrijfseconomisch resultaat € 97.978 €202.378 – 104.400 = € 97.978 Wat moeten we nu nog invullen?

Opgave 6 € % Omzet € 1.613.862 100% Inkoopwaarde - € 1.022.616 - 63,4% Brutowinst € 591.246 36,6% Bedrijfskosten - € 388.868 - 24,1% Nettowinst € 202.378 12,5% Gewaardeerd Loon € 88.000 Gewaardeerde Rente € 16.400 (Totaal loon en Rente) € 104.400 6,5% Bedrijfseconomisch resultaat € 97.978 6,1% 1.022.616 / 1.613.862 *100% = 63,4% 202.378 / 1.613.862 *100% = 12,5% 591.246/ 1.613.862 *100% = 36.6% 104.400 / 1.613.862 *100% = 6,5% 388.868 / 1.613.862 *100% = 24,1% 97.978 / 1.613.862 *100% = 6,1%

Opgave 7 € % Omzet Inkoopwaarde - € 2.518.414 - 69,6% Brutowinst Bedrijfskosten - 25,4% Nettowinst Gewaardeerd Loon Gewaardeerde Rente (Totaal loon en Rente) Bedrijfseconomisch resultaat Hoe kunnen we nu starten?

Opgave 7 € % Omzet 100% Inkoopwaarde - € 2.518.414 - 69,6% - Brutowinst Bedrijfskosten - 25,4% - Nettowinst Gewaardeerd Loon Gewaardeerde Rente (Totaal loon en Rente) Bedrijfseconomisch resultaat En nu verder?

Opgave 7 € % Omzet 100% Inkoopwaarde - € 2.518.414 - 69,6% - Brutowinst 30,4% Bedrijfskosten - 25,4% - Nettowinst 5% Gewaardeerd Loon Gewaardeerde Rente (Totaal loon en Rente) Bedrijfseconomisch resultaat En nu verder?

Opgave 7 € % Omzet € 3.618.411 100% Inkoopwaarde - € 2.518.414 - 69,6% - Brutowinst € 1.099.997 30,4% Bedrijfskosten - € 919.076 25,4% - Nettowinst € 180.921 5% Gewaardeerd Loon Gewaardeerde Rente (Totaal loon en Rente) Bedrijfseconomisch resultaat € 2.518.414 / 69,6% = 36,1841092 (1%) € 2.518.414 / 69,6% * 100% = € 3.618.411 2.518.414 / 69,6% * 30,4% = € 1.099.997 2.518.414 / 69,6% * 25,4% = € 919.076 2.518.414 / 69,6% * 5% = € 180.921 En nu verder?

Opgave 7 € % Omzet € 3.618.411 100% Inkoopwaarde - € 2.518.414 - 69,6% - Brutowinst € 1.099.997 30,4% Bedrijfskosten - € 919.076 25,4% - Nettowinst € 180.921 5% Gewaardeerd Loon € 85.000 Gewaardeerde Rente € 30.000 (Totaal loon en Rente) € 115.000 Bedrijfseconomisch resultaat (€ 650.000 + € 850.000) / 2 = € 750.000 € 750.000 * 0,04 = € 30.000 En nu verder?

Opgave 7 € % Omzet € 3.618.411 100% Inkoopwaarde - € 2.518.414 - 69,6% - Brutowinst € 1.099.997 30,4% Bedrijfskosten - € 919.076 25,4% - Nettowinst € 180.921 5% Gewaardeerd Loon € 85.000 Gewaardeerde Rente € 30.000 (Totaal loon en Rente) € 115.000 Bedrijfseconomisch resultaat € 65.921 180.921 – 115.000= € 65.921 En nu verder?

