WINDEN :PASSAAT EN MOESSON

Overzicht zon is de motor daardoor ontstaat lagedrukgebied bij de evenaar met opstijgende lucht en neerslag, daar ligt het tropisch regenwoud bij ca. 30 º breedte daalt die lucht, hier hogedrukgebied, en keert weer terug en geeft droogte, daar liggen de woestijnen bij de polen en gematigde breedte vergelijkbare (omgekeerde) processen

Schematisch overzicht I groen = lage druk en neerslag geel = hoge druk en droogte bij 0º lage druk door opstijgen en uitzetten bij 30º hoge druk door dalende lucht bij 60º lage druk en botsende lucht, door fronten neerslag bij 90º hoge druk door dalen en krimpen

Schematisch overzicht II Let op: Waar winden aan aardoppervlak waaien, stroomt de lucht boven in terug dus tegengesteld Bovendien: Wind noem je naar de richting waar de luchtstroom vandaan komt.

windsystemen

A SCHEMATISCHE INDELING VAN DE AARDE EVENAAR

KREEFTSKEERKRING EVENAAR

KREEFTSKEERKRING EVENAAR STEENBOKSKEERKRING

POOLCIRKEL KREEFTSKEERKRING EVENAAR STEENBOKSKEERKRING POOLCIRKEL

graadsysteem

Warme en koude gebieden

Koude lucht Zwaarder > daalt Hoge druk gebied Maximum Warme lucht Klimaatzones en landschappen Paragraaf 5 Mondiale lucht- en zeestromen Koude lucht Zwaarder > daalt Hoge druk gebied Maximum Warme lucht Lichter > stijgt Lage druk gebied Minimum Druk per cm² = 1 kg lucht

Lage druk Hoge druk Klimaatzones en landschappen Paragraaf 5 Mondiale lucht- en zeestromen Lage druk Hoge druk

Opgewarmde lucht stijgt op en er ontstaat een Lagedruk gebied B Luchtcirculatie

Afgekoelde lucht daalt

Afgekoelde lucht daalt en er ontstaat een Hogedrukgebied

Lucht verplaatst zich van een Hoge naar een Lagedrukgebied

hoge luchtdruk = dalende lucht lage luchtdruk = stijgende lucht

Verdamping > Condensatie Regen Klimaatzones en landschappen Paragraaf 5 Mondiale lucht- en zeestromen Lage druk Verdamping > Condensatie Regen Hoge druk Verdamping Droogte

windsystemen

Het begint bij de evenaar

Het begint bij de evenaar

Het begint bij de evenaar

Het begint bij de evenaar

Zijwaarts stroomt de lucht weg

Zijwaarts stroomt de lucht weg

Zijwaarts stroomt de lucht weg

Door afkoeling daalt de lucht weer

Door afkoeling daalt de lucht weer

De dalende lucht wordt warmer

Onderin de atmosfeer stroomt de lucht weer terug

Zijwaarts wegstromen

Zijwaarts wegstromen

Zijwaarts wegstromen

Iets complexer E Het luchtsysteem F Hoge en lage druk gebieden G Kanteling van de aarde: verschuiving van de drukgebieden

Door die luchtbewegingen ontstaan er Hoge- en Lagedrukgebieden L L L L H H H H KEERKRING EVENAAR H H H H KEERKRING

L L L L L L L H H H H H H H H L L L Wereldwijd dus deze H luchtdrukverdeling. H L L L L L L L H H H H H H H H L L L H

L L L L L L L H H H H H H H H L L L Wereldwijd dus deze luchtdrukverdeling. en deze luchtbewegingen H L L L L L L L H H H H H H H H L L L H

windsystemen

Terug bij de evenaar

Even het beeld kantelen

Deze Hadleycellen vind je aan de Noord- en aan de Zuidkant van de evenaar, in spiegelbeeld

Invloed seizoenen

seizoen

In maart ligt het stijgingsgebied boven de evenaar met lagedruk en veel neerslag bij de evenaar (=0 graden breedte) 0 º

In juli ligt het stijgingsgebied noordelijk met lagedruk en veel neerslag bij de noordelijke keerkring (= 23,5 graden NB) 23,5 º NB

In september ligt het stijgingsgebied boven de evenaar met lagedruk en veel neerslag bij de evenaar 0 º

