30 juni 2016 De IND en het vluchtelingendebat Presentatie Ben Kristel De Maatschappij 30 juni 2016

30 juni Profielschets IND Agentschap van het Ministerie van Veiligheid en Justitie Beslissing namens de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Beslissing namens de Minister van Buitenlandse Zaken (visa) Belast met de uitvoering van het Vreemdelingenbeleid en de Rijkswet op het Nederlanderschap (Koninkrijkswetten en naturalisatie) Samenwerking met ketenpartners

30 juni Missie De IND is de toelatingsorganisatie van Nederland De IND wil een open, vakkundige en betrouwbare organisatie zijn. Om kwaliteit te garanderen, investeert de IND voortdurend in zijn werkprocessen en de opleidingen van zijn medewerkers. Steeds intensievere samenwerking met ketenpartners Zo efficiënt en effectief mogelijk uitvoeren van taken

30 juni De werkprocessen Regulier (wonen, werken, studeren in NL) Asiel (aanvragen om bescherming in NL tegen vervolging of oorlog in eigen land Juridische Zaken (Procesvertegenwoordiging: uitleg geven in rechtbank over beslissing IND) Naturalisatie (aanvragen Nederlanderschap, intrekking Nederlanderschap) Handhaving (misbruik van procedures voorkomen en fraude opsporen) vb schijnhuwelijk, fictieve werkgever Specialistische expertise: kennis op gebied van o.a. Documenten en Landen; Medisch advies.

30 juni Partners in de keten Gemeenten Politie Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COa) Dienst Terugkeer & Vertrek (DT&V) Koninklijke Marechaussee Raad voor Rechtsbijstand (RvR) VluchtelingenWerk Nederland Ministerie van Buitenlandse Zaken Vreemdelingenkamer Raad van State Dienst Uitvoering Onderwijs/Informatie Beheer Groep Raad voor de Rechtspraak Directie Migratiebeleid (DMB) Internationale Organisatie voor Migratie (IOM)

Profiel IND’er Horen en beslissen met de menselijke maat Oog voor de vaak kwetsbare positie van de aanvrager Alle aspecten worden meegewogen in besluit Efficiënt werken Bestuurlijke en politieke sensitiviteit Ketenpartners betrekken in beslisproces en juridische procedures bij de rechtbank 30 juni

Menselijke maat Aandacht voor (kwetsbare) positie vreemdeling Oog voor de persoon en zijn achterliggende problemen (asiel mensenhandel) Formele rechtsnormen niet altijd formeel toepassen (“rechter heeft al gesproken”) Integrale beoordeling, niet alleen kijken naar wat wordt gevraagd Beoordelen humanitaire toelatingsvoorwaarden in (asiel)aanvragen (Programma Stroomlijning Toelatingsprocedures) Nieuwe zaaksbehandeling (efficiënte geschilbeslechting) 30 juni

8 Cijfers over Regulier: aanvragen verblijfsvergunning regulier Regulier: aanvragen visum voor kort verblijf < 3 maanden Asielaanvragen Incl nareis : Verzoeken om naturalisatie

30 juni Cijfers: asielaanvragen

30 juni Cijfers: asielaanvragen 2014 en 2015 Hoge instroom (met name Syrië, daarnaast Eritrea, staatlozen, Irak, Somalië) 2014: aanvragen; Syrië (9.480), Eritrea (3.930) eerste aanvragen 2014 anticiperen op plotselinge hoge piek Eritrea (indicatie mensensmokkel) 2015: (Syrië , Eritrea (8.500) staatloos (4800) Irak (3500) ( eerste aanvragen, nareis, opvolgende aanvraag 1.940)

Instroom asielzoekers : eerste aanvragen (meer dan drie maal zo veel als 2013) Syrië, Eritrea, Staatloos Hoog inwilligingspercentage vanwege specifiek toelatingsbeleid Syrië, Eritrea en Irak 2015 hoge instroom, snelle afhandeling stokt (wachten op start procedure en gezinshereniging-nareis) Opvang asielzoekers taak COa, IND en andere ketenpartners (sober, noodlocaties, maatschappelijk debat) 30 juni

