Evidence Based Practice Zoeken naar Literatuur Werkcollege Karin Schneider / Maarten Hekman

3 DIMENSIES VAN EVIDENCE BASED PRACTICE De eigen praktijkervaring Gebruik van bewijs uit de literatuur De wensen en voorkeuren van de cliënt

EBP methodiek 4) Het gevonden resultaat wordt toegepast in de praktijk. 5) Het proces en resultaat wordt geëvalueerd. 3) Het gevonden bewijsmateriaal wordt beoordeeld op methodologische kwaliteit en toepasbaarheid 1) Het praktijkprobleem wordt vertaald in een beantwoordbare vraag. 2) Er wordt efficiënt gezocht naar het beste bewijsmateriaal (literatuur, overige bronnen)

Uitleg EBP methodiek tot nu toe 1) Het praktijkprobleem wordt vertaald in een beantwoordbare vraag. - PICO

De PICO-methode Population: patiënt of probleem Intervention: interventie, behandeling Comparison/Control: alternatief Outcome: resultaat

Voorbeeld ‘probleem’: Acute CVA-patiënten lopen flink risico op slikstoornissen en aspiratie van voedsel (prevalentie ca. 50%) Wat is een goede slikscreening voor acute CVA-patiënten op de stroke unit?

PICO uitwerking: P: acute CVA patiënten (voorkeur < 24 uur) I: slikscreening C: gouden standaard (slikvideo of FEES) O: zo min mogelijk gemiste patiënten Vraag: Met welke slikscreening (I) bij acute CVA patiënten (<24 uur post onset) (P) worden, vergeleken met een gouden standaard (slikvideo of FEES) (C), de minste patiënten met een slikstoornis (of aspiratie) gemist? (O)

Uitleg EBP methodiek vandaag 1) Het praktijkprobleem wordt vertaald in een beantwoordbare vraag. - PICO 2) Er wordt efficiënt gezocht naar het beste bewijsmateriaal (literatuur) - Zoekvaardigheden

Stap 2: Zoeken naar het beste bewijsmateriaal 2.1: Databanken selecteren 2.2: Zoektermen formuleren aan de hand van de vraagstelling en de keuze van de databanken 2.3: Zoeken

2.1 Selecteren van databanken Overzicht van databanken: Zoeken en vinden / Digitale bronnen / Gezondheid Bijna alle databanken zijn ook vanaf thuis raadpleegbaar Na inlog met je HAN account heb je een half uur toegang voor je opnieuw in moet loggen

2.1 Selecteren van databanken Evidentie hiërarchie: 1. Richtlijnen (definitie)definitie 2. Systematische reviews 3. Randomised Controlled Trials (RCT) 4. Controlled Clinical Trials 5. Kwalitatief onderzoek

Gespecialiseerde richtlijnen  Ergotherapie: Fysiotherapie: (55) Logopedie: Logopedie en Foniatrie, september 2008 (1) Voeding en Diëtetiek: Dieetbehandelingsprotocollen, DIEE (Naslag)

Multidisciplinaire Richtlijnen: CBO: Kwaliteitsinstituut voor gezondheidszorg National Guideline Clearinghouse Guidelinesfinder: Hartstichting: Vereniging Spierziekten Nederland: Nederlandse Diabetes Federatie:

2.1 Selecteren van databanken Evidentie hiërarchie: 1. Richtlijnen 2. Systematische reviews (definitie)definitie 3. Randomised Controlled Trials (RCT) 4. Controlled Clinical Trials 5. Kwalitatief onderzoek

Systematische reviews Cochrane: Pubmed: Thuis via Zoeken en vinden / Digitale bronnen / Gezondheid

2.1 Selecteren van databanken Evidentie hiërarchie: 1. Richtlijnen 2. Systematische reviews 3. Randomised Controlled Trials (RCT) 4. Controlled Clinical Trials (definities)definities 5. Kwalitatief onderzoek

RCT’s etc. Pubmed: Picarta: Niet gratis van buiten de HAN te raadplegen

2.2 Zoektermen formuleren

Bedenk suggesties voor zoektermen:  synoniemen  Latijnse termen  Engelstalige termen  ruimere of nauwere termen  namen van auteurs  titelwoorden uit reeds bekende titels

2.2 Zoektermen formuleren Gebruik (medische) woordenboeken! Papier: Naslagwerken: & 831 Online: Zoeken en vinden / Woordenboeken

2.2: Zoektermen formuleren Vertalingen: Cerebrovascular accident, stroke swallowing disorders Verwante termen: Beroerte, herseninfarct, hersenbloeding deglutition disorders, dysphagia Pas op met afkortingen! – CVA, TIA

2.2: Zoektermen formuleren Bedenk aanvullende /uitsluitende criteria:  leeftijd  geslacht  tijdsperiode ( > 5 jaar)

2.3 Zoeken AND CVA AND slikscreening Zoekt naar documenten die zowel cva als slikscreening bevatten.

2.3 Zoeken “…” “deglutition disorder” Zoekt naar documenten die deglutition disorder bevatten (achter elkaar).

2.3 Zoeken OR swallowing disorder OR deglutition disorder Zoekt naar documenten die óf swallowingswallowing disorder en/of deglutition disorderdisorder bevatten bevatten.

