16e eeuw en 17e eeuw “...naar de Barok”

Militaire toe-eigening van de ideale stad in de 16e eeuw Bestuur komt in handen van steeds kleiner wordende groep mensen Ideale steden ontworpen voor de stadstaten beantwoorden qua schaal niet langer aan nieuwe politieke situatie Gevolg: bestaande steden worden aangepast

Uffizi, Florence 1560, architect Vasari kantoren (Uffizi in het Italiaans) voor de magistraten van Florence worden. U-vormig gebouw met ertussen een smalle straat. Tegenwoordig: museum

De IDEALE stad Concept ideale stad nu in MILITAIR opzicht Vanwege uitvindingen oorlogsvoering –Moderne kanon –Militaire bekwaamheid (strategieën)  esthetische ambities verdwijnen: stad wordt nu meer een groot fort.

Stratenplan plattegrond/stratenplan –Cirkelvormig radiaal –Spinnenweb / intern raster –Vierkant –Veelhoekig In ontwerpen: Kerken, openbare gebouwen, marktpleinen krijgen steeds minder ruimte.

Palma Nova

Philippeville, België, 1555

Neuf-Brisach, ca 1700

Teatro Olimpico, Vicenza, 1555 Maniëristisch kenmerken? Rondboog loopt over architraaf en fries Ondersteuning onder raamkozijn is onnodig Tympaan onderbroken door nis Afgewisseld driehoekig en halfcirkelvormig

Tympanen driehoekig en halfcirkelvormig Nissen te verticaal: Ideale verhoudingen weg Bovenop tympanen beelden geplaatst zoals Michelanglo Zuilen hier niet functioneel Maniëristisch kenmerken?

Spelen met perspectief, denk aan anamorfoses en BAROK Straalsgewijze indeling van de stad: toneel is ideale Piazza Bijzonderheden?

Barokke stedenplanning Stedenbouwkundig decor als totaliteit opgevat Theatrale buitenruimtes ontworpen door toepassing visuele kunstgrepen: –Perspectief –Diagonalen lopen naar belangrijkste gebouwen –Uniforme ordening van straten + indeling openbare pleinen.

Plannen Paus Sixtus V Wilde van Rome een waardige zetel van het christendom maken  Rome als het toneel van talrijke religieuze processies. Voorbeeld: Lange rechte straten komen samen bij obelisk  pelgrims hebben richtpunt

Piazza del Popolo Piazza del Popolo Barokke kenmerken ? Ovale vorm van plein Stadsplanning: Centraal plan, Stervormig wegennet, Brede avenues Gebouwen en omgeving als één opgevat

Sint Pieter Rome

Nadruk op de verticaal –Kolossale orde –Pilasters –Gedraaide zuilen

Santa Susanna, Rome, 1600

Kolossale orde

Licht- donkereffecten –Verspringende muren –Concave muurvlakken –Convexe muurvlakken

Santa Susanna, Rome, 1600 Verspringende gevel

San Carlo alle Quattro Fontane

kolossale orde verspringende gevel crescendo-effect

Toepassing van ovale, cirkelvormige en rechthoekige platte gronden Veel toegepast in: Kloosters Kerken Paleizen

San Carlo alle Quattro Fontane

Geen eindigheid in de architectuur: maar oneindigheid door middel van onverwachte doorkijkjes

Gesamtkunstwerk: architectuur, schilderkunst en beeldhouwkunst nauw met elkaar verbonden

Sir Christopher Wren, 1666 Wederopbouw na brand van London

Versailles

: jachtslot : enorm vergroot. “Een van de grootste kastelen ter wereld” -weelderige hoffeesten en strenge protocol :  symbool bij uitstek voor het absolutisme - dagelijks ca tot hovelingen - residentie, regeringscentrum en militaire hoofdkwartier

Karlsruhe Stad gesticht in 1715: SLOT KARLSRUHE Geheel planmatig opgezet met een waaierachtig stratenplan met het slot in het middelpunt. Verheerlijking van de vorst: paleis als centrum

17e eeuwse schilderkunst met als thema STAD

- De stad als onderwerp: 17de eeuw. - Herkenbare steden! Geen fantasiesteden of fantasiegebouwen meer. - Schilders specialiseren zich in stadsgezichten en gebouwen. - Werkelijkheid niet altijd gevolgd: gebouwen gedraaid of verplaatst!

Saenredam

Vermeer