Kennisplatform Architectuur 13 September 2016 Mark Backer, KING Themamiddag GEMMA Kennisplatform Architectuur 13 September 2016 Mark Backer, KING

Programma 13.30 Welkom en toelichting Inventarisatie vragen 14.00 Inleiding GEMMA Architectuur – Mark Backer 15.00 PAUZE 15.15 Deelsessies - GEMMA als inspiratiebron voor architectuur archiefinstellingen - E-depot en GEMMA - De diepte in met de Gemma software catalogus 16.15 Plenaire terugkoppeling 16.45 Einde en borrel

Onderwerpen GEMMA Standaarden Softwarecatalogus GEMMA 1 en GEMMA 2.0 Informatiearchitectuur Referentiecomponenten E-depot en archivering in de GEMMA Standaarden Interoperabiliteit Gegevens- en berichtstandaarden zoals STUF en RGBZ Softwarecatalogus Demo Compliancy monitor

GEMMA 1 naar 2 – eerste cocreatie vastgesteld in 2015 met meer dan 100 deelnemers intensief samengewerkt aan GEMMA 2 een geactualiseerde set architectuurprincipes een overzicht van gemeentelijke bedrijfsfuncties en bedrijfsobjecten en een nieuwe informatiearchitectuur.

GEMMA 1 naar 2 – tweede ronde Katern verbinden Koppelingen intern en extern integratiestijlen voor het verbinden van informatiesystemen vertaald naar gemeentelijke patronen voor het maken van koppelingen Uitwerking informatiearchitectuur Hoofdindeling gewijzigd Van front-, mid- en backoffice naar burgers en bedrijven, gemeente en ketenpartners Verdiept met applicatiefuncties Van front-en midoffice applicatiefuncties naar hoofd- en subfuncties gemeentebreed Gerelateerd aan referentiecomponenten Verbreed Van focus op dienstverlening en generieke functies Naar uitwerking van domeinarchitecturen Sociaal domein uitgewerkt als vervolg op decentralisaties; Ruimtelijk domein eerste aanzet voor omgevingswet; Start met uitwerking bestuur en veiligheid en dienstverlening

GEMMA architectuuronderdelen Baseline Informatiebeveiliging Nederlandse Gemeenten (BIG) Informatie- en archiefbeheer Bedrijfsfuncties en -objecten Procesarchitectuur Informatiearchitectuur Applicatiefuncties Katern verbinden Onderdelen GEMMA In de GEMMA wordt uitgegaan van drie soorten architecturen. Business- of bedrijfsarchitectuur. Deze bestaat uit: Procesarchitectuur Bedrijfsfuncties en -objecten. Informatiearchitectuur. Hierin wordt de informatiestrategie en de uitwerking naar concrete projecten op basis van business doelen en ontwikkelingen tot stand gebracht. Hieronder onderscheiden we ook nog twee soorten van architectuur Applicatiearchitectuur. Gegevens- en berichtenarchitectuur Referentie componenten Standaarden

Wat is een referentiecomponent Met de GEMMA referentiecomponenten worden de gemeentelijke typen softwarepakketten (of applicaties) gedefinieerd. Definitie: een referentiecomponent is een type Applicatiecomponent. Voor applicatiecomponent geldt de Archimate definitie: Een modulair, zelfstandig inzetbaar en vervangbaar deel van een systeem, dat zijn functionaliteit aanbiedt via goed gedefinieerde interfaces. Applicatiecomponenten stellen functionaliteit beschikbaar, die gebruikt wordt om de applicatiediensten mee te leveren. Voor een referentiecomponent bestaan er op de markt concrete softwarepakketten die als: zelfstandig product te kopen zijn, te installeren zijn, te beheren zijn, te gebruiken zijn en als product herkenbaar zijn voor gemeenten.

Documentenregistratiecomponent component voor beheer van documenten en bijbehorende metadata. Een documentenregistratiecomponent is over het algemeen een database waarin beschrijvende kenmerken als metadata van documenten worden opgeslagen en makkelijk zijn terug te vinden aan de hand van kenmerken zoals auteur, naam, omschrijving, datum, categorie en status. Applicatiefunctionaliteit Opslaan en ontsluiten van documenten Opslaan en ontsluiten van zaken Standaarden Verplicht PDF/A-2 (ISO 19005-2) Zaak- en documentservices 1.0 Aanbevolen PDF/A-1 (NEN-ISO 19005-1:2005 en) UBL-OHNL ODF 1.2 TMLO 1.1 Semantisch Model e-Factureren (SMeF) 1.3 RGBZ 1.0 Koppelvlak zaak- en documentservices Verplichte standaard voor softwarepakket met functionaliteit van een documentenregistratiecomponent

Referentiecomponent als verbinding In de softwarecatalogus Waarvoor is een pakket geschikt Waarvoor wordt een pakket gebruikt Plotten van een pakketten op GEMMA views Interoperabiliteit en compliancy systeemgrenzen voor een koppelvlakstandaard Inkoopondersteuning Welke en standaarden en applicatiefuncties moet ik opnemen in mijn bestek Gemma applicatiefuncties bieden nieuwe mogelijkheden

