Een SOA heb je nooit alleen
Wij zijn: Michou Mastboom Kees Pricker Anita Watzeels
Een SOA heb je nooit alleen Programma Consult Counseling Contacten
Wie bent U? Voorlichting over veilig vrijen geef ik in mijn SOA consult
Wie bent U? Mijn condoomadvies leidt tot veilig vrijgedrag
Wie bent U? Partnerwaarschuwing via internet is voor mij dé oplossing (voor mijn tijdsprobleem)
Wie bent U? Principes van motiverende gespreksvoering pas ik toe in mijn gesprek over veilig vrijen en partnerwaarschuwing
Wie bent U? Voorlichting over veilig vrijen geef ik in mijn SOA consult Mijn condoomadvies leidt tot veilig vrijgedrag Partnerwaarschuwing via internet is voor mij dé oplossing (voor mijn tijdsprobleem) Principes van motiverende gespreksvoering pas ik toe in mijn gesprek over veilig vrijen en partnerwaarschuwing
“buzzen” 2 x 24 min Voorlichting veilig vrijen en partnerwaarschuwing: hoe doe ik het nu in mijn praktijk? Komt het ervan? Bij wie wel en bij wie niet?
Huisarts het belangrijkst in vinden soa 65% van diagnostiek bij SOA 75% behandeling van SOA Ziet mensen met vragen, bezorgdheid en klachten van soa. Maakt het onderwerp bespreekbaar, patiënt komt terug. Door efficiënt behandelen, veilig vrijen advies en partner waarschuwing worden herinfecties, complicaties en verspreiding tegengegaan (bij gewaarschuwden 30% soa!). Preventie: praten over seks!
Wie zijn de risicogroepen 5-9% van de mannen heeft wel eens seks met een man 10% is tussen jaar 5% van de mannen bezocht dit jaar een prostituee ? ? 10-20% afkomstig uit soa- endemisch gebied
Risico groepen in de praktijk, 2200 patiënten Seksueel actieve leeftijdsgroepen: 10% tussen jaar (= 220) 40% tussen jaar (= 880), waarvan 10-20% afkomstig is uit soa-endemisch gebied (= ) 5-9% van de mannen ooit seks met mannen heeft (= ) 5% van de mannen in afgelopen jaar een prostituee bezocht (= 22) Verhoogd risico = (88-176) + (22-42) + 22 = Schatting van het aantal soa’s (5-10%) =
De 3 C’s van het SOA consult CURATIE COUNSELING CONTACT- OPSPORING Risicoanamnese Diagnostiek Behandeling Bespreken gedrag en veilige seks Partnerwaarschuwing Partnerbehandeling
Voorlichting veilig vrijen 2 e fase van het consult Uitleg en advies Counseling
Filmfragment 1 2-FILMPJE 1 INVOEGEN Soraya 30 jr heeft net gehoord dat ze gonorroe heeft en daarvoor behandeld zal worden. Ze is Antilliaanse, heeft 2 kinderen en een vaste vriend die niet de vader is. Hulpverlener geeft uitleg en advies.
“Buzzen” 2 x 23 min Wat gaat goed in dit voorlichtingsgesprek? Wat kan beter? Welke voorlichting vind je nodig om te bespreken?
Motiverende Gespreksvoering 2 pijlers Motivatie: zie ik het belang ervan in? Vertrouwen: lukt het me om dit te doen?
Stappen Motiverende Gespreksvoering Toestemming vragen Vraag naar voor- en nadelen van het gedrag Peil de motivatie en het vertrouwen en versterk deze. Vergroot de ambivalentie en ontlok verandertaal. Maak een plan van aanpak. Uit: Motiveren kun je leren, Dekker en de Kanter
Zinnetjes Welke bezwaren heb je tegen veilig vrijen of een test doen? Vind je het lastig om veilig te vrijen? Vind je het belangrijk om veilig te vrijen? Heb je er vertrouwen in dat het gaat lukken om veilig te vrijen? Komt het wel eens voor dat het wel lukt? Hoe zou je je voelen als je een soa oploopt of iemand hebt besmet?
Zinnen die weerstandstaal oproepen Ongevraagde en reeds bekende informatie geven. Het is echt nodig dat u nu een soatest laat doen. Belangrijk dat je condooms gaat gebruiken. Belangrijk dat je het er met je partner over gaat hebben anders …
Weerstandstaal Zonder condoom vrijen, maar dat doet toch iedereen in een vaste relatie! Onvruchtbaarheid, ik heb natuurlijk twee kinderen. Daar maak ik me niet zo druk om. Hij wil dat niet (condoomgebruik). Ik hoor het ook van vriendinnen, die doen het ook niet. Ja maar, dat is in de praktijk toch lastig …
Dus: Motiverende gespreksvoering helpt om met de patiënt in gesprek te komen over soa en seksualiteit en vergroot het werkplezier van de hulpverlener De huisarts zet de patiënt aan om na te denken over de vraag of hij diens adviezen wil EN kan opvolgen, en oordeelt niet.