2.3 Zoeken NOT “breast cancer” NOT “women” Zoekt naar documenten die breast cancer bevatten, maar niet women.

2.3 Zoeken Trunceren ergother? of ergother* zoekt naar:  Ergotherapie  Ergotherapeut(en)  Ergotherapeutisch(e) Maskeren extrap?ramidaal zoekt naar:  Extrapyramidaal  Extrapiramidaal Trunceren en maskeren a?tivit* zoekt naar:  Aktiviteit(en)  Activiteitenbegeleiding  Activity  Aktivität

2.3 Zoeken

Tips om zo efficiënt mogelijk te zoeken: Werk volgens een logisch en doordacht plan: ga niet “zwemmen” Houd consequent bij wat je vindt en waar en op welke manier je het hebt gevonden: informatie terugvinden is vaak veel moeilijker dan vinden Maak gebruik van de kennis en ervaring van de mensen in het Studiecentrum Kapittelweg

2.3 Zoeken Cochrane: Thuis via Zoeken en vinden / Digitale bronnen / Gezondheid

Zoeken in: Cochrane - Browsen via Topics - Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search - Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Search

Zoektermen: cerebrovascular accident, (acute) stroke swallowing disorders, dysphagia, deglutition disorders

Waarschuwing: Deze laatste stap naar full text werkt alleen binnen de HAN!

Zoeken in: Cochrane - Browsen via Topics - Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search - Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Search

Zoeken in: Cochrane - Browsen via Topics - Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search - Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Search

Voordelen MeSH Het artikel is (per definitie) relevant Een term voor spellingsvariaties en/of synoniemen Homoniemen worden ondervangen (bijv. aids) Maar pas op: soms ook (menselijke) fouten, MeSH-termen bestaan vaak nog niet voor nieuwe begrippen en recente artikelen zijn meestal nog niet geïndexeerd

Pauze

2.3 Zoeken Pubmed: Thuis via Zoeken en vinden / Digitale bronnen / Gezondheid

Zoeken in: Pubmed - Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search - Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Database - Via Clinical Queries voor systematic reviews

Zoektermen: cerebrovascular accident, acute stroke swallowing disorders, dysphagia, deglutition disorders

Let op: niet alle artikelen hebben een link naar full-text!

Zoeken in: Pubmed - Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search - Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Database - Via Clinical Queries voor systematic reviews

Zoeken in: Pubmed - Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search - Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Database - Via Clinical Queries voor systematic reviews

2.3 Zoeken Picarta: Ned. landelijke catalogus Via Zoeken en vinden / Digitale bronnen / Gezondheid

Zoeken in: Picarta Vooral van belang voor het vinden van: - Nederlandstalige tijdschriftartikelen - Niet full text tijdschriftartikelen in Pubmed : werkt niet vanaf thuis! Biedt geen toegang tot full text!

Picarta: trefwoorden? - Trefwoorden zijn alleen toegekend aan boeken - Dus als je (ook) zoekt naar tijdschriftartikelen: niet met trefwoord zoeken: - Zoeken met alle woorden en sorteren op jaar van uitgave

2.3 Zoeken Online Tijdschriften Via Zoeken en vinden / Tijdschriften / Online

Zoeken in: Catalogus HAN Vooral van belang voor het vinden van: Tijdschriftartikelen uit Picarta Via (ook vanaf thuis) Biedt soms ook toegang tot full text als dit niet in Picarta staat!

Catalogus: Tijdschriftartikelen? In de catalogus kun je niet zoeken op tijdschriftartikelen! Haal de artikelgegevens over jaargang, aflevering en pagina’s uit Pubmed of Picarta. Zoek in de catalogus op tijdschriften

Zoeken in: ? Op / Zoeken en vinden/ Digitale bronnen/Gezondheidwww.han.nl/studiecentra / Zoeken en vinden/ Digitale bronnen/ staan links naar nog vele andere databanken die voor jullie interessant zouden kunnen zijn/worden. Let vooral op de specifiek nederlandstalige:

Zoeken met: HANQuest De databanken op kunnen ook worden doorzocht met een zoekmachine:

Meer weten over EBP? : Algemeen: Kuiper, Chris, Evidence-based practice voor paramedici : methodiek en implementatie / LEMMA / 2004 (Plaatscode: 604 EVID) Offringa, M., Inleiding in evidence-based medicine : klinisch handelen gebaseerd op bewijsmateriaal/ 2e dr / Bohn Stafleu Van Loghum / 2003 (Plaatscode: 604 INLE) Pubmed: Loep, Marjan en Faridi van Etten – Jamaludin, Praktische handleiding PubMed / Bohn Stafleu Van Loghum / 2004 (Plaatscode: LOEP)

Studiecentrum Kapittelweg Karin Schneider Informatiespecialist Voeding & Diëtetiek, Logopedie Maandag, dinsdag, woensdag