Bouwen met referentiecomponenten (Pakket)software samenstellen met referentiecomponenten

Standaarden Ambities van gemeenten Interoprabiliteit Mate van bouwbaarheid

Ambities van gemeenten en noodzaak voor standaarden Klantgerichte digitale diensten Online-diensten, eenmalige gegevensuitvraag en meervoudig gebruik Één loketgedachte, multichanneling, uniformiteit, nabije overheid Samenhangende en flexibele informatievoorziening Efficiënte uitvoering Ketensamenwerking, shared servicecentra, uitbesteding, zaakgericht werken Verhogen automatiseringsgraad, minder dubbele registratie, minder fouten Delen van informatie en delen ICT voorzieningen (intern en landelijke) Grootschalige implementatie ICT aanpassingen bij 393 gemeenten, minder maatwerk Op één lijn brengen van leveranciers Benutten oplossingen van ICT markt, netwerkeffecten, vergroten aanbod, keuzevrijheid, bevrijding uit/voorkomen van lock-ins Parallelle ICT ontwikkeling Hier ambities van gemeente Rotterdam INTEROPERABILITEIT

Standaarden, standaarden, standaarden Internationale standaarden (ISO, W3C, OASIS, EU, …) Open standaarden (Pas-toe-of-leg-uit lijst Forum) Gemeenten – KING / GEMMA portfolio (zie Gemma-online) Architectuur modellen, principes, richtlijnen Beveiligingsstandaarden (BIG) Processtandaarden / e-formulieren / ZTC Gegevensstandaarden (RSGB/RGBZ) Bericht/webservices standaarden (StUF) Protocolbindingen Geo-standaarden (IMGEO, IMKAD, enz) Zorgstandaarden (iWMO, iJW ) Werk en inkomen (SUWI, BKWI) Basisregistraties – stelsel, authenticatie, landelijke voorzieningen Enz. enz. enz. Tip: in softwarecatalogus.nl vindt u 100 voor gemeenten relevante standaarden. Bronnen: Softwarecatalogus GEMMA Online

StUF stakeholders Vraag Aanbod Grootschalige verandering Beheer & Onderhoud Kwaliteit Leveranciers-management Gebruikers Indirect E-overheidsprogr. ICT leveranciers KING NUP BRP 3D RUDs BR’s Grootschalige verandering

Interoperabiliteit – Afspraken en standaarden op verschillende niveau’s Bericht standaarden Logistieke Transport Gegevens Samenwerkings- afspraken Netwerk Kwaliteits- Proces-

Plaats van StUF standaard INHOUD info.model & StUF LOGISTIEK TRANSPORT 16

Gegevens- en StUF standaarden Smal Hoog Toepassings- gebied Dynamiek Breed Laag

Informatiemodel Zaken (RGBZ) Specificeert de gegevens en hun samenhang over lopende en afgeronde zaken. Het informatiemodel is gericht op: het adequaat kunnen informeren van betrokkenen bij, en geïnteresseerden in een zaak. het (ook achteraf) kunnen verantwoorden van de zaak

Voorbeeld van een zaakproces en de zaak- en documentservices 1 2 3 4 5 Aanvraag ontvangen; zaak starten Burger checkt status Gemeente ontvangt document Inhoudelijk behandelen Besluit nemen - Genereer Zaakidentificatie - Creeer Zaak Voeg Zaakdocument toe Geef Zaakstatus - Genereer Document identificatie Voeg Zaakdocument toe Geef Zaakdetails Geef Zaakdocument lezen Maak Zaakdocument - Update Zaakdocument Update Zaak Voeg Zaakdocument toe Actualiseer Zaakstatus 3 1 4 5 Standaard is aanscherping op StUF ZKN, RGBZ en CMIS Bedoelt voor koppeling die nodig zijn om zakgericht te kunnen werken Beschreven is welke applicaties services moeten leveren en welke services moeten gebruiken (verbinden aan architectuur) Voorbeeld: zaaksysteem LEVERT service ‘updateZaakstatus’ en een vergunningensysteem GEBRUIKT deze service om een statuswijziging van een zaak door te geven aan het zaaksysteem 2

Classificatie en normenkader Architecuurplaat De softwarecatalogus Aanbod Leveranciers en hun productportfolio’s Gebruik Gemeenten en hun applicatielandschap www.softwarecatalogus.nl in software-aanbod en gebruik Transparantie GEMMA architectuur Classificatie en normenkader Architecuurplaat

Vragen, meer info http://www.kinggemeenten.nl http://www.gemmaonline.nl/ www.gemmasoftwarecatalogus.nl www.stuftestplatform.nl info@kinggemeenten.nl mark.backer@kinggemeenten.nl Tel. 06 2022 9285