2016: instroom daalt Redenen: Controle op buitengrenzen (Balkanroute stokt) Turkije deal - geen illegale aankomst in Griekenland Syriërs - asielprocedure voor anderen (Afghanen, Irak) - Turkije als veilig land - terug sturen illegale migranten vanuit Gri - opname vluchteling door EU vanuit Turkije voor elke terug gekeerde migrant naar Turkije Opvang in regio 30 juni

2016 instroom daalt - 2 nationale maatregelen Extra Opvanglocaties Extra personeel IND Sporenbeleid (eerst de snel af te handelen zaken) - evident kansloos (veilig land, Dublin claim) - evident kansrijk (gedocumenteerde Syriërs) Verlenging beslistermijn Geen concessies aan zorgvuldigheid beslissingen Instroom tot eind mei : juni

30 juni Terminologie Vreemdeling: persoon die niet de (Nederlandse) nationaliteit heeft en niet ogv een wettelijke bepaling als (Nederlander) wordt behandeld Migrant : persoon die naar een ander land verhuist Asielzoeker: Vreemdeling die zijn land heeft verlaten om in een ander land asiel aan te vragen. De IND onderzoekt of de asielzoeker in aanmerking komt voor bescherming in NL. Bijvoorbeeld omdat hij vluchteling is, in zijn eigen land een reëel risico loopt op een onmenselijke behandeling of niet terug kan vanwege de onveilige situatie in zijn land (EVRM, Vreemdelingenwet). Vluchteling: een persoon die aannemelijk heeft gemaakt dat hij/ zij in eigen land gegronde reden heeft om te vrezen vanwege zijn: ras, geloof, nationaliteit of behoren tot een bepaalde sociale groep (bron: Vluchtelingenverdrag) Individuele toets

30 juni Verdragen : VN, Europa Vluchtelingenverdrag In 1951 aangenomen, sinds 1956 van kracht 140 landen zijn aangesloten Artikel 1 A Vluchtelingenverdrag (degenen met gegronde vrees mogen niet worden teruggestuurd naar hun land van herkomst, verbod van refoulement. Artikel 1F personen die zich schuldig hebben gemaakt aan ernstige misdrijven (oorlogsmisdrijven, misdrijven tegen de menselijkheid) worden uitgesloten van asiel Artikel 3 EVRM verbod van foltering : Niemand mag worden onderworpen aan folteringen of aan onmenselijke of vernederende behandelingen of bestraffingen. Artikel 15c Definitierichtlijn : als je alleen al door je aanwezigheid in een land de kans hebt in een levensgevaarlijke situatie te komen (bescherming van de groep).

Vreemdelingenwet Artikel 28 Vreemdelingenwet : Onze Minister is bevoegd: a. de aanvraag tot het verlenen van een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd in te willigen, af te wijzen, niet in behandeling te nemen, niet-ontvankelijk te verklaren dan wel buiten behandeling te stellen; Artikel 29 Vw : Een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd als bedoeld in artikel 28 kan worden verleend aan de vreemdeling:artikel 28 a. die verdragsvluchteling is; of b. die aannemelijk heeft gemaakt dat hij gegronde redenen heeft om aan te nemen dat hij bij uitzetting een reëel risico loopt op ernstige schade, bestaande uit: 1°. doodstraf of executie; 2°. folteringen, onmenselijke of vernederende behandelingen of bestraffingen; of 3°. ernstige en individuele bedreiging van het leven of de persoon van een burger als gevolg van willekeurig geweld in het kader van een internationaal of binnenlands gewapend conflict. 30 juni

Schengen en Dublin Verdrag Schengen: Geen controles aan de binnengrenzen tussen 26 Europese landen, inclusief 4 niet EU landen (Zwitserland, Liechtenstein, IJsland en Noorwegen. Gemeenschappelijk visumbeleid Visumcode Gemeenschappelijke controle buitengrens Frontex MTV Mobiel Toezicht Veiligheid: tijdelijke controles Dublin Verordening: In welke Lidstaat wordt asiel ingediend ? Geen tweede asielonderzoek in andere Lidstaat (Noorwegen, Duitsland, Luxemburg) (Hongarije, Bulgarije, Griekenland, Italië). Interstatelijk vertrouwensbeginsel Ook als visum is verstrekt 30 juni

