Janet Gietema Hil Dijkstra Amerins van der Vlugt Buik Spreken Janet Gietema Hil Dijkstra Amerins van der Vlugt
Casus buikpijn Meisje 11 jaar oud, VG blanko Laatste 3 jr buikpijn Oxyuren Def wisselend dun en bloed Iriscopist: darmparasiet Aanvullende anamnese ? Lichamelijk onderzoek waar let je op ? Diagnostiek, zo ja wat?
Aanvullende anamnese ?
Casus: anamnese Krampende buikpijn Geen koorts Wisselende consistentie Bloed: helderrood om ontlasting heen Geen slijm Geen gewichtsverlies Prima algemeen functioneren Fam.an. darmziekten
Buik pijn anamnese Akuut vs chronisch Alarmsignalen Koorts Braken /diarree aspect bloed/slijm/pus Pijn in aanvallen Ziek kind Effect op dagelijks functioneren school/sport /vriendjes Groei, lengte, gewicht Alarmsignalen Ziek, stil kind Golvende pijn Bloederige diarree Gallig braken
Lichamelijk onderzoek, waar let je op ?
Casus:lichamelijk onderzoek Lengte 159 cm (0SD) Gewicht 47,2 (0SD) Soepele buik geen scybala normale peristaltiek Inspectie anus geen afwijkingen
Buikpijn lichamelijk onderzoek Akuut vs chronisch temp peristaltiek ileus/spaarzaam/normaal peritoneale prikkeling gewicht /lengte anus hemorrhoiden wervelkolom: dimpel, plukken haar Alarmsignalen ziek kind, slechte circulatie afwijkende peristaltiek dehydratie
Casus: Differentiaal diagnose Parasitaire darm infectie Giardia lamblia Dientamoebe fragilis Obstipatie Coeliakie IBD etc
Diagnostiek wat en waarom ?
Casus : diagnostiek Bloed onderzoek: Hb 8,8 leuko’s 5,6 normale differentiatie CRP <1 TTGA 146 Feceskweek : dientamoebe fragilis Urine :geen afwijkingen
Differentiaal diagnostiek Akuut Appendicitis Pyelonefritis (CBO richtlijn 2010 NVK) Gastro enteritis Invaginatie/ volvulus Chronisch Obstipatie Urineweginfecties Coeliakie (richtlijn MDL 2008) IBD Parasitaire darm infecties , giardia lamblia Psychosociale problematiek Seksueel misbruik Factition falsification Functioneren school/thuis
Pyelonefritis CBO richtlijn NVK 2010 < 6 maanden verdenking UWI -> kinderarts voor diagnostiek en IV behandeling > 3???maanden -> orale antibiotica let op: klinisch beeld, voldoende intake, braken. Dan -> 2e lijn voor IV behandeling.
Coeliakie CBO richtlijn (2008 MDL) prevalentie Prevalentie van coeliakie: - Kinderen en volwassenen: 0,5% - 1,3% - In Nederland bij kinderen 2-4 jaar: 0,5% - In Nederland bij volwassenen: 0,35%. Prevalentie stijgt: Verdenking op coeliakie 4,6 -17 % Positieve familieleden DM 5% Fe gebreks- anemie en GI klachten 10-15% Syndromen Down, Turner, Williams
Coeliakie CBO richtlijn Klachten en positieve fam.an -> dunnedarmbiopsie ( ongeacht de uitslag van het serologisch onderzoek) Geen klachten en positieve fam.an -> screenen op predispositie voor de ziekte door het typeren van de HLA-DQ moleculen. Bij afwezigheid van HLA-DQ2-en/of –DQ8 lijkt verder onderzoek niet geïndiceerd. Bij aanwezigheid van HLA-DQ2 en/of –DQ8 wordt serologisch onderzoek verricht. Positiviteit voor EMA en tTGA vereist histologisch onderzoek
Coeliakie CBO richtlijn 2008 MDL De huisarts Er wordt aanbevolen in de huisartspraktijk bij iedere klinische verdenking op coeliakie serologisch te testen, minimaal op tTGA IgA. Dit kan in huisartsenlaboratoria worden aangevraagd en is zowel bij kinderen als bij volwassenen voldoende betrouwbaar. Bij positieve serologie dient verwijzing naar de tweede lijn plaats te vinden. Bij negatieve serologie moet rekening worden gehouden met foutnegatieve uitslagen en kan bij aanhoudende verdenking alsnog verwijzing naar de tweede lijn worden overwogen voor aanvullende tests.
Coeliakie CBO richtlijn sensitiviteit specificiteit IgA tTGA sensitiviteit 92% en 96% specificiteit 98% en 100% Endomysium antistoffen (EMA) Sensitiviteit 90% en 95% specificiteit 98% en 100% (P25-75). Cave IgA deficientie
Therapie coeliakie
obstipatie 100.000 kinderen per jaar Functionele obstipatie, geen org.oorzaak 95 % < 3 per week buikpijn ongewild ontlasting verlies Rome III criteria
ROME III criteria ( 2 items) Ontlasting frequentie < 2x per week Fecale incontinentie > 1x per week Ophoud gedrag Pijnlijke harde keutel Wisselende hoeveelheden Ontlasting palpabel bij LO
Obstipatie , organische oorzaak (5%) Hirschprung (meconium lozing post partum) CF (meconium plug) Hypothyreoidie Anorectale misvormingen Cave FA positief: coeliakie, hypothyreoidie Syndroom van Down, Turner, Williams
Obstipatie, anamnese LO Alarmsignalen: Trage/afwezige meconium lozing Koorts Braken mn gallig Failure to thrive Fistel Afwezig anaal reflex, dimpel, pluk haar
Obstipatie, diagnostiek DO’S bloedbeeld, ontstekings parameter Fe status, TTGA, urine, feceskweek (?) DON’TS Rectaal Toucher Buik overzicht foto Colon passage tijd Echo rectum diameter Anorectale manometrie (3e lijn)
Obstipatie, behandeling Lactulose < 1 jr Bacteriele vergisting van niet resorbeer bare disacharide→ gasvorming, zwelling , flatulentie Poeder vorm /drank vorm > 1 jr polyethyleen glycol 1- 1,5 gr/kg/dag Macrogol/forlax/movicolon Minimaal 2 maanden dan geleidelijk afbouwen bij dagelijks ontlasting en geen andere symptomen
POEP POLI Multidisciplinair team Falend beleid Complexe problematiek medisch kinderpsycholoog, Inge Visser pedagogische medewerker, Hendrikje kinderarts, Lotte Tibosch Falend beleid Complexe problematiek gedragstoornissen/ontwikkelingstoornissen adviezen lukken niet Ouder-kind interactie
POEP POLI Verwijzing 2e lijn consult kinderarts Anamnese, lichamelijk onderzoek, diagnostiek Gedrags vragen lijst leeftijdspecifiek MDO
Handige leuke websites www.poepie.info www.poeppoli.nl poep poli Emma kinderziekenhuis www.cbo.nl/thema/richtlijnen