Aandacht voor zin- en levensvragen door professionals in zorg & welzijn 5 feiten en fabels 30 mei 2017 Rinske Boomstra

Why: Zingeving dimensie van positieve gezondheid

Wat zijn Levensvragen?: Vragen over de zin en bedoeling van ons leven Wat beteken ik (nog) voor anderen? Wat wil ik (nog) in het leven? Hoe doe ik er (nog) toe? Wat laat ik na? Hoe kijk ik terug op mijn leven? Hoe kijk ik vooruit naar het einde? What (2) Vragen over de zin en bedoeling van ons leven: - Wat beteken ik (nog) voor anderen? - Wat wil ik (nog) in het leven? - Hoe doe ik er (nog) toe? - Wat laat ik na? (What (3) Vragen die vertellen over behoeften, verlangens en mogelijkheden van de cliënt: wat houdt iemand bezig? Wat doet hem verdriet? Wat maakt hem gelukkig? Wat geeft hem houvast? Wat vindt hij vervelend? Daaronder existentiële vragen: Hoe kijk ik terug op mijn leven? Hoe kijk ik vooruit naar het einde?

Trigger voor levensvragen Verlieservaring(en)/transitiemomenten

Aandacht voor levensvragen: hoe doe je dat? Begeleiding: - Verkennen van de thema’s transitiecirkel door: Oordeelloos luisteren naar en vragen stellen over hoogte- en dieptepunten op levenslijn en -verhaal? - Erkennen & herkennen: Door wezenlijke aandacht komen mensen terug in hun kracht. Grondhouding: - Onvoorwaardelijke acceptatie/vertrouwen/veiligheid - Zelfreflectie op thema’s transitiecirkel (geraakt zijn door verlies) Heeft een professional in zorg & welzijn daar wel tijd voor? How (1) Signalering levensvragen: http://www.agora.nl/Nieuws-en-Agenda/Nieuwsbank/hoe-ga-jij-om-met-levensvragen Acties: (1) niet-pluis gevoel serieus nemen/doorvragen mag (2)visie-ontwikkeling organisatie: goede zorg gaat verder dan lakens verschonen’ (3) signalering, begeleiding en/of doorverwijzing bespreken in team Ruimte in begeleidingscontact voor verlieservaringen, angst voor verval, afhankelijkheid en de dood. (Zorg)professionals leren om zelf als mens om te gaan met het besef van eindigheid, kwetsbaarheid door verlies.

Aandacht voor levensvragen: zo doe je dat.

Aandacht voor levensvragen: hoe doe je dat? Samenwerking: Omgaan met levensvragen opnemen in zorgleefplan Omgaan met levensvragen bespreken in MDO; netwerk cliënt in kaart brengen en betrekken en zo nodig doorverwijzen naar geestelijk verzorger

Levensvragen in langdurende zorg: Feit of fabel? Levensvragen horen bij het ouder worden en niet alleen bij levenseinde Feit Levensvragen zijn vaak verborgen Het hoort niet bij mijn werk, het hoort bij de kerk, dominee/geestelijk verzorger/imam en/of privé Fabel Het is te druk om over levensvragen te praten Betrekken van familie bij levensvragen helpt What (4)? 5 feiten & fabels Feit: Levensvragen horen bij het ouder worden/laatste levensfase en niet alleen rondom levenseinde. Feit: Levensvragen zijn vaak verborgen. Fabel: ‘Het hoort niet bij mijn werk’/’Het hoort bij kerk, dominee/imam en/of privé’. Fabel: Het is te druk om over levensvragen te praten. Feit: Betrekken van familie bij levensvragen helpt

Voor nadere informatie en/of advies Kijk op: www.zorgvoorbeter.nl/ouderenzorg/Vindplaats-Mentaal-welbevinden.html http://www.beteroud.nl/ouderen/zingeving-levensvragen.html http://www.agora.nl/Nieuws-en-Agenda/Nieuwsbank/hoe-ga-jij-om-met-levensvragen Expertisenetwerk voor levensvragen en ouderen: training, scholing en advies op maat

Zingeving in zorg en welzijn is doodgewoon