SN 2013fs Nature Physics Supernova van rode superreus Beginfase (3uur) primeur 6okt2013 bij aarde http://www.nrc.nl/nieuws/2017/02/13/de-laatste-adem-van-een-rode-reus-6678826-a1545825 SN 2013fs

< Drempel5 Intro < Leven1: the Big Birth (wi? BB DNA) - Leven2: De goede omgeving > Leven3: Evolutie > Mens1: ontstaan > Mens2: bijzonder dier > Mens3: kuddegedrag

Metabolisme Homeostase Reproductie g./ong. Adaptie

Drempels / sprong complexiteit 1. 13.7 Big Bang 2. 13.6 Sterren en Elementen 3. 13.2 Atomen en Moleculen 4. 4.5 Ons zonnestelsel 5. 3.8 Leven 6. 200.000 Collectief leren/Mens 7. 10.000 Landbouw 8. 200 Antropoceen met heelalbewustzijn

Geschiedenis leven wij laat 0. 4.5 mrd aarde 1. 3.8 mrd 1cellig 1.0 mrd meercellig 500 blaadjes, botjes, pootjes 475 planten op land 365 dieren op land 200 zoogdieren 65 dino’s dood 0.2 Homo Sapiens

< Drempel5 Intro < Leven1: the Big Birth - Leven2: De goede omgeving > Leven3: Evolutie > Mens1: ontstaan > Mens2: bijzonder dier > Mens3: kuddegedrag Goldilocks-voorwaarden voor leven Onze biosfeer Verandering omgeving/leven Dino’s Quiz

1. Rotsplaneet met goede elementen koolstof, waterstof, zuurstof mn 2 1. Rotsplaneet met goede elementen koolstof, waterstof, zuurstof mn 2. Goede energie niveau afstand zon, hete kern 3. Water

God of Richard Dawkins Kan toch geen toeval zijn? - Intelligent design?, Teleologie? - aanpassing (ipv toeval), geen doel

< Drempel5 Intro < Leven1: the Big Birth - Leven2: De goede omgeving > Leven3: Evolutie > Mens1: ontstaan > Mens2: bijzonder dier > Mens3: kuddegedrag Goldilocks-voorwaarden voor leven Onze biosfeer Verandering omgeving/leven Dino’s Quiz

Laag waar leven voorkomt, kwetsbaar Mass-extinction events (5x) 2.5 mrd Oxygen holocaust 250 mjn Perm-Trias extinction (96%) 65 mjn Krijt-Tertiair extinction(75%) Video, 3:21

Koolstof uit de lucht-in de grond Koolstofdioxide uit de grond-in de lucht Invloed mens op biosfeer? (!)

< Drempel5 Intro < Leven1: the Big Birth - Leven2: De goede omgeving > Leven3: Evolutie > Mens1: ontstaan > Mens2: bijzonder dier > Mens3: kuddegedrag Goldilocks-voorwaarden voor leven Onze biosfeer Verandering omgeving/leven Dino’s Quiz

(tm 40) “eerste mens” bestaat niet

Stapel 185 miljoen foto’s,

< Drempel5 Intro < Leven1: the Big Birth - Leven2: De goede omgeving > Leven3: Evolutie > Mens1: ontstaan > Mens2: bijzonder dier > Mens3: kuddegedrag Goldilocks-voorwaarden voor leven Onze biosfeer Verandering omgeving/leven Dino’s Quiz

230-65 mjn jr ... Dino’s T-rex

230-65 mjn jr ... Dino’s Stegosaurus

230-65 mjn jr ... Dino’s Velociraptor

Video, aflevering1

< Drempel5 Intro < Leven1: the Big Birth - Leven2: De goede omgeving > Leven3: Evolutie > Mens1: ontstaan > Mens2: bijzonder dier > Mens3: kuddegedrag Goldilocks-voorwaarden voor leven Onze biosfeer Verandering omgeving/leven Dino’s Quiz

Vraag 1: Wat is geen goldilocks-voorwaarde voor leven? DNA Een steenachtige planeet Vloeibaar water De juiste hoeveelheid energie Goede antwoord: A

Vraag 2: Wat is volgens Richard Dawkins waar? Er moet een intelligente kracht zijn geweest die dit alles (de aarde) heeft ontworpen omdat de omstandigheden zo precies juist waren dat dit niet puur door toevalligheid kan zijn ontstaan. De aarde is niet precies gemaakt voor ons; wij zijn precies aangepast aan de aarde en het feit dat onze levensvorm is ontstaan is het resultaat van de aanpassing aan de omgeving middels natuurlijke selectie. Goede antwoord: B

Vraag 3: Welk begrip uit dit college komt uit deze rebus? -G M = F Goede antwoord: biosfeer

Vraag 4: Hoeveel mass-extinction events hebben plaatsgevonden? 1 2 3 5 Goede antwoord: D. Weten jullie ook nog welke?

Vraag 5: Welke bewering(en) is/zijn juist? I: Iedereen in deze zaal heeft dezelfde voorouders. II: Er is nooit een eerste mens geweest. Beide beweringen zijn juist. Beide beweringen zijn onjuist. Alleen bewering I is juist. Alleen bewering 2 is juist. Goede antwoord: A

Winnaars ...

< Drempel5 Intro < Leven1: the Big Birth - Leven2: De goede omgeving > Leven3: Evolutie > Mens1: ontstaan > Mens2: bijzonder dier > Mens3: kuddegedrag Huiswerk: boek 5.2 powerpoint od site + filmpjes