Steun voor ouders met psychische aandoeningen en een gezinsmodel Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Peter van der Ende, (Senioronderzoeker/hogeschooldocent) Lectoraat Rehabilitatie Academie voor Sociale Studies Hanzehogeschool Groningen Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Onderwerpen Methodiek Ouderschap met Succes en Tevredenheid (OST) Engels: PARSS Het hele project in vogelvlucht (lekenpraatje Tilburg) KOPP en gezinsmodel Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Kwetsbaar ouderschap Gezichtspunt vanuit persoonlijk herstel en psychiatrische rehabilitatie (Farkas & Anthony, 1991) Begeleid ouderschap Een transdiagnostische benadering Vanuit de behoefte van cliënten naar een gewaardeerde ouderrol Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Methode Drie cliëntenwerkboeken “Ouderschap met succes en tevredenheid (OST)” I Huidig functioneren van de ouder IIa Versterken van de ouderrol IIb Hernemen of uitbreiden van de ouderrol Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

I Huidig functioneren van de ouder Wie ben ik en wie is mijn kind? Tevredenheid en succes Steun, zelfvertrouwen en verwachtingen Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

IIa Versterken van de ouderrol Wie stellen eisen aan de ouder? Wat vraagt de ouderrol van deze ouder? Oplossingen kiezen Succesvol en tevreden blijven Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

IIb. Hernemen / uitbreiden van de ouderrol Wensen van de ouder Mogelijke activiteiten en situaties Wie stellen eisen? Welke? Wie helpt / oplossingen kiezen Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Getrouwde ouders, samenwonend Vader met kind bij ex-partner Alleenstaande moeder Moeder met kind in pleeggezin Tienermoeder met kind en ‘oma’ Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Balans Eigen leven Ouderschap + verhoogde kwetsbaarheid Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Methodiek Training meestal in-company twee dagen achtereen 4 halve terugkomdagen totaal 4 dagen Mbo, hbo, wo bij Rehabilitatie ’92 dinsdag 17 januari, 31 januari, 14 februari en 14 maart Begeleid ouderschap gesprek 1 uur 1 x per week (later minder) Looptijd ongeveer 1 jaar ook in groep mogelijk Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Stelling Hulpverleners verliezen maar al te vaak het methodische aspect van de hulpverlening uit het oog. Al snel monden begeleidings- en therapie gesprekken, na de vraag ‘hoe gaat het’ uit in het bespreken van ad-hoc zaken. Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Lekenpraatje, Tilburg

Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie Hele promotie van één uur

Model om persoonlijk herstel en rehabilitatie strategieën van mensen met psychische aandoeningen te bevorderen en dan met name de ouderrol

Belemmeringen en bedreigingen die ouders tegenkomen Discriminatie Verlies van het ouderlijk gezag Zorgen om overdracht van problematiek op kinderen Verwaarlozing van kinderen Verwarring in gedrag Gevoel van gebrek aan competenties Behoeften /wensen van ouders Verkrijgen van dagelijkse energie levenslust vertrouwen in mensen en voorzieningen Rekening houden kwetsbaarheid verwardheid Meer werk en inkomen Verbetering van gezondheidsproblemen Toename van ouder schapscompetenties Hanteren van Steun bij kinderopvang en huishouden Coping met ziekte en medicatie Informatie over ziekte en steun Crisisinterventie voor kinderen Motivatie Kinderen als positieve stimuluans Structurering van het leven van ouders Herstel door de ouderrol Doelen: Het vervullen van de ouderrol met succes en tevredenheid. Zelf-ontplooiing Handhaven van een goede balans tussen aandacht voor eigen leven en ouderschap. Strategieën Ontwikkeling van vertrouwen in eigen competenties Woorden vinden om eigen probleen met kinderen te communiceren Plannen maken voor ouderschapsactiviteiten Vinden van gedeelde actiteiten met kinderen Gewaardeerde identiteit Betekenis en dagstructuur Groei en uitwisseling van positieve emoties Empowerment Steun vragen Vervulling van de ouderrol door mensen met psychische aandoeningen Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Belemmeringen en dreigingen die ouders tegenkomen Behoeften/ Wensen van ouders Motivatie Doelen voor ouderschap Strategieën Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Behoeften/wensen van ouders Verkrijgen van dagelijkse energie levenslust vertrouwen in mensen en voorzieningen Rekening houden met kwetsbaarheid verwardheid Meer werk en inkomen Verbetering van gezondheidsproblemen Toename van ouder schapscompetenties Hanteren van rouwproces dling the mourning process; Steun bij kinderopvang en huishouden Informatie over ziekte en steun Coping met ziekte en medicatie Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Belemmeringen en bedreigingen die ouders tegenkomen Discriminatie Verlies van het ouderlijk gezag Zorgen om overdracht van problematiek op kinderen Verwaarlozing van kinderen Verwarring in gedrag Gevoel van gebrek aan competenties Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Motivatie Kinderen als positieve stimulans Structurering van het leven van ouders Herstel door de ouderrol Strategieën Ontwikkeling van vertrouwen in eigen competenties Woorden vinden om eigen problemen met kinderen te communiceren Plannen maken voor ouderschapsactiviteiten Vinden van gedeelde actiteiten met kinderen Gewaardeerde identiteit Betekenis en dagstructuur Groei en uitwisseling van positieve emoties Empowerment Steun vragen Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Doelen Het vervullen van de ouderrol met succes en tevredenheid. Zelf-ontplooiing Handhaven van een goede balans tussen aandacht voor eigen leven en ouderschap. Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Strategieën voor het persoonlijke herstel proces voor ouders met psychische aandoeningen en gereedschap voor professionals Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Voorbeelden van methodieken m.b.t. functioneren in de ouderrol Probleemgericht: Gezinsbehandeling Milieugericht: Opvoedingsondersteuning, KOPP Ontwikkelingsgericht: OST, video-hometraining Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Wonen Leren Begeleid Werken Ouderschap Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Ouders willen dit wel hulpverleners ook Organisaties? Onderwijs?

