Inclusiespiegel Vlaanderen 2016 Foto en evolutie van de deelname van personen met een beperking aan de samenleving 23 juni 2017

Programma 14u Voorstelling Inclusiespiegel Vlaanderen 2016 14.45u Blik op de Inclusiespiegel vanuit het beleid             15u Blik op de Inclusiespiegel vanuit de wetenschappelijke wereld 15.30u Gaat de Vlaamse overheid de situatie verder opvolgen? 15.45u  Vragen 16.15  Receptie 17u WEEKEND

Voorstelling Inclusiespiegel Vlaanderen 2016 Katrijn Ruts Stafmedewerker GRIP vzw

Inhoud presentatie Wat is de Inclusiespiegel en wat is het niet? Wat willen we ermee bereiken? Hoe zijn we tewerk gegaan? Over wie gaat het? Algemene conclusies en opvallende ontdekkingen Cijfers per domein Wat hebben we niet kunnen ontdekken? Wat zijn onze aanbevelingen voor beleid? Wat zijn onze aanbevelingen voor onderzoek? Dankwoord

Aanleiding: 10 jaar na ontstaan VN-Verdrag 10 jaar na Inclusiespiegel 2006 “kunnen we een antwoord formuleren op 2 vragen: Participeren personen met een handicap meer of minder tegenover 8 à 10 jaar geleden? Is de kloof tussen personen met en zonder handicap groter of kleiner geworden?” Antwoord: JA!

1. Wat is de inclusiespiegel en wat is het niet? WEL: Een aantal cijfers voor sleutelindicatoren Op basis van bestaande surveys Weergave van de kloof tussen personen met en zonder handicap Beeld van de evolutie t.o.v. 8 à 10 jaar geleden Een start voor verdieping in monitoring NIET: Geen allesomvattende set indicatoren Geen eigen, nieuw onderzoek Geen onderzoek naar oorzaken van de situatie Geen doorlichting van het beleid Geen informatie over inclusiegehalte

2. Wat willen we ermee bereiken? Algemeen: Bijdrage aanreiken voor opvolging VN-Verdrag Aandacht vragen bij onderzoekers voor handicap / functiebeperking Aandacht vragen bij beleid voor handicap / functiebeperking Aandacht vragen voor maatregelen voor een betere representativiteit in surveys

3. Hoe zijn we tewerk gegaan? Bepalen van sleutelindicatoren Bron: surveys die Vlaamse Overheid gebruikt Zelfdefinitie Significantie SCV: gemiddelde van drie jaar

4. Over wie gaat het? Personen met een functiebeperking in de SILC, SCV en EAK: Omschrijving Representativiteit?

5. Algemene conclusies en opvallende ontdekkingen Personen met een handicap bevinden zich vaak in een zeer kwetsbare situatie Maatschappelijke achterstelling is even groot als vroeger Opvallende ontdekkingen: Instabiliteit van tewerkstelling Objectief versus subjectief armoederisico

6. Cijfers per domein Eerste meting:

Tweede meting:

Onderwijs Opleidingsniveau Dubbel zo veel laaggeschoold Dubbel zo weinig hooggeschoold Kloof is even groot

Werk Werkzaamheidsgraad Enorme structurele kloof. 43% versus 77%

Werk Bijkomende gegevens over de werkzaamheidsgraad: Geslacht: mannen met handicap achteruit, vrouwen vooruit Meer deeltijds werk, minder voltijds Meer arbeiders, minder bedienden Minder managers en intellectuele, wetenschappelijke en artistieke beroepen. Meer elementaire

Werk Stabiliteit van tewerkstelling Economische crisis: duik bij personen met een handicap. Niet bij personen zonder handicap

Wonen Aantal mensen die eigenaar zijn van de woning waarin ze wonen Minder eigenaars met een handicap. Kloof is vergroot

Inkomen Beschikbaar huishoudinkomen 61% in de twee laagste inkomensklassen (versus 34%). Nagenoeg ongewijzigd.

Inkomen Armoederisico (objectief) Lichte daling van 21% naar 19%. Kloof heel licht gedaald.

Inkomen Moeilijk financieel rondkomen (subjectief armoederisico) Gestegen van 20% naar 23%, gelijk bij personen zonder handicap (9%)

Aandachtspunt voor monitoring en onderzoek Tegenstrijdigheid tussen indicatoren? Naast inkomsten ook aandacht voor uitgaven Prijs van de handicap: extra kosten omwille van de handicap die niet worden gedekt door overheid. Dus uit eigen inkomen worden betaald.

Deelname aan sport Sportparticipatie Sporten minder (46% tov 62%) Kloof wat kleiner (personen zonder handicap sporten minder)

Cultuur Afgelopen jaar hebben geparticipeerd aan cultuur: 32% niet, versus 18% zonder handicap Kloof ongeveer gelijk

Deelname aan het gemeenschapsleven Actief lid zijn van minstens 1 vereniging 45% tov 55%. ongewijzigd

Internet Voorbije drie maanden internet hebben gebruikt van 2/3de niet en 1/3de wel naar 1/3de niet en 2/3de wel Sterker gestegen dan bij personen zonder een handicap. Maar let op!

ILLUSTRATIES Individuele getuigenissen kan je niet zomaar veralgemenen. Voor veralgemeningen zijn er cijfers nodig. Maar cijfers alleen zijn droog en zeggen soms weinig. Achter die cijfers zitten mensen, situaties en gevoelens. Menselijke verhalen doen ons de betekenis van de cijfers beter begrijpen. Twee getuigenissen illustreren onze cijfers.

7. Wat hebben we niet kunnen ontdekken? Sleutelindicatoren 2006 die we niet checkten Lacunes 2006 die lacunes blijven Relatie met andere factoren bv leeftijd

8. Wat zijn onze aanbevelingen voor beleid? a. Monitoring: Cijfers voor sleutelindicatoren 2006 en lacunes 2006 verzamelen en publiceren Representativiteit / toegankelijkheid eigen instrumenten verhogen Oplettendheid: bij weergave evolutie relevante periode nemen (cfr werk)

Waar wil Vlaanderen op inzetten?

8. Wat zijn onze aanbevelingen voor beleid? b. Inclusief beleid: Investeren in inclusie, niet in segregatie Drempels voor inclusie tegengaan Hefbomen voor inclusie versterken Een paar concrete zaken: Verschuiving van budgetten: van segregatie naar inclusie Zelf een goede kijk op handicap uitdragen Kostprijs van ondersteuning, hulpmiddelen, aanpassingen en andere kosten omwille van handicap volledig dragen

9. Wat zijn onze aanbevelingen voor onderzoek? Specificiteit van handicap meenemen in onderzoek Gegevens voor functiebeperking trekken (naar analogie met bv voor mannen/vrouwen) Prijs van de handicap in kaart brengen Pistes uitwerken voor verhogen toegankelijkheid / representativiteit

10. Dankwoord Mensen die data aanleverden voor de inclusiespiegel en vragen naar interpretatie beantwoordden Vlaams gelijkekansenbeleid voor financiering Mensen die inhoudelijk bijdragen vandaag

IETS VRAGEN OF IETS DELEN? ONTHOUD HET OF SCHRIJF HET OP VOOR STRAKS