Zika virus David J. Hetem, arts-microbioloog

Zika Flavivirus Arbovirus, vector Aedes spp. Verwant aan Dengue, West-Nile, Japanse encephalitis, Gele koorts 1947: Zika forest Sinds jaren ‘70 epidemieën: Afrika, Azie 2014 grote epidemie Zuid-Amerika, Caribisch gebied

Overdracht Arbo virus Aedes spp. wijdverspreid, in Nederland sporadisch introducties Mens tot mens overdracht mogelijk (transplacentair, door semen) maar waarschijnlijk zeldzaam Bloed transfusies

Symptomen Na incubatietijd 3-12 dagen. 80% asymptomatisch beloop. Koorts Conjunctivitis Hoofdpijn Spier en gewrichtspijn Maculo-papulaire huiduitslag gezicht Overgeven, diarree, buikpijn Symptomen aantal dagen tot 1 week

0 = niet; + = licht; ++ = matig; +++ = ernstig; ++++ = zeer ernstig Symptomen Dengue Chikungunya Zikakoorts Koorts ++++ +++ Spierpijn/gewrichtspijn ++ Oedeem in ledematen Huiduitslag Hoofdpijn achter de ogen + Oogontsteking Lymfeklierontsteking Vergrote lever  0 Bloedafwijkingen  +++ Bloedingen  + 0 = niet; + = licht; ++ = matig; +++ = ernstig; ++++ = zeer ernstig

0 = niet; + = licht; ++ = matig; +++ = ernstig; ++++ = zeer ernstig Symptomen Dengue Chikungunya Zikakoorts Koorts ++++ +++ Spierpijn/gewrichtspijn ++ Oedeem in ledematen Huiduitslag Hoofdpijn achter de ogen + Oogontsteking Lymfeklierontsteking Vergrote lever  0 Bloedafwijkingen  +++ Bloedingen  + 0 = niet; + = licht; ++ = matig; +++ = ernstig; ++++ = zeer ernstig

0 = niet; + = licht; ++ = matig; +++ = ernstig; ++++ = zeer ernstig Symptomen Dengue Chikungunya Zikakoorts Koorts ++++ +++ Spierpijn/gewrichtspijn ++ Oedeem in ledematen Huiduitslag Hoofdpijn achter de ogen + Oogontsteking Lymfeklierontsteking Vergrote lever  0 Bloedafwijkingen  +++ Bloedingen  + 0 = niet; + = licht; ++ = matig; +++ = ernstig; ++++ = zeer ernstig

Complicaties Cerebrale congenitale malformaties zoals microcefalie, vooral bij infectie eerste trimester. Bij eerdere epidemieën niet beschreven. In Brazilië 20x meer voorkomend in Zika gebieden, zeer wrs associatie, nog niet bewezen. (studies nu bezig) Absolute risico onbekend Zika-virus uit brein microcephaal geïsoleerd na afbreken zwangerschap Guillain-barre Jernej et al, NEJM feb 10, 2016

ECDC: 04-feb-2016

Welke landen? Barbados El Salvador Kaapverdië Samoa Bolivia Frans-Guyana Martinique Suriname Brazilië Guadeloupe Mexico Thailand Colombia  Guatemala Nicaragua Tonga Costa Rica Guyana Panama Venezuela Curaçao Haiti Paraguay Virgin Islands Dominicaanse Republiek Honduras Puerto Rico   Ecuador Jamaica Saint-Martin

In Nederland >20 patiënten positief, allemaal uit Suriname. Geen secundaire infectie. Wel Curaçao, andere eilanden nog niet Waarschijnlijk dat het virus in de loop van 2016 ook hier zal worden aangetroffen. Veel personenverkeer tussen landen Primaire vector wijdverspreid aanwezig

COUNSELING 1e lijn/HA mag het ook doen Als ze willen komen verwijzing mee van HA/vlsk Vrouwen die zwanger zijn, zwanger willen worden etc. Op consultenplein plannen 15:00-16:00 Hoeft i.p. niet overlegd met arts ZIKA spreekuur er achter zetten

Diagnostiek zwangeren Algoritme ontwikkeld door NVOG/ RIVM/ NVMM voor zwangeren uit Zika gebied Klachten geen uitgangspunt in dit algoritme Komende periode onderhevig aan bijstelling Serologische testen voor Zika-virus zijn in ontwikkeling. Vooralsnog zal spijtserum in de vorm van een serumpaar (2 weken tussen eerste en tweede serumafname) worden opgeslagen. Zodra een gevalideerde serologische test beschikbaar is, kan op het afgenomen spijtserum ZIKV-serologie worden verricht. Onbekend wanneer test gevalideerd

Diagnostiek Negatieve PCR sluit een Zika-infectie niet uit. PCR op bloed blijft positief 5 tot max 10 dagen na infectie PCR op urine mogelijk tot 20-30 dagen na infectie Zika PCR op vruchtwater kan worden overwogen bij echoafwijkingen of een positieve RT-PCR op bloed/urine. Onbekend welk interval na infectie van de moeder de Zika PCR op vruchtwater positief wordt Sensitiviteit en specificiteit onbekend Consequenties zijn voor de foetus? Bij symptomen ook diagnostiek naar Dengue/ Chikungunya

Behandeling / Vaccin Geen behandeling Geen vaccin

Preventie Negatief reisadvies voor zwangeren Indien toch reizen dan altijd – overdag en ’s nachts – zorgvuldig strikte maatregelen om muggenbeten te voorkomen Draag bedekkende kleding Gebruik DEET (tot 30%) Klamboe, slapen in A/C Bij terugkeer van een partner uit een Zika endemisch gebied: 1 maand beschermde coïtus te hebben.

Zika PCR positief, of GUO afwijkingen Vervolgonderzoek van de neonaat binnen 2 dagen na geboorte RT-PCR ZIKV van EDTA-plasma en urine Algemeen bloedbeeld (Hb, Ht, Thrombocyten, Leuco’s + diff, CRP); Uitsluiten specifieke infecties Echo-cerebrum, indien afwijkend MRI cerebrum Eventueel bij afwijkingen: RT-PCR ZIKV in liquor Advies voor borstvoeding: geen contra-indicatie borstvoeding. Follow up-onderzoeken neonaat: Fundoscopie van de ogen binnen 1 maand na de geboorte; Brainstem Auditory Evoked Response (BAER) test binnen 1 maand, herhaal bij 6 maanden en 1 jaar; Neurologisch onderzoek inclusief schedelomtrek en neurocognitieve ontwikkeling tot leeftijd van 1 jaar.

Aanbevelingen Negatief reisadvies. Zwangeren uit Zika endemisch gebied testen en vervolgen volgens algoritme < 1 maand serum (0+2wk), EDTA, urine > 1 maand serum (0+2wk) Echografisch vervolgen Beschermde seks bij partner terug uit endemisch gebied Na geboorte uitgebreide follow-up bij GUO afwijkingen of PCR positief