The Family Model (Falkov, 2012, p.15) Gezinsmodel Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Mogelijkheden Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie Werken met een gezinszorgplan vanuit kinderen en vanuit ouders In sociale wijkteams FACT

Gezinszorgplan Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Vraagstelling bij nieuwe methodiek Wat is het resultaat van begeleiden van hulpverleners die met “Ouderschap met Succes en Tevredenheid (OST)” getraind zijn ? Succes Tevredenheid Eigen kracht/regie (empowerment) Kwaliteit van leven Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Evaluatie methodiek 6 instellingen (GGz of BW) 11 ouders in experimentele groep – Ouderschapsbegeleiding 15 ouders in controle groep “Care As Usual” Nulmeting + na een jaar een eindmeting Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Resultaten Toename tevredenheid ouderschap in experimentele groep. Controle groep niet Het succes in ouderschap, aangegeven door hulpverleners en verwanten bevestigt de tendensen niet. Lectoraat Rehabilitatie Groningen

-vervolg resultaten- Empowerment valt in de experimentele groep iets terug, terwijl de controle groep iets verbetert volgens hulpverleners. De kwaliteit van leven is in de experimentele groep verbeterd. Subjectief gegeven: Alle 11 ouders en hun hulpverleners van de experimentele groep positief Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Website: Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

References Carpenter-Song E. & Nicholson J. (2012). Parenting as a context for recovery for women with mental illness. Child and Youth Mental Health Matter Conference. Vancouver, BC, 68 May Coverdale, J.H., Aruffo, J.A. (1989). Family planning needs of female chronic psychiatric outpatients. The American journal of psychiatry, 146(11): Haans, G., L. Robbroeckx, J. Hoogeduin en A. van Beem-Kloppers (2004). Ouderbegeleiding bij roldifferentiatie. Amsterdam: Uitgeverij SWP. Hosman, C.M., Van Doesum K.T., Van Santvoort F (2009). Prevention of emotional problems and psychiatric risks in children of parents with a mental illness in the Netherlands: I. The scientific basis to a comprehensive approach. Australian e- Journal of Advanced Mental Health 8(3), 250–263. doi: /jamh Jeffery, D., Clement, S., Corker, E., Howard L.M., Murray, J. & Thornicroft. G. (2013). Discrimination in relation to parenthood reported by community psychiatric service users in the UK: a framework analysis. BMC Psychiatry 2013, 13:120 doi: / X Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

References- continued Miller, L.J. (1996). Comprehensive prenatal and postpartum psychiatric care for women with severe mental illness. Psychiatric Services 47 (10): Mowbray, C. T., Oyserman, D., Bybee, D., MacFarlane, P., & Rueda-Riedle, A. (2001). Life circumstances of mothers with serious mental illness. Psychiatric Rehabilitation Journal, 25, 114– 123. doi: /h Van der Ende, P.C. (2016). Vulnerable Parenting, a study on parents with mental health problems: strategies and support. Groningen: Hanze University of Applied Sciences Groningen. Van der Ende, P.C., Van Busschbach, J.T., Nicholson, J., Korevaar, E.L. & Van Weeghel, J. (2016). Strategies for parenting by mothers and fathers with a mental illness. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing 23, 86–97 doi: /jpm Van der Ende P.C., Van Busschbach J.T., Nicholson J., Korevaar, E.L.,Van Weeghel, J. (2014). Parenting and psychiatric rehabilitation: Can parents with severe mental illness benefit from a new approach? Psychiatric Rehabilitation Journal, Vol 37(3), Sep 2014, Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

Attitudes Informele participatie Vaardigheden en kennis Empowerment Lectoraat Rehabilitatie Groningen

Evaluatie Ouderschap empathie en begrip spel en vermaak controle emotie en genegenheid discipline en grenzen Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie

-vervolg evaluatie ouderschap- spanningen acceptatie van zichzelf leren en kennis organiseren en begeleiden van activiteiten Academie Sociale Studies - Lectoraat Rehabilitatie