Context 2: Duitsland 1870-1945 Les 6 – 1933-1937 Nazi’s aan de macht
Voor de stemming over de machtigingswet sprak de SPD voorzitter Otto Wels zijn laatste vrije woorden, waarop Hitler woedend reageerde : „Ich will auch gar nicht, dass Sie dafür stimmen. Deutschland soll frei werden, aber nicht durch Sie.“ 37 De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie 38 Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme 41 Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden Voorbeelden stofomschrijving Rijksdagbrand (1933) (KA 37 & 38) Instelling Rijkscultuurkamer (1933) (KA 37 & 38) Ingebruikname concentratiekamp Dachau (1933) (KA 38 & 41)
NSDAP resultaten verkiezingen voor de Reichstag
NSDAP resultaten verkiezingen voor de Reichstag verkiezing Aantal gewonnen stemmen percentage 1924 907.242 3,00% 1928 810.127 2,63% 1930 6.379.672 18,25% 1932, juli 13.779.017 37,36% 1932, november 11.737.021 33,09% 1933, maart 17.277.180 43,91%
Hitler in de regering Na de verkiezing van juni 1932 eiste Hitler al het kanselierschap op. ….dit was ff te vroeg! In januari 1933 krijgt Hitler van de president – Von Hindenburg – de opdracht een regering te vormen. Hij vormde een coalitieregering, maar daarna ging het snel. Op 27 februari vond de Rijksdagbrand{= voorbeeld stofomschrijving} plaats communisten (o.a. Marinus van der Lubbe) krijgen de schuld en worden opgepakt en 5 komen voor de rechter. Op 28 februari tekende Von Hindenburg een noodverordening Hitler laat duizenden “tegenstanders van de staat” arresteren De SA schop nog meer rotzooi op straat dan ze al deden De linkse pers werd aan banden gelegd Hitler schrift snel nieuwe verkiezingen uit in de hoop de absolute meerderheid te bemachtigen
Hitler aan de macht De verkiezingen van maart (zie tabel) leverden geen absolute meerderheid op. Hitler balen! Maar hij wendde voor dat een dergelijke overwinning (43,91%) duidelijk maakte dat Weimar had afgedaan! 23 Maart diende hij een machtigingswet in Een jaar lang zou de noodtoestand gelden en de regering het land besturen met opschorting van de grondwet. Het parlement stemde in (tweederde meerderheid) Centrum & DNVP stemmen voor Mogelijke tegenstemmers werden door de SA zwaar geïntimideerd! Eenmaal aan de macht stond Hitler deze niet meer af! Ontstaan van de totalitaire staat
Op weg naar de totale macht Hitler wilde niet zomaar de macht, maar de totale macht Over alles en iedereen De maatschappij werd door de nazi-partij gestuurd 2 Alle tegenstanders moeten worden uitgeschakeld Politiek Politieke tegenstanders werden door de Gestapo opgepakt Naar heropvoedingskampen 1 Alle tegenstanders moeten worden uitgeschakeld Intern Nacht van de Lange Messen (1 juli 1934) Uitschakeling van de SA door de SS; SA leiders vermoord Gewone SA-ers moesten het leger in
Röhm en Himmler nog samen Esterwegen, Emsland bei (1933)
Ingebruikname concentratiekamp Dachau (1933) {= voorbeeld stofomschrijving} Politieke terreur
Op weg naar de totale macht 4 Alle tegenstanders moeten worden uitgeschakeld Joden Moeten buiten de samenleving worden gesteld 1 april 1933 startte de nazi’s met het boycotten van joodse winkels (Kom ik de volgende les uitgebreid op terug!) 3 Alle tegenstanders moeten worden uitgeschakeld Kunst Kunst moest in dienst staan van de staat, het volk, het nazisme Ontaarde kunst werd verboden Instelling Rijkscultuurkamer (1933) {= voorbeeld stofomschrijving}
Instelling Rijkscultuurkamer (1933) {= voorbeeld stofomschrijving}
Goebbels bezoekt tentoonstelling ‘Ontaarde kunst’ 1937
Op weg naar de totale macht 5 Iedereen moest de Führer volgen Hitler Wist wat goed voor het volk was Propaganda pompte deze boodschap er keer op keer in 6 Het volk werd heropgevoed Door Propaganda De indoctrinatie op scholen Door oprichten en verplicht deelnemen aan jeugdverenigingen Arbeidsdienst voor jongeren die net van school kwamen
Propaganda
Huiswerk Lees: p. 72-76 Maak: W11 & 12