De ZIN van samen werkend en onderzoekend leren: van teams naar netwerken Gaby Jacobs Lector Persoonsgerichte Praktijkvoering

Professionele werkplaats “Een plaats waar studenten, docenten en professionals uit het werkveld samenwerken aan het beantwoorden van onderzoeksvragen uit de praktijk.”

Vragen 1.Wat is de bedoeling? 2.Hoe deze vormgeven? 3.Wat zijn succesfactoren? 4.Wat zijn de opbrengsten? 5.Wat is de toekomst?

ZIC / ZIN: Zorg Innovatie Centrum/Netwerk

ZIC/N

1. Wat is de bedoeling? Leren met elkaar 1. Ontwikkelen relaties/identiteit/ waarden 2. Kennisontwikkeling 3. Uitvoeren projecten en activiteiten 4. Praktijkontwikkeling Persoonlijke professionaliteit Instrumentele professionaliteit Transformatieve professionaliteit Onderzoekende professionaliteit

Doelen ZIC/ZIN In principe alle doelen Prioritering afhankelijk van: -fase student / medewerker -aard ZIC/ZIN -begeleiding -visie en doelen organisatie / afdeling

2. Hoe vorm geven? Ontwikkeling ZIC/ZIN geleidelijk, passend bij de context en tempo beroepspraktijk Stap 1: Het verbinden van een LP-er, een docentcontactpersoon en stagiaires aan de organisatie. Stap 2: Kleinschalige onderzoeksmatige verbetertrajecten in het kader van stage en afstuderen Stap 3: Verbinden van verbetertrajecten in de beroepspraktijk met onderzoeksprogramma’s vanuit het lectoraat

3. Wat zijn succesfactoren? 1.Lecturer Practitioner als ‘boundary crosser’ 2.Afspraken over rollen en samenwerkingsdoelen 3.Een overleg- en evaluatiestructuur die zich kenmerkt door dialoog en co-creatie 4.Structuren die een krachtig en duurzaam leerklimaat ondersteunen (bv. onderwijsruimte, periodieke bijeenkomsten) 5.Samenhang met beleid instelling 6.Verbinding met onderzoeksprogramma hogeschool

Praktijkgericht onderzoek als vliegwiel voor leren en innoveren Evidence based practice: Praktijkgericht onderzoek waarin wetenschappelijke kennis, beroepsmatige kennis en expertise en ervaringskennis rondom een bepaald vraagstuk worden geïntegreerd (Rycroft-Malone et al., 2004; McCormack, Manley & Titchen, 2013) Leren op het kruispunt van kennisbronnen; meerdere perspectieven en de spanningen daartussen

Facilitering Context Voettekst13 Wetenschappelijke kennis (literatuur) Professionele kennis (beroepspraktijk) Ervaringskennis (leven) Bron: McCormack, Manley & Titchen, 2013)

4. Wat zijn de opbrengsten? Beroepspraktijk: leren op de werkplek, binnen teams en bestaande structuren; ondersteuning HBO-werk en leerklimaat; innovatieprojecten Docenten / LP-ers: voeling met actuele ontwikkelingen in de beroepspraktijk; ontwikkeling competenties in coaching en onderzoek Studenten: krachtige leeromgeving voor ontwikkeling professionaliteit FHMG / de opleidingen: stageplaatsen van hoge kwaliteit & curriculumvernieuwing Lectoraat / praktijkgericht onderzoek hogeschool: kennisontwikkeling rondom actuele thema’s uit de beroepspraktijk.

5. Wat is de toekomst? Relatie tussen teamleren (Homan, 2001) en innovaties in de verpleegkunde zeer beperkt aangetoond (Timmermans et al, 2012) Teamleren is geschikt voor doel 1 en 3, maar minder voor 2 en 4: kennisontwikkeling en innovatie bij complexe en dynamische vraagstukken ‘…teams are but one probably overrated form among a growing multitude of fluid forms of organizing collaborative work’ (Engeström, 2008: 194) Van teams naar ‘knots’ (Engeström, 2008)

Leren in ‘knots’ Negotiated knotworking: geen centrum van coördinatie en controle; geen vaste routines of verbanden; initiatief verandert voortdurend (‘distributed agency’)

Co-configuratie 1.Een adaptief product of dienst 2.Continue uitwisseling tussen cliënt, organisatie en dienst 3.Voortdurende afstemming en aanpassing 4.Actieve input van de cliënt 5.Meerdere samenwerkende dienstverleners 6.Expansive learning: wederzijds leren van de interacties en voortdurend herontwerpen van handelen, grenzen en relaties

Het ZIC als ‘knot’? 1.Multidisciplinair ZIC (bv. Libra) 2.ZIN in de wijk: verbinden van verpleegkundig team met andere wijkteams, cliënten, mantelzorgers, ervaringsdeskundigen 3.De Wever: het ZIC in de ketenzorg

Professionele werkplaats wordt ‘knotworking’ “Dynamische en meervoudige verbindingen waarin studenten, docenten, professionals uit diverse disciplines, cliënten, naastbetrokkenen en ervaringsdeskundigen op een gelijkwaardige wijze samenwerken aan complexe en steeds veranderende vraagstukken in de praktijk.”

doelen die inspireren passie die bindt werkprocessen die creativiteit losmaken

Bronnen Dechant, K., Marsick, V. en Kasl, E. (1993). Towards a model of team learning. Studies in continuing education 15 (1), Engeström, Y (2008). From teams to knots. Activity-theoretical studies of collaboration and learning at work. Cambridge: Cambridge University Press. Homan, T. (2001). Teamleren, theorie en facilitatie. Schoonhoven: Academic Service. Timmermans, O., Linge, R. van, Petegem, P. van, Rompaey, B. van & J. Denekens (2012). Team learning and innovation in nursing, a review of the literature. Nurse Education Today, 32, Li, L.C., Grimshaw, J.M., Nielsen, C., Judd, M., Coyte, P.C., Graham, I.D. (2009). Use of communities of practice in business and health care sectors: a systematic review. Implementation Science, 4, 27.