Aanvankelijk lezen Aanvankelijk lezen en spellen is de term die het proces aangeeft waarin een kind leert lezen en spellen. In Nederland gaat men ervan uit dat gemiddeld genomen zes jaar (groep 3 van de basisschool) een goede leeftijd is om met het lees- en spellingproces te beginnen.

Kinderen beginnen in groep 3 met aanvankelijk of beginnend lezen. Ze leren een aantal strategieën om het leesproces goed te laten verlopen. Een goede instructie bij het leren lezen is erg belangrijk.

leesgedrag Leesgedrag van kinderen begint met imiteren Lezen begint ook met leesinteresse. Leesinteresse is er vaak al voordat kinderen naar school gaan. Ze spelen met boeken, genieten van voorlezen en zijn nieuwsgierig. Kinderen imiteren het leesgedrag van volwassenen. Het vastgehouden van het boek, de leesrichting, het omslaan van de bladzijden, enz. is allemaal een voorloper op het echte lezen.

leesstrategie Leesstrategieën bij aanvankelijk lezen 1. elementaire leeshandeling -van links naar rechts, -letters herkennen in woord (hakken), -letters en klank koppelen, -temporele ordening (klanken in juiste volgorde onthouden), -losse klanken/letters samenvoegen (plakken), -betekenis geven aan het woord. 2. clusters en spellingspatronen Op school oefenen kinderen vaak met wisselrijtjes. Het is een manier om het lezen met behulp van clusters en spellingpatronen te bevorderen. Een wisselrijtje is een reeks woorden waarvan steeds één klank wisselt. 3. lezen met behulp van visuele woordvorm Kinderen kunnen vaak al voordat ze in groep 3 leren lezen woordvormen herkennen. Bijvoorbeeld de letter(s) van hun naam of hele woorden. Deze strategie wordt ook wel naïef of globaal lezen genoemd.

Er zijn verschillende methodes in Nederland. Deze methodes maken meestal onderscheid tussen de klankzuivere en niet-klankzuivere periode. Wij gebruiken Veilig leren lezen op de Tweeklank. Klankzuivere periode (1 e halfjaar) Er worden 34 klankzuivere klanken onderscheiden. Deze klanken zijn te verdelen in medeklinkers (b, d, f, g, h, j, k, l, m, n, p, r, s, t, v, w, z) en de klinkers. Die weer onderverdeeld zijn in: –korte klanken: a, e, u, i, o –lange klanken: aa, ee, uu, oo –Tweetekenklanken: ui, ie, ei, ij, ou, au, oe, eu

Klankzuivere woorden Met behulp van de 34 klankenzuivere klanken zijn vele klankzuivere woorden te maken. Deze woorden worden ingedeeld in: enkelvoudige klankzuivere woorden (huis, jaar, mis) meervoudige klankzuivere woorden (huismus, jaartal) De enkelvoudige klankzuivere woorden kunnen we verdelen in moeilijkheidsgraad door het aantal medeklinkers voor of achter te variëren: 1. ik km 2. sok/ pen mkm 3. ster/ mast mmkm/ mkmm 4. pluist mmkmm 5. spriet mmmkm 6. streept mmmkmm 7. herfst mkmmmm 8. stompst mmkmmmm

Zinnen en teksten Wanneer de kinderen enkele woorden kunnen lezen, is het belangrijk om deze zo snel mogelijk in betekenisvolle zinnen te laten gebruiken. Alleen dan wordt het nut van het lees- schrijfproces zichtbaar. (zinnen stempelen, plakken, letterdoos enzovoort) Woorden die nog niet aan de orde zijn geweest kunnen vervangen worden door zogenaamde picto's (kleine simpele afbeeldingen). Bijvoorbeeld: roos ziet een

Niet-klankzuivere periode (2 e half jaar) Wanneer klankzuivere woorden en zinnen vlot gelezen kunnen worden beginnen we met het introduceren van niet-klankzuivere woorden. Er kan dan niet meer worden uitgegaan van klanken alleen. Er wordt juist gewezen op het feit dat woorden er anders uitzien dan ze klinken, of anders geschreven worden dan je ze hoort. (de namen van de kinderen is vaak een goed voorbeeld) Denk hierbij aan: *nk bank, ng ring, -cht licht, -sch schip * Fopletter r bij bijvoorbeeld veer, voor *aai/ ooi/ oei papegaai/ hooi/ knoei *woorden met b of d aan het eind (krab of paard ) *ge-/ be-/ ver-/ gevaar/ bedoel/ vervoer *tweeledige woorden lopen/ struiken/ kisten/ stappen

Veilig leren lezen Verdeeld in kernen (12) De eerste kern neemt 4 weken in beslag, de overige 11 kernen elk 3 weken. Sluit aan bij de belevingswereld van uw kind. N.a.v. verhaal (iedere kern) worden nieuwe woorden aangeleerd. Door deze ‘structureerwoorden’ te zien, te horen en uit te spreken, leren kinderen klanken en letters verbinden en deze vaardigheid ten slotte te automatiseren.

Ik-maan –roos -vis Structureerwoorden (mmm - aa – nnn) Een goede uitspraak is heel belangrijk. Wij gebruiken ook de klankgebaren erbij (kleuters) Hakken(auditieve analyse) en plakken(auditieve synthese) Op het gehoor… Maar ook visueel. Bij letters horen klanken….. dit hakken en plakken oefenen wij onder andere met de structureerstrook.(visuele analyse en synthese) Het juist en snel koppelen van een klank aan een letter is erg belangrijk bij het vlot leren lezen.

Veilig leren lezen 1 kern duurt 3 weken en bevat 6 nieuwe woorden. Kern 1: ik,maan, roos, vis, sok,pen Letters die worden aangeleerd: i,m,r,v,s en p Al snel kunnen kinderen toveren met woorden: ik- Mik-rik.  klikklakboekje. Vanaf het begin van groep 3 is er al veel niveauverschil in het leren lezen. (ster-maan- maan+ en zon leerlingen) De methode heeft 12 kernen Kern 1 t/m 6 worden alle letters aangeboden

Basisbegrippen bij lezen We schrijven en lezen van links naar rechts. Woord kunnen analyseren en synthetiseren = Hakken en plakken. Juiste volgorde van klanken kunnen onthouden. Betekenis van het woord kennen.

Groep 3 Eerste halfjaar Alle letters met de bij- behorende klanken worden aangeleerd. leren van letters nieuwe woorden maken. Woorden moeten klankzuiver zijn zoals boom, peen en niet zoals peer, boor) Tweede halfjaar Hier worden de verschillende leesmoeilijkheden behandeld. Zoals niet klanzuivere woorden:peer en de toonloze e in me en we. Ook worden er al een paar verschillende spellingsregels behandeld. (hond,krab,trappen)

We hopen dat uw kind veel plezier zal krijgen in lezen! Voorlezen op school en thuis Leesboeken op niveau (start3, M3 en E3) Bezoek aan de bibliotheek Zelf lid worden van bieb Evt lidmaatschap van tijdschrift

Materialen bij Veilig leren lezen -werkboekjes, leesboekjes per kern -leesboeken -woordendoos, letterdoos -klikklak boekje, veilig en vlot boekje -ringboekje met stickervellen -taalspelletjes -letterflat en stempelmateriaal -computer programma -schooltv (leesdas, lettervos) -werkbladen -pennestreken (schrijven)