Hoe doe ik gezond aan duursport ? Dr Roosen John Dienst cardiologie Bonheiden Mede-oprichter ‘vzw cardiosporten’

Indeling Algemene trainingsprincipes Positieve effecten van training op het lichaam / hart Hoe veilig sporten / screenen ?

Algemene trainingsprincipes: herstel staat centraal !!! Men verbetert tijdens de herstelfase, niet tijdens de inspanning zelf !!!!

Algemene trainingsprincipes: vier fasen Fase I: vermoeidheid (verbruik energie door lichaam, afvoer afvalstoffen, ..) Fase II: herstel (energievoorraad en spieren moeten hersteld worden) Fase III: supercompensatie (lichaam verstevigt zich voor verdere inspanningen = “trainingseffect”) Fase IV: daling tot beginsituatie (indien geen nieuwe inspanning geleverd wordt, terug daling tot beginniveau)

Algemene trainingsprincipes: opbouw en overbelasting Opbouw conditie door juiste moment te kiezen voor volgende training Overbelasting door te snel en te zwaar te trainen

Positieve effecten duurtraining Fysieke verbeteringen: Verhoging van het aantal kleine bloedvaten in de werkende spieren  meer energie en zuurstof voorziening door betere doorbloeding Verbetering van de hartspier (hart vergroot en de hartspier wordt sterker) Per keer pompt het hart meer uit (verhoogd slagvolume) Verlaging van de hartslag, zowel in rust als tijdens recuperatie

Positieve effecten duurtraining Fysieke verbeteringen Verbetering bloedvolume door toename van het aantal rode bloedcellen Meer en betere mitochondrieen in de spieren, waardoor spier meer energie kan produceren uit vetten en suikers (met de hulp van zuurstof) Verbeterde zenuwprikkeling van de getrainde spieren, waardoor efficiëntere bewegingen Door duurtraining vermagert men (indien met juist traint !!!)

Positieve effecten duurtraining Effecten op de gezondheid Kleinere kans op hart- en vaat ziekten, vooral op ‘vernauwingen’ (45 % vermindering !!) Verlaging van de bloeddruk indien deze licht of matig verhoogd is Verlaging van de cholesterol (daling totaal en LDL cholesterol) Verbetering van de botdichtheid Verbetering type II diabetes Verbeterde vetverbranding

Specifieke effecten op het hart Zoals weergegeven: Positieve effecten op hartfrequentie en slagvolume Cave Recreatief sporten is gezond Topsport (indien bvb. ‘sporthart’ ontwikkeld wordt) Meer kans op ritmestoornissen (probleem is vooral litteken vorming thv. de rechter kamer) Hogere kans op pacemaker op latere leeftijd

Wie moet zich laten screenen: rationale “Sportparadox”: tijdens sporten verhoogt de kans op plotse dood met factor 3. Buiten sporten verlaagt deze kans bij zelfde persoon Doel screening is vnl preventie plotse dood Kans op plotse dood => 3-4/100.000 sporters per jaar Intensieve screening verlaagt dit tot < 1/ 100.000 sporters per jaar, dus niet naar 0 !!

Wat veroorzaakt plotse dood Niet de sport op zich !! Wel voornamelijk onderliggende hartziektes waarbij sport dan als trigger werkt voor arythmiën (< 35 jaar) Hypertrofe cardiomyopathie Aangeboren afwijkingen van de kransslagaders Brugada syndroom ARVD Marfan syndroom

Wie moet zich laten screenen? Liefst vanaf 14 jaar => met rust-EKG > 35 jaar =>met inspannings-EKG Ook bij sporters in competitief verband Algemene leidraad via vragenlijst op website ‘sportkeuring.be’

besluit Veel voor- en tegenstanders Blijft een eeuwig debat, maar Wat is de ‘kostprijs’ van een jong leven In het begin op gebied van rust EKG veel vals positieve resultaten, maar met huidige ‘refined criteria’ duidelijk betere specificiteit Chaos tussen verschillende sportfederaties