Filmfragment 2 3-filmpje 2 TOEVOEGEN Soraya wederom Hulpverlener voert voorlichtingsgesprek over gesprek met partner aangaan over veilig vrijen.
Veilig vrij voorlichting, bij wie ? Pilconsult Risicogroepen bv msm, swingers, jongeren/nieuwkomers Mensen die zich vaak laten testen Ongerustheid Onderbuiksklachten: darmklachten, proctitis, (onbegrepen) plasklachten, vaginale fluor Manifeste soa
Veilig vrij voorlichting Voorvocht kan infectieus zijn. Speelgoed kan infectieus zijn. Onbeschermd seksueel contact kan een soa geven(oraal, vaginaal, anaal). Tijdig condoom gebruiken beschermt. Door bepaalde soa kun je onvruchtbaar worden Met een soa kun je gemakkelijker een andere soa oplopen Pingpong-effect Voorlichting over de verschillende soa: thuisarts.nl
Veilig vrij voorlichting Nieuwe partner: 3 maand condooms, eventueel testen Bij risicocontact onderzoek op –chlamydia/gonorroe na 2 weken, –syfilis/HIV/hep B na 3 maanden Vaccinatie hep B adviseren aan msm Risicogroepen stimuleren om zich te laten testen Soa-testen bij voorkeur via huisarts of GGD
Soa testen thuis? Doe-het-zelf-tests zijn merendeels onbetrouwbaar –(Enige uitzondering misschien is de hiv-test via Time2Test.nl)Time2Test.nl Thuistests met thuis-afname, waarbij het monster naar een erkend lab wordt gestuurd zijn betrouwbaarder, maar kennen risico’s: –monster dient precies goed te zijn afgenomen –is het een zinnige test die wordt aangeraden? –test je niet te vroeg, dus nog voordat de ziekte zich kan openbaren? –verkeerde test en daarmee valselijk gerustgesteld. Wie behandelt? Bij een positieve uitslag: Partnerwaarschuwing!
Barrières & tips Anita Watzeels “Enne..., vergeet niet je partner te waarschuwen.”
Wat voor barrières hebben patiënten m.b.t. partnerwaarschuwing?
verschilt per partner (vast/los/ex) angst voor einde relatie/boosheid/agressie geen goed contact (meer)/geen gegevens bang voor naam/sociale controle hiv is extra lastig barrières bij professionals Barrières patiënt
Wat voor barrières hebben professionals m.b.t. partnerwaarschuwing?
geen tijd/mogelijkheden (uitslag vaak telefonisch door DA) eigen verantwoordelijkheid patiënt/geen taak professional teveel/te weinig vertrouwen in patiënt kent gezinssituatie; beroepsgeheim/ongemakkelijk hiv extra lastig normatieve bejegening barrières bij patiënten Barrières professional
regel tijd –behandelconsult inclusief partnerwaarschuwing –speciaal spreekuur door getrainde DA/POH gebruik motiverende gespreksvoering verwijs complexe casus door naar GGD Tips Neem eigen barrières weg
waarom welke partners hoe (face to face, telefonisch, sms, WhatsApp, website) intentie (incl. barrières) eigen-effectiviteit (incl. barrières) plan van aanpak Checklist counseling partnerwaarschuwing => Gebruik
4-FILMPJE 3 INVOEGEN
2 x 22 min Denkt u dat u Partnerwaarschuwing.nl kunt toepassen in uw praktijk? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?
Eerste resultaten Partnerwaarschuwing.nl (soa-poli’s & huisartsen) 86% waarschuwt anoniem 80% waarschuwt seksmaatjes en eenmalige sekscontacten 53% waarschuwt tenminste één partner die anders niet gewaarschuwd zou zijn Heel goed initiatief! Fijn dat het er is! Prima en overzichtelijke site => Partnerwaarschuwing.nl bevordert partnerwaarschuwing!
Take home messages De huisarts is een belangrijke schakel in het opsporen en voorkómen van soa. Motiverende gespreksvoering helpt om met de patiënt in gesprek te komen over soa en seksualiteit en vergroot het werkplezier Soa-zelftesten via lab of GGD en ondersteunen jou als huisarts en professionalwww.partnerwaarschuwing.nlwww.thuisarts.nl
Nuttige links/tips & trics in voorlichting stands van Soa Aids Nederland en SeksHAG Seksoa app Michou Mastboom, huisarts en NHG- supervisor/coach – Kees Pricker, huisarts Anita Watzeels, interventieontwikkelaar
Bedankt voor uw aandacht