2 Toekomst van de gezondheidszorg ● 2007 Vrije toekomstschetsen in opdracht Alain Pompidou ● Gebaseerd op 100 interviews met vertegenwoordigers bedrijfsleven, academia, overheden en beleidsmakers ● Vier scenario’s ●

3 Discussie ● Van 2007 tot 2010 – Welk scenario lijkt nu aan de winnende hand? – Wat zijn hiervan de gevolgen? ● Van 2010 tot 2025 – Welke scenario’s zijn haalbaar? – Kan de maatschappij deze ontwikkeling beïnvloeden? – Welk scenario biedt de meeste kansen? – Is dat scenario bereikbaar en hoe? – Is er een alternatief scenario denkbaar?

4 Scenario 1 ● ‘Tucht van de Markt’ – Multinationals bepalen de regels – Focus: Biedt het patentsysteem bescherming aan het scherp concurrende bedrijfsleven? – Focus: Aandeelhouderswaarde – Toenemende juridisering

5 Scenario 2 ● ‘Geopolitieke strijd’ – Geen internationale erkenning – Concurrerende nationale/regionale systemen – Focus: Biedt het patentsysteem alle landen gelijke kansen? – Geen bescherming buiten eigen regio – Ontwikkelingslanden maken snelle inhaalslag op het gebied van kennis

6 Scenario 3 ● ‘Boom van Kennis’ – Hervorming patentsysteem na groeiende kritiek – Focus: Heeft de global society baat bij het patentsysteem? – Drijvende kracht ‘Access to Knowledge beweging’ ● Losse verbanden van kritische organisaties ● Toegang tot medicijnen, voedsel & kennis – Uitdaging: balans tussen publieke kennis en belonen van innovatie

7 Scenario 4 ● ‘Utopia’ – Meerdere patentsystemen naast elkaar – Focus: Kan het patensysteem zich aanpassen aan de nieuwe realiteit? ● Economie verschuift van Produktie naar Kennis ● Globale bedreigingen (klimaat, gezondheid) vereisen snelle internationale samenwerking ● Achterhouden van kennis is onacceptabel – Open-source patentregime voor vitale kennis – Oude regime voor oude technologie

8

9 Tucht van de Markt ● Gezondheid is een commercieel produkt ● Individuele verantwoordelijkheid ● Nadruk op winstgevende markten: – Ouderen en bejaarden, Langdurige therapieën ● Farmaceuten worden marketeers ● Tweede en Derde wereld alsmede ‘orphan diseases’ afhankelijk van liefdadigheid ● Laterale verdragen ‘overtreffen’ TRIPS-regels

10 Geopolitieke Strijd ● Patentrecht wordt wapen in internationale handelsoorlogen ● Westerse samenleving kan patentpremies niet meer opbrengen ● R&D verdwijnt naar ontwikkelingslanden ● Westerse farmaceuten vervallen tot copycat- producenten van externe R&D ● Sociaal darwinisme ● Medisch toerisme voor happy few

11 Boom van Kennis ● ‘Betaalbare toegang tot medicijnen’ wordt wereldwijd het leidend paradigma ● R&D verantwoordelijkheid publieke sector – Octrooien in handen van publiek – Farmaceuten specialiseren, verdwijnen of produceren in opdracht ● Fondsen voor R&D met strikte voorwaarden – Prijzen/bonussen voor waardevolle produkten – Sturing op medische noodzaak ipv winstpotentieel

12 Utopia ● Toenemende beschikbaarheid van kennis leidt tot bloeiende R&D ● Patenten strikt gelimiteerd – Nadruk op samenwerking en delen van kennis – Clearing houses bepalen licentiekosten ● ICT maakt mondiaal onderzoek mogelijk – Alle kennis en data direct ontsloten – Open source samenwerkingsmodel

13 Discussie ● Van 2007 tot 2010 – Welk scenario lijkt nu aan de winnende hand? – Wat zijn hiervan de gevolgen? ● Van 2010 tot 2025 – Welke scenario’s zijn haalbaar? – Kan de maatschappij deze ontwikkeling beïnvloeden? – Welk scenario biedt de meeste kansen? – Is dat scenario bereikbaar en hoe? – Is er een alternatief scenario denkbaar?