In januari ligt het stijgingsgebied zuidelijk met lagedruk en veel neerslag bij de zuidelijke keerkring 23,5 º ZB

kernprincipes zon is de motor daardoor ontstaat lagedrukgebied bij de evenaar met opstijgende lucht en neerslag, daar ligt het tropisch regenwoud bij ca. 30 º breedte daalt die lucht, hier hogedrukgebied, en keert weer terug en geeft droogte, daar liggen de woestijnen bij de polen en gematigde breedte vergelijkbare (omgekeerde) processen

Overzicht groen = lage druk en neerslag geel = hoge druk en droogte bij 0º lage druk door opstijgen en uitzetten bij 30º hoge druk door dalende lucht bij 60º lage druk en botsende lucht, door fronten neerslag bij 90º hoge druk door dalen en krimpen

Let op: Waar winden aan aardoppervlak waaien, stroomt de lucht boven in terug dus tegengesteld Bovendien: Wind noem je naar de richting waar de luchtstroom vandaan komt.

De lage drukgebieden bij 60 graden NB evenaar 60 graden ZB trekken luchtstromen aan

De hoge drukgebieden bij Noordpool 30 graden NB en ZB Zuidpool stoten luchtstromen af

Definities Poolwinden = oostenwinden vanaf de polen (NO en ZO)

Definities Westenwinden = westenwinden tussen 60 en 30 º (ZW en NW)

Definities Passaatwinden = oostenwinden naar evenaar toe (NO en ZO)

Definities Polair maximum = hogedrukgebied bij de polen Sub-polair minimum = lagedrukgebied bij 60 º Subtropisch maximum = hogedrukgebied bij 30 º Tropisch minimum = lagedrukgebied bij de evenaar afwisseling: + - + -

Definities Ezelsbrug: begin bij Noordpool met + daarna afwisseling: + - + - 60-30-0-30-60-90 alle winden liggen langs de winkelhaak

Definities ITZC = gebied waar passaatwinden samenkomen bij de evenaar

Samenvatting overheersende winden NO ZO poolwind ZW NW westenwind NO ZO passaat E I N D E

ITZC Het stijgingsgebied met lage luchtdruk en veel neerslag (ITZC) ligt in onze zomer noordelijk (zon staat meer boven noordelijk halfrond) in onze winter zuidelijk (zon staat meer boven zuidelijk halfrond) in lente en herfst boven de evenaar

windsystemen

Dat is ook zichtbaar in de vegetatie: juli

Dat is ook zichtbaar in de vegetatie: september

Dat is ook zichtbaar in de vegetatie: januari

Dat is ook zichtbaar in de vegetatie: maart

Het coriolis effect door draaiende aarde Een windstroom van A naar B wordt door de draaiing van de aarde afgebogen Het gevolg is dat wind nooit rechtstreeks van hogedrukgebied naar lagedrukgebied waait, maar altijd met een kromming. Daardoor zijn lagedrukgebieden spiralen naar binnen toe en hogedrukgebieden spiralen naar buiten toe A B A B

Drukgebieden zijn spiralen Daardoor zijn lagedrukgebieden spiralen naar binnen toe en hogedrukgebieden spiralen naar buiten toe Op het Noordelijk Halfrond afwijking naar rechts Op het Zuidelijk Halfrond afwijking naar links

Hoe bepaal je de windrichting bij de blauwe punt? Winden: Denk altijd vanaf het hogedrukgebied (daar vertrekt de wind) zie rode pijl Op Noordelijk Halfrond afwijking naar rechts zie gele pijl Resultaat is wind langs lijnen zoals bij geel zie oranje pijlen

Coriolis effect Door het draaien van de aarde en haar bolvorm ontstaat het Coriolis effect

Gustave-Gaspard de Coriolis ontdekte dat het op onze draaiende planeet lijkt alsof vrij bewegende objecten een kromme baan lijken te beschrijven. Als gevolg van dit Coriolis-effect krijgen luchtbewegingen op het Noordelijk halfrond een afwijking naar rechts en op het Zuidelijk halfrond een afwijking naar links.

Noordelijk halfrond en Zuidelijk halfrond maar zo of zo H L L niet zo

De werkelijke luchtbewegingen (schematisch)

De werkelijke luchtbewegingen Op het Noordelijk halfrond naar rechts

De werkelijke luchtbewegingen Op het Noordelijk halfrond naar rechts Op het Zuidelijk Halfrond naar links

Dus zo !

