LES 3 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID Laaggeletterdheid en kinderen

Laaggeletterdheid Bron: refdag.nl Wederom de fot o van Prinses Laurentien (ooit: roepnaam Petra! Leuk feitje om te delen met de studenten) Bron: refdag.nl

Terugblik op de vorige les… Wat is je bijgebleven over laaggeletterdheid? Ben je een “Jos” tegengekomen? Kijk je nu met andere ogen naar ouders op je BPV plaats? Zoja, wat is veranderd? Zoom even in op wat er is blijven hangen van de vorige les en wat er ondertussen op de stage is gebeurd.

Laaggeletterdheid en kinderen Opdracht: Lees het verhaal van Jos. Vorm een tweetal. Praat met elkaar over wat de gevolgen zijn van laaggeletterdheid voor de kinderen van Jos en Tessa. Vul samen werkblad 3.1 in.

Laaggeletterdheid en kinderen Terug naar de oorzaken van laaggeletterdheid: Je wilt voorkomen dat een kind laaggeletterd raakt. Op welke oorzaak hebben ouders invloed? Op welke oorzaak heb jij in je werk invloed? Ga bij de studenten na wat hun ideeen zijn. Waarop hebben zij invloed en waarop niet? Wat kunnen ouders zelf doen? En hoe kunnen de studenten vanuit hun rol als professional de ouders weer stimuleren (en daarmee indirect ook de kinderen).

Laaggeletterdheid en kinderen Een ‘taalarme’ thuisomgeving, wat houdt dat in? Geen of weinig boeken in huis Geen of weinig kranten en tijdschriften in huis Televisie staat de hele dag aan Ouders lezen zelf niet of nauwelijks Kinderen worden niet voorgelezen Kinderen worden niet gestimuleerd tot lezen Mondeling taalgebruik kenmerkt zich vaak door korte zinnen en gebruik van frequente woorden, talige interactie tussen ouders en kinderen is beperkt. Herkennen de studenten dit? Wat wel en wat niet? Komt dit veel voor bij de kinderen van hun stage?

Laaggeletterdheid en kinderen Wat zijn gevolgen voor kinderen bij het opgroeien in een taalarme thuisomgeving? Minder kans op schoolsucces Lagere leesvaardigheid Lagere woordenschat Dus minder ook begrip van vakteksten En dus ook meer moeite met andere vakken dan taal Wat zou dit op korte en lange termijn betekenen voor de kinderen?

Laaggeletterdheid en kinderen Een voorbeeld van een taalarme en taalrijke thuisomgeving: ‘Amerikaanse kinderen van hoger opgeleide ouders horen per uur gemiddeld 2.153 woorden, van middelbaar opgeleide ouders 1.251 woorden en van lager opgeleide ouders 616 woorden. Als gevolg daarvan, kent de eerste groep op 3-jarige leeftijd 1.100 woorden, de tweede 750 woorden en de derde groep net iets meer dan 500 woorden (Hart & Risley, 1995).’ Bron: http://www.leesmonitor.nu/page/10004/invloed-leesopvoeding Vraag de studenten dit te lezen en laat ze erop reageren. Vinden ze het opvallend of is het logisch? Wat kun je doen om kinderen van lager opgeliede ouders zoveel mogelijk kansen te geven?

Laaggeletterdheid en kinderen Hoe zit het nu met voorlezen en schoolsucces? Wist je dat… Kinderen die 15 minuten per dag lezen, 1.146.000 woorden per jaar lezen? Een beperkte woordenschat bijna altijd leidt tot slechte schoolresultaten? Kinderen die op 3-jarige leeftijd dagelijks worden voorgelezen, na twee jaar hoger scoren op taal en rekenen en bovendien voorlopen qua sociale, emotionele, fysieke en creatieve ontwikkeling? Bron: http://lezenenschrijven.nl/wp-content/uploads/2012/04/Factsheet-voorlezen.pdf Ook hier stel je weer vragen aan de studenten, bijvoorbeeld of ze zelf veel voorgelezen zijn, of ze voorlezen op hun stage en of ze weten dat voorlezen en lezen blijkbaar zo belangrijk zijn voor succes op school.

Laaggeletterdheid en kinderen Wat je nu weet over (voor)lezen en geletterdheid… … wat betekent dat voor jouw BPV-plek en je toekomstige werkplek? Wat kun jij doen op je BPV-plek of werk? Naar ouders toe? (taalarme thuisomgeving taalrijker maken, doorverwijzen naar scholing) Naar kinderen toe?

Terug naar Jos en zijn gezin Daan is nu 5 jaar en gaat naar groep 2. Het valt de leerkracht van Daan op dat hij nog niet zoveel woorden kent en dat hij moeite heeft zich te uiten. Als Daan iets graag wilt of iets niet fijn vindt slaat of schopt hij soms andere kinderen. De andere kinderen in de groep zijn daarom bang voor hem. De leerkracht belt de ouders van Daan om ze uit te nodigen voor een gesprek. De leerkracht adviseert om Daan elke dag voor te lezen en over het boek te praten, zodat hij zijn woordenschat kan vergroten. Als het om PW-ers gaat, pas je deze dia aan, dan maak je er bijv een peuterspeelzaal van of een BSO.

Terug naar Jos en zijn gezin Wat kan de leerkracht/de school nog doen om Daan te helpen bij het vergroten van zijn woordenschat en zijn taalvaardigheid? Wat kunnen de ouders van Daan nog meer doen om de taalvaardigheid/woordenschat van Daan te vergroten?

Rollenspel 10-minuten-gesprek Doel: zélf ervaren wat het betekent om een gesprek aan te gaan met een ouder van wie je vermoedt dat hij of zij laaggeletterd is en van wie het kind moeite heeft met lezen en schrijven. Wat ga je doen? Voer een rollenspel uit met daarin drie rollen: Moeder van Daan. Professional (PW-er of leerkracht/OA). Observator. Lees de ‘Opdracht Rollenspel’ en voer deze uit.

Rollenspel 10-minuten-gesprek Hoe ging het rollenspel? Wat moet je in een gesprek met een (mogelijk) laaggeletterde ouder juist wel doen? Wat moet je in een gesprek met een (mogelijk) laaggeletterde ouder juist niet doen?

Huiswerk Lees het artikel ‘Werkvormen’. Geef antwoord op de vragen op het opdrachtblad. Neem je uitwerkingen de volgende les weer mee.

Tot de volgende keer!