Opgave 7 € % Omzet € 3.618.411 100% Inkoopwaarde - € 2.518.414 - 69,6% - Brutowinst € 1.099.997 30,4% Bedrijfskosten - € 919.076 25,4% - Nettowinst € 180.921 5% Gewaardeerd Loon € 85.000 Gewaardeerde Rente € 30.000 (Totaal loon en Rente) € 115.000 3,2% Bedrijfseconomisch resultaat € 65.921 1,8% €115.000 / 3.618.411 * 100% = 3,2% € 65.921 / 3.618.411 * 100% = 1,8%

Opgave 8 € % Omzet € 1.456.770 Inkoopwaarde - € 576.234 - Brutowinst Bedrijfskosten - € 332.826 Nettowinst Gewaardeerd Loon € 96.000 Gewaardeerde Rente € 28.576 (Totaal loon en Rente) Bedrijfseconomisch resultaat Hoe kunnen we nu starten?

Opgave 8 € % Omzet € 1.456.770 Inkoopwaarde - € 576.234 - Brutowinst € 880.536 Bedrijfskosten - € 332.826 Nettowinst € 547.710 Gewaardeerd Loon € 96.000 Gewaardeerde Rente € 28.576 (Totaal loon en Rente) € 124.576 Bedrijfseconomisch resultaat € 423.134 € 1.456.770 - € 576.234 = €880.536 € 880.536 - € 332.826 = € 547.710 € 547.710 - € 124.576 = € 423.134 En nu verder?

Opgave 8 € % Omzet € 1.456.770 100% Inkoopwaarde - € 576.234 - 39,6% Brutowinst € 880.536 60,4% Bedrijfskosten - € 332.826 22,8% Nettowinst € 547.710 37,6% Gewaardeerd Loon € 96.000 Gewaardeerde Rente € 28.576 (Totaal loon en Rente) € 124.576 8,6% Bedrijfseconomisch resultaat € 423.134 29% € 576.234 / € 1.456.770 * 100% = 39,6% € 547.710/ € 1.456.770 * 100% = 37,6% € 880.536 / € 1.456.770 * 100% = 60,4% € 124.576 / € 1.456.770 * 100% = 8,6% € 332.826 / € 1.456.770 * 100% = 22,8% € 423.134 / € 1.456.770 * 100% = 29%

Opgave 8 € % Omzet € 2.818.516 Inkoopwaarde - Brutowinst Bedrijfskosten - € 702.002 Nettowinst € 118.894 Gewaardeerd Loon € 92.000 Gewaardeerde Rente € 12.820 (Totaal loon en Rente) Bedrijfseconomisch resultaat Hoe kunnen we nu starten?

Opgave 8 € % Omzet € 2.818.516 Inkoopwaarde - € 1.997.620 Brutowinst € 820.896 Bedrijfskosten - € 702.002 Nettowinst € 118.894 Gewaardeerd Loon € 92.000 Gewaardeerde Rente € 12.820 (Totaal loon en Rente) € 104.820 Bedrijfseconomisch resultaat € 14.074 118.894 + 702.002 = € 820.896 € 2.818.516 - € 820.896 = € 1.997.620 € 92.000 + € 12.820 = € 104.820 € 118.984 - € 104.820 = € 14.074 Hoe nu verder?

Opgave 8 € % Omzet € 2.818.516 100% Inkoopwaarde - € 1.997.620 70,9% Brutowinst € 820.896 29,1% Bedrijfskosten - € 702.002 24,9% Nettowinst € 118.894 4,2% Gewaardeerd Loon € 92.000 Gewaardeerde Rente € 12.820 (Totaal loon en Rente) € 104.820 3,7% Bedrijfseconomisch resultaat € 14.074 0,5% € 1.997.620 / € 2.818.516 * 100% = 70,9% € 118.894 / € 2.818.516 * 100% = 4,2% € 820.896 / € 2.818.516 * 100% = 29,1% € 104.820 / € 2.818.516 * 100% = 3,7% € 702.002 / € 2.818.516 * 100% =24,9% € 14.074 / € 2.818.516 * 100% = 0,5%