30 juni Lastige asielzaken- bekeringszaken Asielgrond indien bekering bij terugkeer leidt tot asielrisico Inschatting geloofwaardigheid vragen over gestelde bekering in asielgehoren Welke hoorvragen relevant? (in gesprek met kerkelijke organisaties) inzicht in de motieven voor en het proces van bekering Spanning individuele geloofsovertuiging en eisen van aannemelijke verklaringen Wanneer is een bekering “oprecht”? Bewijswaarde verklaringen kerkelijke organisaties Als vergunningverlening de drijfveer is: handhaving na verlening?

Dilemma vreemdelingenketen Hoe onderscheid je de ‘gelukszoeker’ van de vluchteling Hoe waarborg je de humane opvang van een grote instroom asielzoekers (max aantal plekken in AZC?) Kan van een asielzoeker worden verlangd dat hij zijn asielverhaal onderbouwt en kan aantonen? Hoe bescherm je het recht op gezinsleven van de asielzoeker die alleen in NL aankomt Blijft de asielprocedure wel zorgvuldig met de hoge instroom Hoe zorg je er voor dat de wachttijden zo kort mogelijk zijn in de opvanglocaties Is het eerlijk dat de procedure van een asielzoeker die later is binnen gekomen eerder wordt behandeld 30 juni

30 juni – Lastige asielzaken: lhbt Veel beroepen op vrees voor problemen vanwege gestelde lhbt (homoseksualiteit) Moet de aanvrager van een verblijfsvergunning direct melden dat hij vreest voor problemen in zijn land vanwege geaardheid ? Rekening houden met afkomst en cultuur IND moet laten zien in besluit hoe ze beoordeelt of geaardheid (on)geloofwaardig is Vragen over bewustwording, ervaringen in land van herkomst, kennis van ‘scene’ in land van herkomst en NL. Hoe wordt de toekomst gezien in het land van herkomst

Dilemma’s Hoe zorg je er voor dat het oorlogsslachtoffer niet wordt geconfronteerd met zijn beul in een AZC Wat doe je als de ‘oorlogsmisdadiger’ niet terug kan keren naar zijn land van herkomst vanwege gegronde vrees Bescherming voor de vluchteling èn zijn gezinsleden ? Wat doet de IND als de vluchteling niet kan bewijzen dat het zijn gezinsleden zijn ? Vertrekplicht na afwijzing aanvraag: wat te doen als de aanvrager niet kan of wil vertrekken? 30 juni

30 juni Toetsing asiel: efficiënte procedures Programma stroomlijning toelatingsprocedures In asiel- of reguliere aanvraag toetsen aan andere humanitaire toelatingsvoorwaarden Medisch Slachtoffer mensenhandel Artikel 8 EVRM (recht op gezins- en privéleven) Discretionaire vergunning wegens individuele omstandigheden Nieuwe zaaksbehandeling in beroepsprocedures Snel tot kern van het geschil Streven naar finale geschilbeslechting Stapelen van procedures voorkomen Geen concessies aan zorgvuldigheid beslissingen

30 juni IND in de samenleving: actuele dilemma’s Opvang uitgeprocedeerde asielzoekers (bed bad brood) Noodzaak van vertrekbeleid Hoge instroom asielzoekers uit conflictgebieden Hoge piek Eritrese asielzoekers. Indicaties mensensmokkel, ‘lange arm’ vanuit Eritrea Verdeling in Europees verband ? Maatschappelijke discussie in samenleving over immigratiebeleid: nuance is soms ver te zoeken Houdbaarheid verdragen Schengen Dublin (Brexit) ? Opvang in regio Quota of plicht opvang kwetsbare groepen

30 juni Vragen vanuit de Maatschappij ?