Seksueel Overdraagbare Aandoeningen
Algemeen Jaarlijks ruim 100.000 Tot 25 jr. : 1 op 10 besmet Overgedragen via: sperma, bloed, vaginaal vocht Laatste jaren toename aantal artsenbezoeken voor soa’s
Aantal nieuwe infecties Aantallen (2005) Soa Aantal nieuwe infecties 1. Chlamydia-infectie 60.000 2. Genitale wratten 25.000 3. Herpes genitalis 12.000 4. Gonorroe 6.000 5. Hepatitis B 2.000 6. Syfilis 750 7. Hiv-infectie 700 Overige soa’s 3.000 Totaal 109.450
Klachten Afscheiding of pus uit penis, vagina of anus Pijn bij het plassen Zweertjes, wratjes, blaasjes op penis, schaamlippen, anus of mond Jeuk bij geslachtsdelen / anus Gezwollen klieren in de liezen Pijn in één of beide (bij-)ballen Pijn in de onderbuik Pijn bij het vrijen Onregelmatig of abnormaal bloedverlies
Syfilis
Gonorroe (= druiper)
Genitale wratten
Herpes genitalis
Chlamydia Veroorzaakt door een bacterie: Chlamydia trachomatis Ontstekingen in slijmvliezen geslachtsdelen Vaak ongemerkt besmet
Gevolgen chlamydia bij vrouwen Baarmoeder- en eileiderontstekingen → verklevingen en littekenweefsel → eileiders verstopt → onvruchtbaar Buitenbaarmoederlijke zwangerschap Chronische buikpijn Ontstekingen in andere organen
Gevolgen chlamydia bij mannen Meestal minder ernstig Bijbalontsteking (heftige pijn) Onvruchtbaarheid (zeldzaam)
Symptomen
Hiv / aids Dringt bepaalde cellen (T-helpercellen) binnen Helpercellen betrokken bij afweer → zorgt voor aanmaak antistoffen Door virus: aanmaak van antistoffen stokt Vatbaar voor ziekten
Ziekteverloop Klachten van de luchtwegen Klachten van huid en slijmvliezen (bijv. Kaposi’s sarcoom) Koorts, diarree en gewichtsverlies Klachten aan het zenuwstelsel (bijv. hersenvliesontsteking) Klachten aan de ogen (cytomegalovirus) Non-hodgkin-lymfoom
Kaposi’s sarcoom
Behandeling Niet te genezen Behandelingen met hiv-remmers
Soa’s ……. Gaan nooit vanzelf over Besmettelijk voor anderen Soms ernstige gevolgen bij niet behandelen Groter risico op hiv Meestal goed behandelbaar
Wanneer soa-test? Onveilig gevreeën Condoom gescheurd Gewaarschuwd door partner of ex-partner Lichamelijke klachten (na onveilig vrijen) Zonder condooms willen vrijen bij vaste relatie
Overigens Soa-test (behalve hiv-test) pas zinvol na week Een hiv-test is pas zinvol drie maanden nadat je onveilig hebt gevreeën
Waar testen? Huisarts Dermatoloog (specialist huid- en geslachtsziektenspecialist) of gynaecoloog (vrouwenarts) Soa-polikliniek (anoniem) Sommige GGD-afdelingen Seksualiteitscentrum
In Zuid-Kennemerland: Huisarts Kennemer Gasthuis Locatie EG (inloopspreekuur = soa-poli) Vrijdag en maandag 8.30 tot 10.00 uur Binnenlopen zonder afspraak (druk!)
Drie soorten onderzoeken Bloedonderzoek Lichamelijk onderzoek: uitstrijkjes Urine-onderzoek