Collectieve transitie en veerkracht Sofie Vindevogel Expertisecentrum Quality of Life Vakgroep Orthopedagogiek HoGent
Achtergrond Onderzoek en hulpverlening in de context van politiek geweld en gewapend conflict Psychosociaal welzijn, stress, trauma en veerkracht Collectieve transitie Socio-ecologische hulpbronnen Expertisecentrum Quality of Life (E-QUAL, HoGent) Kwaliteit van leven in de context van ingrijpende gebeurtenissen Vermaatschappelijking van zorg Gemeenschapsgericht en –opbouwend werken Seminarie ‘Beter tegemoet komen aan de noden van getroffenen na rampen of aanslagen’ – 24/01/2016
Het concept ‘veerkracht’ & veerkrachtige transitieprocessen Veelzijdig en complex; containerbegrip Wat stelt mensen in staat om met stressvolle situaties om te gaan? Hoe kan welzijn in de context van dergelijke situaties ondersteund en bevorderd worden? Seminarie ‘Beter tegemoet komen aan de noden van getroffenen na rampen of aanslagen’ – 24/01/2016
Het concept ‘veerkracht’ & veerkrachtige transitieprocessen Maatschappelijk Sociaal Familiaal Persoonlijk Informeel, natuurlijk netwerk & formeel, professioneel netwerk Seminarie ‘Beter tegemoet komen aan de noden van getroffenen na rampen of aanslagen’ – 24/01/2016
Impact politiek geweld & conflict Vervaging dichotomie – continuüm Impact gebeurtenissen > Individuen Gemeenschappen, inclusief o.a. - Primaire slachtoffers - Familiaal en sociaal netwerk slachtoffers - Dienst- en hulpverleners - Bredere bevolking - Sociaal-cultureel-politiek weefsel Op verschillende niveaus & in uiteenlopende sferen Hulp behoevend Hulp biedend Seminarie ‘Beter tegemoet komen aan de noden van getroffenen na rampen of aanslagen’ – 24/01/2016
Impact politiek geweld & conflict Inductie diepgaande processen van collectief trauma Individuele beleving & verwerking onlosmakelijk verbonden met collectieve beleving & verwerking Onderzoeken en begrijpen hoe collectieve impact & aanpak ook persoonlijke ervaringen mee vormgeven + hoe vanuit het collectief te werken in functie van individuele transitieprocessen Seminarie ‘Beter tegemoet komen aan de noden van getroffenen na rampen of aanslagen’ – 24/01/2016
Implicaties voor het concept ‘veerkracht’ & veerkrachtige transitieprocessen Het proces van collectieve reflectie, planning en actie om het hoofd te bieden aan ondervonden impact, verlies en ontwrichting Komt tot stand uit de synergie tussen verschillende gemeenschapsactoren, verenigingen en structurele voorzieningen betekenisverlening aan stressvolle ervaring (her)winnen positieve toekomstvisie en gevoel van zinvolheid, identiteit en lidmaatschap connecteren met sociaal steunnetwerk en steunbronnen … ≠ in een sociaal vacuüm Seminarie ‘Beter tegemoet komen aan de noden van getroffenen na rampen of aanslagen’ – 24/01/2016
Implicaties voor het concept ‘veerkracht’ & veerkrachtige transitieprocessen Ondersteuning van veerkrachtige transitieprocessen Rekening houden met impact en potentieel op verschillende gemeenschapsniveaus Voorbij het individu als bron en doel van handelen Ook netwerken en structuren die deze individuen omringen erkenning geven voor gedeelde ervaring en constructie van een gedeeld narratief; met ruimte voor individuele ervaringen en narratieven aanspreken op rollen, engagement en capaciteiten aanwezig in gemeenschap; met ruimte om zich bewegen op het continuüm hulpbehoevend – hulpbiedend. Gaat verder dan ‘werken met netwerk’ Verruimde focus: gemeenschap als doelpubliek én partner Seminarie ‘Beter tegemoet komen aan de noden van getroffenen na rampen of aanslagen’ – 24/01/2016
Implicaties voor het concept ‘veerkracht’ & veerkrachtige transitieprocessen Wat doen < Hoe doen ? Wat helpt en helend wordt ervaren is sterk sociaal-cultureel bepaald In dialoog met getroffen individuen/gemeenschappen Initiatieven van onderuit bevorderen, ondersteunen en versterken Formeel, professioneel netwerk biedt georganiseerde context waarin informele, natuurlijke netwerken hun eigen capaciteit kunnen realiseren om de gebeurtenissen te boven te komen en welzijn te bevorderen. Seminarie ‘Beter tegemoet komen aan de noden van getroffenen na rampen of aanslagen’ – 24/01/2016
Naar een ‘community of practice’ Vanuit diverse diensten en instanties nood aan uitwisseling en versterking van informatie en competenties Streven naar gezamenlijke, gecoördineerde aanpak waar doelen, belangen, processen, middelen en resultaten gedeeld worden door diverse stakeholders Voordelen: Verhoogt eigen en gezamenlijke capaciteit om getroffenen na rampen en aanslagen te ondersteunen Verhoogt impact en duurzaamheid van initiatieven Efficiëntere besteding van middelen en tijd Up-to-date informatie en uitwisseling van inspirerende praktijken Seminarie ‘Beter tegemoet komen aan de noden van getroffenen na rampen of aanslagen’ – 24/01/2016
Contact, info, samenwerking: Sofie.Vindevogel@hogent.be