Inleiding op de Omgevingswet & Praktische tips voor raadsleden Stephan Meijers Inleiding op de Omgevingswet & Praktische tips voor raadsleden

Inhoud presentatie Kader van ontwikkelingen Doelen Wetgeving Aanvullingswetten en uitvoeringsbesluiten Taken en bevoegdheden Instrumenten (Pauze) Het omgevingsplan Toezicht en handhaving Digitaal stelsel omgevingswet Gevolgen

1. Kader van ontwikkelingen A. Integrale benadering: voortaan ‘fysieke leefomgeving’ (art. 1.2) Bouwwerken, infrastructuur, water, bodem, lucht, landschappen, natuur, cultureel erfgoed B. Participatiemaatschappij Ontplooien maatschappelijke initiatieven C. Andere rol overheid ‘Zorgt voor’ naar ‘zorgt dat’ D. Werken op basis van vertrouwen Faciliteren participatie, heldere afwegingen, inzichtelijke procedures en informatievoorziening

2. Doelen Art. 1.3 Deze wet is, met het oog op duurzame ontwikkeling, gericht op het in onderlinge samenhang: a. bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit, en b. doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving ter vervulling van maatschappelijke functies Maar ook andere verbeterdoelen / gedragsverandering van ‘nee, tenzij’ naar ‘ja, mits’

3. Wetgeving I Te vervallen Belemmeringenwet Privaatrecht, Crisis- en herstelwet, Interimwet stad-en-milieubenadering, Ontgrondingenwet, Planwet verkeer en vervoer, Spoedwet wegverbreding, Tracéwet, Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, Wet inzake de luchtverontreiniging, Wet ammoniak en veehouderij (wordt te zijner tijd ingetrokken), Wet geurhinder en veehouderij (wordt te zijner tijd ingetrokken), Wet hygiëne veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden en Wet ruimtelijke ordening. Vervangt grote delen van: Monumentenwet 1988, Waterwet, Wet beheer rijkswaterstaatswerken, Wet milieubeheer en Woningwet. Één of enkele bepalingen over naar de Omgevingswet: Gaswet, Elektriciteitswet 1998, Mijnbouwwet, Spoorwegwet, Spoorwegwet 1875, Wet bereikbaarheid en mobiliteit, Wet lokaal spoor, Wet luchtvaart. Wet natuurbescherming (nu nog: Boswet, Flora­ en faunawet, Natuurbeschermingswet 1998). Via latere wetswijzigingen gaan, zoals het er nu uitziet, de volgende wetten volledig op in de Omgevingswet: Onteigeningswet, Waterwet (resterende delen), Waterstaatswet 1900, Wegenwet, Wet beheer rijkswaterstaatswerken (resterende delen), Wet bodembescherming, Wet geluidhinder, Wet herverdeling wegenbeheer (meeste artikelen vervallen), Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken, Wet inrichting landelijk gebied, Wet milieubeheer (resterende delen), Wet natuurbescherming (nu nog: Boswet, Flora­ en faunawet, Natuurbeschermingswet 1998), Wet voorkeursrecht gemeenten, Wrakkenwet

3. Wetgeving II A. De omgevingswet B. 117 AMvB’s worden teruggebracht naar 4 uitvoeringsbesluiten C. 4 aanvullingswetten: Bodem, grondeigendom, geluid, natuur D. Invoeringswet: Waaronder planschade, omgevingsvergunningen in het omgevingsplan E. Wet kwaliteitsborging voor het bouwen Bevoegd gezag toetst zelf niet meer de kwaliteit van het bouwwerk – maar het juiste ‘borgingsinstrument’

4. Aanvullingswetten en uitvoeringsbesluiten A. Aanvullingswet bodem B. Aanvullingswet geluid C. Aanvullingswet natuur D. Aanvullingswet grondeigendom 1. Het Omgevingsbesluit 2. Het Besluit kwaliteit 3. Het Besluit activiteiten leefomgeving 4. Het Besluit bouwwerken leefomgeving

5.1. Taken en bevoegdheden I Primaat bij de gemeente Art. 2.3 1. De uitoefening van de taken en bevoegdheden op grond van deze wet wordt overgelaten aan de bestuursorganen van een gemeente, tenzij daarover andere regels zijn gesteld. 2/3. Een bestuursorgaan van een provincie / het Rijk oefent een taak of bevoegdheid, als dat bij de regeling daarvan is bepaald, alleen uit als dat nodig is...

5.2. Taken en bevoegdheden II Art. 2.2 1. Een bestuursorgaan houdt bij de uitoefening van zijn taken en bevoegdheden op grond van deze wet rekening met de taken en bevoegdheden van andere bestuursorganen. 2. Bestuursorganen kunnen taken en bevoegdheden gezamenlijk uitoefenen. Daarbij wordt niet voorzien in een overdracht van taken of bevoegdheden.