De windsituatie in India LINKJE

MOESSONS ZIJN HALFJAARLIJKSE WINDEN

MOESSONS ZIJN HALFJAARLIJKSE WINDEN EN DIE ZIE JE DUS OP DEZE SCHEMATISCHE INDELING.

MOESSONS ZIJN HALFJAARLIJKSE WINDEN IN HET ZOMERHALFJAAR..

MOESSONS ZIJN HALFJAARLIJKSE WINDEN EN IN HET WINTERHALFJAAR..

Hoe kan dat?

Omdat in werkelijkheid de Hoge- en Lagedruk gebieden niet op dezelfde plaats liggen.

Omdat in werkelijkheid de Hoge- en Lagedruk gebieden niet op dezelfde plaats liggen. Ongeveer op de evenaar ontstaan Lagedrukgebieden.

(de Inter Tropische Convergentie zone) Omdat in werkelijkheid de Hoge- en Lagedruk gebieden niet op dezelfde plaats liggen. Ongeveer op de evenaar ontstaan Lagedrukgebieden. Dit gebied is de I.T.C. zone (de Inter Tropische Convergentie zone)

(de Inter Tropische Convergentie zone) Omdat in werkelijkheid de Hoge- en Lagedruk gebieden niet op dezelfde plaats liggen. Ongeveer op de evenaar ontstaan Lagedrukgebieden. Dit gebied is de I.T.C. zone (de Inter Tropische Convergentie zone) Deze zone verschuift noord- en zuidwaarts afhankelijk op welk Halfrond het zomer is (dus waar de zon loodrecht boven een keerkring staat)

In de winterperiode ligt de ITC zone onder de evenaar De ITC zone is de rode bloklijn

In de zomerperiode ligt de ITC zone boven de evenaar

In de zomerperiode ligt de ITC zone boven de evenaar Omdat er dan meer landdelen opgewarmd worden !

De lucht verplaatst zich nog steeds van Hoog naar Laag evenaar H

Maar gaat dan wel over de evenaar heen ! kreeftskeerkring evenaar steenbokskeerkring

en dan geldt de regel : Noord.halfrond afwijking naar rechts! kreeftskeerkring evenaar steenbokskeerkring

Zomerperiode : natte moesson

Winterperiode : droge noordoost moesson

En een passaat dan ?

Dat is een tropische wind die het hele jaar door..

Dat is een tropische wind die het hele jaar door.. uit dezelfde richting waait

Einde

Temperatuur Van invloed: Breedteligging: invalshoek en daglengte Storende factoren Wind-en zeestromen Zee- of landligging Relief

Temperatuur

Hogedrukgebieden, lagedrukgebieden en wind Luchtdruk Hogedrukgebied (maximum) Lagedrukgebied (minimum, depressie) Wind Windsnelheid afhankelijk van luchtdrukverschil (isobaren dicht bij elkaar, dan veel wind) Weer hogedruk- en lagedrukgebied

Alle hoge- en lage drukgebieden schuiven mee met de zon (4 data) Depressies Westenwinden Passaten moessons Westenwinden Depressies Alle hoge- en lage drukgebieden schuiven mee met de zon (4 data)

Hadleycel

Wet van Buys Ballot Lucht beweegt van een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied, waarbij met de wind in de rug geldt dat op het noordelijk halfrond de wind een afwijking heeft naar rechts en op het zuidelijk halfrond naar links.

Draaiing van de aarde verklaart deze wet Aarde: ronddraaiende bol Snelheid aarde evenaar groter dan Nederland Ook lucht! Lucht boven evenaar hogere snelheid Raakt voor op de aarde op hogere breedtes En andersom!

Weerkaart van Europa. Zwarte dikke lijn = frontale depressie Weerkaart van Europa. Zwarte dikke lijn = frontale depressie. Let op temp.verschil IJsland-Engeland en zon en regen

Neerslag Drie gebieden waar het veel regent: Evenaar – stiiging Bergen - stuwing (loef en lij) Sub pol.min frontale regens Stijgende lucht Weinig Subtrop.max. Dalende lucht (Sahara)

Zie je een depressie en het equatoriale minimum?

Zeestromen (driften) Aangedreven door de wind Water beweegt vooral horizontaal Golfstroom Zeestromen o.i.v. passaten Westenwinddrift