6. Instrumenten A. De zorgplicht (art. 1.6-1.7) en omgevingswaarden (art. 2.9) kunnen van invloed zijn op de inhoud van deze instrumenten. B. De kerninstrumenten zijn: 1. Omgevingsvisie 2. Programma 3. Algemene rijksregels 4. Decentraal: Provinciale en waterschapsverordening en omgevingsplan (zie punt 7) 5. Omgevingsvergunning 6. Projectbesluit (niet te verwarren met uitgebreide omgevingsvergunning!)

7.1. Omgevingsplan Goede fysieke leefomgeving in plaats van goede ruimtelijke ordening, daarmee bredere reikwijdte dan het bestemmingsplan; Andere gemeentelijke verordeningen worden toegevoegd, maar niet alle! Geen toelichting meer? Maar onderzoek dan? 1 plan voor gehele gemeentelijke gebied (art. 2.4); Delegatie aan College van B&W in plaats van wijzigings- en uitwerkingsbevoegdheden; Integrale afweging Omgevingswaarden

7.2. Omgevingsplan - procedureel Procedureel hetzelfde: Uitgebreide procedure (art. 16.28) Beroep bij RvS, ook tegen afwijzing wijzigen omgevingsplan en reactieve aanwijzing Het voorbereidingsbesluit blijft bestaan Nieuw: Art. 16.29 - Zienswijzen kunnen geen betrekking hebben op het deel van het ontwerp van een omgevingsplan dat zijn grondslag vindt in een omgevingsvergunning voor een afwijkactiviteit. Dubbele procedures worden voorkomen. Fictieve tien-jarentermijn vervalt. Niet tijdelijke vergunningen moeten wel na 5 jaar zijn opgenomen in het omgevingsplan (art. 4.17)

7.3. Omgevingsplan: invloed Rijk en Provincie Instructies Omgevingswaarden Rijksbeschermde stadsgezichten Reactieve aanwijzing Zienswijze niet overgenomen Provinciaal belang was kenbaar door omgevingsverordening

7.4. Omgevingsplan: regels Activiteiten die gevolg hebben voor de fysieke leefomgeving (art. 4.1) Functies (art. 4.2) Meldingsregels (art. 4.4) Maatwerkvoorschriften en regels (art. 4.5-4.6) Gelijkwaardigheidsregels (art. 4.7) Beoordelingsregels (art. 5.19) Moderniseringslocaties (art. 4.19) Voorschriften voor omgevingsvergunning (art. 5.34) Inwinnen advies (art. 16.15) Aanvraagvereisten (art. 16.55) Monitoring (20.2)

8. Toezicht en handhaving Hoofdstuk 18 van de omgevingswet Bevoegdheid is voor dagelijkse besturen van de overheden / vergunningverlenende orgaan / orgaan dat het projectbesluit neemt / in overige gevallen College. Zal vooral het College zijn Sluit aan bij bepalingen Awb Aangewezen toezichthouders kunnen bevoegd zijn woning overtreder te betreden zonder toestemming (art. 18.6-18.7) Bestuursdwang, dwangsom en intrekken vergunning blijven bestaan Bestuurlijke boete is in ontwikkeling (invoeringswet) Punitieve handhaving (strafbeschikking) wordt op de gebieden economische delicten, milieu, water en natuur voortgezet

9. Digitaal stelsel omgevingswet Uitgangspunt is digitaal werken Één punt voor alle informatie over de fysieke leefomgeving Doorontwikkeling van o.a. ruimtelijkeplannen.nl Aanvraag omgevingsvergunning of melding Overheden brengen hier hun omgevingsdocumenten onder omgevingsvisies, programma’s, plannen, verordeningen, projectbesluiten, alsmede de daarbij behorende onderbouwingen/motiveringen. Ambitie = verbeelden in 3D

10.1. Gevolgen: paradigmawisseling Van: Naar Sectoraal Statisch Normgericht denken Nee, tenzij Intern gericht Weinig bestuurlijke afwegingsruimte Algemene regels Wantrouwen Toetsen van activiteiten Passief Lange termijnen Probleem signalerend Integraal Dynamisch Activiteitgericht denken Ja, mits Extern gericht Veel Maatwerk Vertrouwen Partners in proces Actief Korte termijnen Probleem oplossend

10.2. Gevolgen II Organisatie overheden Bestuur Burgers en bedrijven

Bedankt voor uw aandacht Verdere verdieping: Werken met de omgevingswet van mr. J van der Velde; Op weg naar de omgevingswet van Stibbe; http://www.omgevingswet.nl/ (artikelen en toelichting). https://www.linkedin.com/in/stephanmeijers/